Liễu Tông Nguyên là đệ tử thế gia, tin tức của hắn tất nhiên có thể tin tưởng được, không đợi Bạch, Quách hai người nói gì, Liêu Tông Nguyên lại nói:

“ Còn một tin tức nữa, chế khoa lần này không thi thiếp kinh.”

Không thi thiếp kinh? Bạch Cư Dị và Quách Mục nhìn nhau, khi báo danh mọi người đều phải biết thi thơ và bình luận, những người đọc sách ở Đại Đường đương nhiên đều biết làm thơ, nhưng bình luận thì là lần đầu tiên thi. Tất cả mọi người đều đang nghị luận đề mục hoàng thượng ra quả nhiên là đặc sắc, không ngờ hôm nay lại nhận được tin tức, không thi thiếp kinh. Sắc mặt Quách Mục vô cùng uể oải, hắn vì mẹ mất giữ đạo hiếu suốt ba năm, trải qua thời gian quá lâu nên đều đã quên, thì tham gia cuộc thi chế khoa nên hắn liều mạng ôn lại kinh văn một phen, không ngờ lại không thi.

“ Bình luận thơ chiếm bốn điểm, thi bình luận thơ có thể biết được trình độ thực sự, phương thức này quả thực vi diệu.”

Liêu Tông Nguyên vô cùng hưng phấn, đây chính là sở trường của hắn, hắn đột nhiên nhìn thấy thần sắc Quách Mục tiều tụy, trong mắt có tơ máu, không khỏi có chút oán giận:

“ Biết rõ hôm nay thi, Quách huynh đêm qua vì sao còn thức đêm, không sợ ảnh hưởng đến cuộc thi sao?”

Quách Mục cười khổ một tiếng nói:

“ Trước kia ta một mực đem tinh lực học kinh văn, bình thơ quả thực không coi trọng, vừa vặn khéo, hôm nay không chỉ thi thơ, còn có bình thơ, ta nghĩ đương kim hoàng thượng coi trọng dân sinh, nên tập trung tất cả ở thơ Đỗ công bộ, đêm qua ôn lại một phen.”

Bạch Cư Dị nghe hắn nói có vẻ lo lắng, lại hỏi:

“ Nếu không may thi không đỗ, Quách huynh có quay về quê nhà không?”

Quách Mục thần sắc ảm đạm, hắn lắc lắc đầu nói:

“ Để gom lộ phí, trong nhà đã bán vài mẫu đất, nếu không trúng, ta sẽ tới An Tây tòng quân, đến biên cương kiến công lập nghiệp, Bạch lão đệ, ngươi thì sao?”

Bạch Cư Dị khẽ mỉm cười nói:

“ Nếu không trúng, vậy ta cũng theo Quách huynh đi An Tây tòng quân, người thấy được không?”

“ Bạch lão đệ đa tài, sao lại không trúng?”

Quách Mục cười cười, đem hai chiếc giầy ném lên trời, lạch cạch! Hai chiếc giầy rơi xuống mặt đất, hắn vỗ tay cười nói:

“ Không sao! Lần này quẻ thuận!”

Bạch Cư Dị và Liễu Tông Nguyên thấy hắn thật thú vị, nhịn không được cười ha hả.

“ Hư!”

Bên cạnh có người thấp giọng nói:

“ Chớ làm loạn, đã bắt đầu!”

Ba người tinh thần chấn động, thăm dò thấy phía trước quả nhiên có động tĩnh, cửa chính Tuyên Chính điện đã mở, mười đồng tử tay cầm đèn đỏ dẫn đường đứng bến trong, trên đèn lồng có chữ, có thể là số trường thi, sau đó lại có mười bảy, mười tám quan viên đi tới, bắt đầu phát hướng dẫn thi.

“ Trịnh châu Bạch Cư Dị! Trịnh châu Bạch Cư Dị!”

Bạch Cư Dị vội vàng nhấc tay đáp:

“ Ở đây!”

Hai quan viên bước tới kiểm tra hướng dẫn, cẩn thận nhìn, thân cao bảy xích, mặt chữ quốc, tay trái có một vết sẹo. Xác nhận không sai, lúc này mới đưa cho hắn chỉ dẫn đi vào bên trong, Bạch Cư Dị tiếp nhận, nhìn thấy bên trong có ghi khu Giáp số 3218, hắn vội vàng hỏi hai người khác:

“ Các người ở đâu?”

