Mùa hè nóng, mình đi đâu ngày chủ nhật hôm nay? Ngồi đâu cũng mồ hôi chảy như vậy khó chịu ghê luôn, thôi lững thững ra chùa ngồi cho mát mẻ. Mấy người già cả nằm ngủ, ngồi chơi, chuyện trò đầy ở lan can chùa, chuyện vui tranh nhau kể cái gì mà đã qua trên đời sống người ta. Tôi chắp tay lễ chào rồi ngồi xuống nghỉ ngơi vừa nghe chuyện kể:
- Trong thập niên năm 1970, tháng 3 âm lịch bên Lào, những chùa chiền hay làm lễ tới 3 ngày 3 đêm. Trước khi tới ngày lễ thì cả làng chia việc nhau, thanh niên trai gái chuẩn bị đi lấy tre, hoa lá trong rừng, cũng là cơ hội đi ăn cơm chung xa nhà, còn người già cả thì giúp nhau dựng lều cho ban nhạc. Nơi bán nước, nơi bán thức ăn, nơi bán rượu chè, nơi nghỉ ông thầy sư từ chùa khác đến tụng niệm giúp nhau. Một lần đã xảy ra tai nạn, ai cũng nhớ những chuyện không may mắn về chuyến xe tải chở cả 20 người gồm trai gái đứng đầy đằng sau xe vào rừng xa thành phố hơn 20 km đã bị trượt đường lật xuống chân núi, làm cho bao nhiêu người bị thương và mất mạng. Một ngày buồn sầu và khó khăn nhất trong cuộc đi đã lấy mạng người và xe từ chân núi cả 100 mét trên đường.
Một ông già kể tiếp:
- Đứng coi các con cháu đi làm việc giúp chùa trong làng mà lại gặp tai họa, tiếng khóc tiếng gọi ầm ĩ cả rừng sâu, làm thế nào mà giúp người trọng thương đi về bệnh viện trước, xe cộ thì không đủ, thời đó còn chưa có điện thoại di động nữa. Trong khi ông đang đứng ngó xuống chân núi để tìm đường xuống giúp nhau lấy xác chết lên. Ông chợt thấy hai đứa trẻ trai đứng đó từ bao giờ, họ ngó xuống chân núi với hai dòng nước mắt, không nói gì cả, cũng xa ông chừng hơn 1 thước thôi.
Ông nói:
- Các con ơi, người chết thì đã chết rồi, đi xa thì đã đi rồi, hãm lòng đi các con ơi, đừng quá buồn bã, đã xẩy thì đã xẩy rồi.
Hai người trẻ đó đứng im lìm không nói gì cả rồi từ từ đi về phía sau, chừng 3-4 hơi thở thì ông quay mặt lại, phía sau không thấy ai hết, con đường cỡ 6 thước và lề núi. Ông quay mặt và dạo bước vòng quanh hai chiếc xe đang đậu ở đó để gọi hai đứa trẻ đó giúp kéo dây khi cột vào xác người chết ở dưới chân núi, nhưng chẳng thấy đâu cả, hai đứa này đi đâu lẹ quá vậy?
Trời cũng đã bắt đầu xế chiều, mọi người cũng mệt nhoài, ngồi hút điếu thuốc lá nghỉ ngơi một chút, còn hai xác nữa là xong, tranh thủ cho trước tối. Một ngày quá sầu vắng với cái mất mát của con cháu. Một tiếng đồng hồ sau thì đem lên được hết, xe quay đầu về thành phố với thân nhân đang chờ ngóng ở bệnh viện. Người bị thương và hồi hộp chờ ở với chùa, nhiều xác chết cũng đem về chùa luôn. Khi đem tới chùa thì bà con thân nhân tắm rửa cho xác rồi mặc quần áo mới cho. Tôi về nhà tắm rửa ăn cơm rồi ra chia buồn với xóm làng. Sân chùa đông đủ người làng, người quen, bạn bè, tôi ngồi chơi ở bàn sân chùa. Một lát nghĩ là về nhà nghỉ ngơi vì mệt mỏi cả ngày, tôi đi lên lan can chùa nơi để xác người chết cúng bái một chút. Tôi đứng ở chân xác chết còn chưa được bỏ vào hòm, khi thấy mấy tấm hình ở trên cái bàn đầu xác chết đó. Tôi đứng hình như hai cái đầu gối nó mỏi đi không được luôn, chưa tới đêm mới có chiều hôm chập choạng tối thôi, da gà nổi lên đầy người, tóc tai bật đứng sững cùng lúc, chỉ biết lắc đầu nhè nhẹ, tại sao mà khi giúp nhau đem xác lên đường mà không để ý là: “Hai đứa mà đứng ngó chằm chằm về chân núi xe lật đó xa tôi không tới một thước lại là hai cái xác đang nằm ở đây”. Tôi cố cái bình tĩnh, chỉ biết lẩm bẩm: “Chúc các cháu đến nơi bình an”. Tôi cúng bái một chút, chắp tay lễ rồi đi về, khi đi ra khỏi chùa như có tiếng vang vọng vào tai tôi: “Rất cám ơn chú”. Thân thể như đi không muốn nổi, nào mệt mỏi, nào là buồn, nào là rùng rợn. Tôi tắm rửa cho tỉnh, ăn cơm tối và nhờ giấc ngủ gọi qua đêm.
Khi sáng ra thấy người giúp nhau làm hòm để bỏ thi thể người trước khi đi thiêu táng. Hôm nay, tôi nghe bao nhiêu câu chuyện mà đêm qua đã xảy ra khi về khuya:
- Mấy cậu đón đường cám ơn người đến chia buồn với đám tang. Mấy người bạn trai gái trong làng đêm xuống không ai dám đi vệ sinh một mình luôn, vì có bạn không mời đến gõ của chào thăm. Một cô thân thiết với mấy anh chết đó kể:
- Đêm qua anh đến gõ cửa nhà, nghĩ là ba mẹ đi chùa về mới chạy xuống mở cửa rồi đứng hình tè ra váy luôn, khi mở cửa thì thấy anh đang đứng, ngó thấy rõ hình bóng người, vẫn còn vết máu me trên mặt mà chẳng nói năng gì hết, làm cô tí nữa bất tỉnh luôn.
Sáng nay tôi cũng ngồi kể chuyện mà tôi đã gặp ở nơi lấy xác từ hôm qua. Hôm nay ở chùa tôi ngồi quay mặt đi nơi khác, không dám ngó về phiá hai tấm hình đó nữa, người nghe ai nấy đều rợn hồn cả.
Trên đời của tôi đó là lần đầu tiên mà tôi thấy ma rõ nhất và lại được trò chuyện mà đứng bên cạnh nhau, trong ban ngày nữa chứ không phải ban đêm gì cả. Khi nào mà ngồi chơi kể chuyện về ma quái thì lúc nào nó cũng như hiện lên ở trong lòng mình, dù tôi đã dọn qua làng này đã nhiều năm mà cũng chẳng quên được, trong lòng vẫn thấy tội nghiệp hai đứa đứng khóc đó.
Tôi ngồi nghe câu chuyện quá vui từ đầu đến cuối, nghe ông kể xong tôi mới đi về tắm rửa để đón chiều sang.
Đêm nay ngồi nhớ lại mấy chuyện xưa từ hồi còn nhỏ bên Lào, ghi xuống đến đây cũng đã hết chuyện, chúc bạn đọc vui vẻ.