Mùa thu hoạch tháng mười đang là mùa bội thu, từng dải ruộng lớn trong thôn Hà Tây đều vàng óng ánh, hạt lúa nặng trĩu đẫy đà, nụ cười trên mặt thôn dân rạng rỡ hơn rất nhiều, trong đó rạng rỡ nhất tuyệt đối là nụ cười của địa chủ thôn Hà Tây - Chu Phát Tài.
Tại thôn Hà Tây, Chu Phát Tài có nhiều ruộng đất nhất, thu hoạch lại tốt, điều đó có nghĩa rằng trong kho hàng ông sẽ chất đầy lương thực, một năm kế tiếp cũng sẽ cực kỳ sung túc.
Vuốt chòm râu trên cằm, lại vuốt cái bụng thật to, Chu Phát Tài cười không thấy mắt đâu.
Đáng tiếc thời gian vui sướng luôn ngắn ngủi, Chu Phát Tài mới cười không bao lâu, một gã sai vặt mười hai mười ba tuổi đã chạy tới: "Lão gia, lão gia, không ổn rồi, thiếu gia bị người ta đánh bị thương!"
"Gì cơ?" Chu Phát Tài sợ hãi biến sắc mặt, đội cái bụng rung rung chạy về phía ngược lại, năm nay ông năm mươi sáu, chỉ có một đứa con trai cưng, là mạng sống của ông đó!
Nhà họ Chu ở thôn Hà Tây có một ngôi nhà ngói gạch xanh lớn, là căn nhà khí thế nhất, mà lúc này, bên trong đang truyền ra từng tiếng gàu rên.
"Con của ta ơi!" Chu Phát Tài vừa nghe tiếng thì đau lòng không thôi, lập tức chạy vào trong, chờ ông nhìn thấy bạn nhỏ mập mạp trên mặt đầy xanh xanh tím tím, giọng nói vang dội thêm mấy phần: "Viên Viên của cha! Con làm sao vậy?"
Tên tự của con trai độc nhất nhà Chu Phát Tài chỉ có độc một chữ, nhũ danh Viên Viên, người cũng như tên, châu viên nhuận ngọc (châu tròn ngọc sáng). Y là đứa con Chu Phát Tài đến bốn mươi tuổi mới sinh được, có thể nói là lớn lên trong cưng chiều, chỉ cần chuyện y muốn làm, Chu Phát Tài sẽ không từ chối, chỉ ngoài một chuyện.
"Cha, con không muốn đi học." Chu Nguyên thả cánh tay bụ bẫm xuống, ngẩng khuôn mặt đầu heo lom lom nhìn Chu Phát Tài. Mấy vết thương trên mặt y... Thật ra không cần y nói, mọi người đều biết nhất định là bị bắt nạt ở trường tư thục.
"Không được!" Chu Phát Tài từ chối ngay tắp lự: "Viên Viên à, thầy đoán mệnh từng nói con là thần tiên hạ phàm, trời sinh phú quý, cha tin, con nhất định có thể học tập tốt, thi đậu tú tài!"
Lúc Chu Nguyên còn nhỏ, Chu Phát Tài hi vọng y có thể thi đậu trạng nguyên, sau đó hi vọng y có thể thi đậu cử nhân. Đến bây giờ, ông chỉ hy vọng Chu Nguyên có thể đậu tú tài, mà đây đã là ranh giới cuối cùng của ông rồi.
"Cha..." Đôi mắt tròn vo của Chu Nguyên tràn đầy nước mắt.
"Con trai à, chuyện làm rạng rỡ tổ tông nhà họ Chu nhờ cả vào con đấy!" Chu Phát Tài vỗ vỗ vai con trai, thực sự không đành lòng nhìn lại gương mặt đó nữa.
Trước mặt con trai Chu Phát Tài không hỏi gì, sau khi quay người đi lại lập tức gọi gã sai vặt báo tin cho ông tới: "Chuyện của thiếu gia là thế nào?"
Gã sai vặt tên Tiểu Tứ, bởi vì nhà nghèo nên đến làm người hầu cho Chu Nguyên, tuổi tuy nhỏ nhưng rất lanh lợi, nhanh chóng kể lại chuyện xảy ra hôm nay một cách sống động.
Thôn Hà Tây nằm ở phía tây huyện Hà Thành, cách huyện chỉ một canh giờ, mà Chu Nguyên đang đọc sách trong lớp tư thục do một lão tú tài mở. Chu Nguyên tuy bị Chu Phát Tài nuôi tròn vo, từ nhỏ nâng trong tay sợ ngã ngậm trong miệng sợ tan, nhưng y không hề bị làm hư mà còn rất ngoan, học hành hết sức chăm chỉ, lại chẳng hiểu tại sao thiên tư thực sự quá kém.