“ Ta ở khu Ất.”

Quách Mục nhìn giấy hướng dẫn của mình nói.

“ Tông Nguyên huynh?”

“ Ta cũng ở khu Ất.”

Cầm lấy giấy hướng dẫn, vài đội bắt đầu đi tới bậc thang, Bạch Cư Dị giữ chặt Liễu Tông Nguyên cười nói:

“ Chúng ta không cùng trường thi, thi xong có thể không gặp mặt, Tông Nguyên huynh có thể tự về nhà trọ.”

“ Được! Chúc Cư Dị huynh phát huy hết tài năng.”

Liễu Tông Nguyên chắp chắp tay, đi nhanh rời khỏi, mọi người đến trước cửa điện, quân sĩ kiểm tra giấy hướng dẫn từng người, sau đó để cho các đồng tử dẫn đường đi vào trường thi.

Tuyên Chính điện là đại điện gần với Hàm Nguyên điện ở Đại Minh cung, chia làm chủ điện và chếch điện, chủ điện có thể chứa vạn người cùng ngồi thi, hai chếch điện cũng có thể chứa khoảng mấy ngàn người. Trong đại điện dùng các tấm ván gỗ đơn giản ngăn cách bảy ngàn chỗ với nhau, từng chỗ thí sinh có đặt một bàn, trên bàn có giấy và bút cùng một vài vật phẩm chuẩn bị cho cuộc thi, thí sinh tự mang giấy bút theo đều phải nộp hết lên trên.

Phải hết một chén trà, Bạch Cư Dị mới tìm được chỗ ngồi của chính mình, hắn ngồi xuống, trong lòng có chút khẩn trương. Đằng trước, hai bên các thi sinh đều đã an vị, không ai dám nói chuyện, đằng trước có người ghi chép lạnh rành mạch các thi sinh đi vào, đằng sau có vài người đứng trông, nếu có thí sinh muốn đi ra ngoài đi vệ sinh sẽ có quan giám khảo dẫn đi. Ngày đầu tiên là thi làm thơ và bình luận, tổng cộng thi bốn canh giờ, buồi chiều chấm dứt, trong đó, cơm và nước đều do trường thi cung cấp.

“ Các vị, ta là quan chủ khảo trường thi khu giáp tại Tuyên Chính điện hôm nay. Tại hạ họ Hồ, cũng là quan viên Lại bộ, sau đây ta tuyên bố quy tắc trường thi, thứ nhất không cúi đầu bàn tán.

Thanh âm quan chủ khảo vang lên xung quanh đại điện, chúng thí sinh đều yên lặng lắng nghe, lúc này vài người phụ giúp phát đề bài thơ đẩy xe đi tới, một người đưa một phần bài thơ cho hắn, thấp giọng dặn dò:

“ Trước tiên hãy mài bút viết tên.”

Bạch Cư Dị không để ý nghe quy tắc trường thi, hắn viết tên mình lên bên cạnh bài thi và ngoặc dấu, lại chuẩn bị sẵn giấy viết, sau đó mới bắt đầu mở đề, trong đề có hai phần, một phần là làm thơ, đề bài là tả cảnh Trường An, tham chiếu “ văn tuyển” mà làm, đề này cũng không khó, chỉ cần là người Đại Đường đọc sách đều biết làm thơ, chẳng qua là tình độ thế nào mà thôi.

Phần thứ hai khó hơn: bình luận thơ. Trình độ cao thấp thế nào chính là nằm trong phần bình luận thơ. Trong bình luận thơ có thể hiểu rộng ra bài thơ này có bối cảnh lịch sử thế nào để đánh giá khả năng bình luận. Thậm chí có thể bình luận giải thích bối cảnh chính trị của tác giả hoặc nguyên nhân làm rung chuyển chế độ chính trị xã hội khi đó.

Tim Bạch Cư Dị đột nhiên như ngừng lại! Ngừng, nhảy loạn, không biết hôm nay là đề tài gì, khép mắt lại, sau đó mở bài thi ra, sau nửa ngày, hắn mới mở hé mắt, nhìn sát lại, liền giật mình. Đề bài này lại chính là bài Tam lại tam biệt mà đêm qua hắn cùng Quách Mục biện luận, thơ của Đỗ Phủ, kỳ thật là viết về căn nguyên của An Sử chi loạn và những khó khăn của người dân.

Bạch Cư Dị ngoài hưng phấn cũng có chút bội phục ánh mắt của Quách Mục, quả thật hắn đoán trúng đề, xem ra đương kim hoàng thượng đúng là chú ý tới dân sinh, thời gian đọc đề đã hết, tiếng chuông vang lên, Bạch Cư Dị tĩnh tâm, ỹ nghĩ chậm rãi nhớ lại từ Khai Nguyên thịnh thế đến An Sử chi loạn từng bước ngoặt của Đại Đường.

Trong phòng chỉ nghe tiếng bút vang lên, ngẫu nhiên truyền đến tiếng ho khan, giám khảo xanh mặt, cầm thước trong tay, chắp tay sau đít đi lại trong trường thi dò xét bốn phía, ánh mắt lợi hại, bất luận kẻ nào có tia mờ ám, mơ tưởng muốn thoát khỏi ánh mắt của hắn. Thỉnh thoảng có người nhẹ nhàng ngoắc ngoắc, ý bảo mình quá mót, cần đi tiểu tiện, giám khảo bĩu môi, lập tức có binh lính cùng đi với hắn.

Hơn hai canh giờ trôi qua, Bạch Cư Dị một mạch viết xong bình luận thơ, lưu loát gần một vạn chữ, hắn lật lật lại bài thi, chuẩn bị làm thơ, đề bài thơ là cảnh sắc Trường An. Những ngày này, hắn và Liễu Tông Nguyên đi khắp các cảnh đẹp ở Trường An, đặc biệt đối với khúc giang tình hữu độc chung, hắn đột nhiên nghĩ đến cảnh đẹp hoa mỹ lúc hoàng hôn mặt trời lặn, trong nội tâm có linh cảm, liền đề bút viết “ Mộ giang ngâm” .

“ Sao không viết là “ Phú đắc cổ nguyên thảo tống biệt?”

Bên cạnh đột nhiên truyền đến một thanh âm trầm thấp, Bạch Cư Dị cả kinh, lúc này mới phát hiện chẳng biết từ lúc nào đã có một người đứng bên cạnh. Bạch Cư Dị có chút hồ đồ, bản “ Phú đắc cổ nguyên thảo tống biệt” hắn chưa bao giờ cho ai xem qua, người kia làm sao mà biết? Hơn nữa hắn là ai? Bạch Cư Dị chợt nhớ tới bài thơ của mình ở tửu lâu bị một đạo sĩ đọc qua, người này cùng đạo sĩ kia có quan hệ gì? Bạch Cư Dị ngẩng đầu nhìn lại, liền thấy một người khoảng ba mươi mấy tuổi, ánh mắt thanh tịnh nhu hòa, đang mặc một trường bào màu xanh cực kỳ bình thường, đầu đội mũ sa, nhìn không ra quan hàm thế nào.

Lúc này, Bạch Cư Dị đột nhiên trông thấy quan chủ khảo ở phía sau nháy mắt với mình, ý bảo tự mình đứng lên trả lời, thần sắc vô cùng khẩn trương, nhưng hắn đã tuyên bố trong trường thi không được nói chuyện!

Mặc dù kinh ngạc, Bạch Cư Dị vẫn quyết định đứng lên trả lời, nhưng không đợi hắn đứng dậy, người nọ liền đặt tay lên vai hắn, ôn hòa cười nói:

“ Không cần đứng lên, tiếp tục làm thơ.”

Dứt lời, hắn cười cười, chắp tay sau đít đi nơi khác thị sát, Bạch Cư Dị nghĩ nửa ngày cũng không nghĩ ra thân phận của hắn, ý nghĩ lại chậm rãi trở lại bài thơ, hắn trầm ngâm một lát, liền cất bút viết:

Nhất đạo tàn dương phô thủy trung, bán giang sắt sắt bán giang hồng.

Khả liên cửu nguyệt sơ tam dạ, lộ tự chân châu nguyệt tự cung

Sau cơm trưa liền có người bắt đầu lục tục nộp bài thi, nét mặt hoặc là thoải mái, hoặc là thâm trầm. Bạch Cư Dị viết xong chữ cuối cùng, tâm tình bỗng dưng buông lỏng, để bút xuống, nét mực chưa khô hẳn, lại đọc lại một lần, tự coi như thỏa mãn, lúc này mới cuộn lại, nghênh ngang rời đi.