Một bài thơ một ngày đọc mấy trăm lần chép mấy chục lần, ngày hôm sau vẫn không nhớ được, văn chương càng không cần phải nói, Chu Nguyên vào học từ lúc tám tuổi đến giờ đã được tròn tám năm. Tuy rằng chưa đến mức treo tóc lên xà nhà lấy dùi nhọn đâm mình, nhưng đúng là rất cần cù, có điều cho tới hiện tại cũng chỉ nhận được mặt chữ...
Ngày hôm qua lão tú tài mới giao bài tập là viết một bài văn, người khác dù viết không hay cũng có lý lẽ thuyết phục, chỉ mỗi Chu Nguyên viết lung ta lung tung, cho nên lão tú tài mắng Chu Nguyên một trận, còn đánh lòng bàn tay. Ngày nào Chu Nguyên không bị đánh mới là chuyện khác thường, mấy năm qua đã sớm thành thói quen, sau giờ lên lớp nghiêm túc tham khảo bài văn của bạn học theo lời lão tú tài yêu cầu.
"Thiếu gia đang chép sách, mấy tên bạn học đột nhiên cướp giấy xé nát, thiếu gia muốn nói lý với bọn họ, bị đánh." Tiểu Tứ cẩn thận kể lại, lúc đó cậu cũng chạy lên giúp đỡ, chỉ là mục tiêu của thiếu gia nhà cậu quá lớn, cho nên cậu không giúp được gì nhiều.
"Đúng là, đúng là quá... Lẽ nào lại..." Chu Phát Tài muốn nói gì đó để diễn tả cơn phẫn nộ, nhưng nhớ không nổi lão tú tài mắng người thế nào, cuối cùng hậm hực bật ra một câu: "Chó chết!"
Chỉ là mắng xong, Chu Phát Tài lại rầu rĩ.
Lúc con trai còn nhỏ, quả thật ông từng có ý nghĩ để nó cố gắng học hành thi trạng nguyên, nhưng khi con trai dần lớn lên, ý nghĩ ấy đã sớm không còn, chỉ hy vọng com trai bình an.
Nhưng con ông thực sự quá ngây thơ!
Đại khái là lúc ông và vợ sinh được đứa con này, nó vẫn luôn ngơ ngơ ngác ngác, biết đi muộn nói chuyện càng muộn hơn, trí nhớ còn không tốt.
Ông luôn muốn làm gì đó cho Chu Nguyên, nhưng giống hệt việc đọc sách, Chu Nguyên không có thiên phú ở lĩnh vực khác, thậm chí có thể nói là càng không có thiên phú. Chuyện học tập, con ông tốt xấu gì cũng nhận được mặt chữ không phải ư? Nếu có thể thi đậu công danh, ông sẽ không cần lo lắng con trai bị người ta ức hiếp sau khi mình chết. Không có công danh, nhận thức mấy đồng môn cũng không phải chuyện xấu...
Cơ mà bây giờ trong lớp học có kẻ bắt nạt con ông, ông cũng không thể bắt nó đi chịu khổ tiếp... Mẹ nó à, bà nói ta phải làm sao đây?
Chu Phát Tài nhớ tới người vợ mất sớm, đắm chìm trong u buồn.
Chu Nguyên bởi vì đau đớn trên người nên khóc thút thít một buổi tối, chẳng qua sau khi thức dậy thì bình tĩnh, biết hôm nay mình không cần đi học càng là vui vẻ ra mặt, chẳng ngờ không cẩn thận làm vết thương trên mặt đau hơn.
Đau quá! Chu Nguyên không nhịn được lấy tay che mặt, đụng tới khuôn mặt sưng vù, lại xụ mặt —— mặt y hình như lại to thêm rồi! Mấy tên kia nói y giống heo thật ra cũng không sai, nhưng mà, y cũng đâu muốn mình mập mạp...
Chu Nguyên không vui cầm lấy quần áo bên cạnh mặc vào, chờ mặc chỉnh tề, y hít sâu một hơi, rốt cục ngồi xuống trước gương đồng.
Xuất hiện trong gương đồng là một khuôn mặt đủ mọi màu sắc, như tô thuốc màu —— y lớn lên béo trắng nõn nà, vì vậy trên mặt rất dễ lưu các loại vết tích, còn mãi không tan.
Tác người có lời muốn nói:
Thương Thụ đại tiên = Thương Thử (chuột đồng) đại tiên.