Trong một đêm rằm lớn mùa hè trường học ngủ im lặng, thành phố nhỏ ở Lào cỡ 2-3 km vuông, phủ ngập với chùa chiền cũ kỹ mấy trăm năm qua. Mỗi năm người ta làm lễ hội để nhặt tiền giúp sửa sang chùa, có bán rượu chè, nhảy múa, nào là bán thức ăn. Quá nửa đêm, thành phố nhỏ quá an tĩnh, lâu lâu mới có lễ hội thì ai cũng đến chơi, mấy em gái đẹp nhảy múa, người lui tới chia vui cúng bái vào chùa.
Tôi với bạn chung làng, mấy ông vua quậy cũng chẳng có tha lễ hội ở đầu thành phố đêm nay, cũng phải đi bộ quanh co theo làng cỡ 2 km mới tới, hẹn nhau xong cơm chiều rồi 8 giờ tối, là có 3 ông vua đi với nhau. Khi đi tới quãng đường cong vắng vẻ đó, với cái tánh nghịch ngợm miệng mép, hai đứa bạn tranh nhau muốn thấy ma. Tôi thì im lìm chẳng nói năng gì tới ma cả vì tôi là người sợ ma nhất. Một người bạn vừa đi vừa chắp tay lễ, vừa nói:
- Hôm nay là ngày rằm lớn, con đường quãng này luôn luôn nghe người kể tới ma, nếu có linh thiêng thật thì tối nay hiện cho thấy coi. Tôi chưa bao giờ thấy ma cũng chẳng có sợ ma gì cả.
Thêm một ông vua nữa nói:
- Đêm nay hôm rằm cho chúng tôi thấy đi.
Còn tôi nói:
- Hai đứa này nói lung tung ghê gớm với ma vậy, đêm nay nếu ma đến tôi không có chơi nghe, đi thử thách ma quỷ không tốt đâu có ngày gặp hậu quả đó.
Con đường nơi vắng vẻ cũng gần một cây số mới tới nhà người, qua mấy ngôi chùa làng khác mới tới chùa lễ hội. Cũng gần 9 giờ đêm mới tới nơi, tha hồ vui vẻ, đêm nay là nơi xum họp người cả thành phố đến một nơi gặp gỡ nhau trong đêm. Bao nhiêu bạn học cùng trường khi thấy tôi đến chạy tới dạo bước trong lễ hội với nhau, ngồi uống ly nước ngọt ngắm mấy cô cùng học múa theo trang phục Lào. Xong chào hỏi bạn bè nơi đó, rồi 3 người vui vẻ với lễ hội đến khuya đã 12 giờ đêm.
Tôi nói:
- Thôi chúng mình về đã khuya rồi, người đến lễ hội cũng giảm xuống nhiều. Mình thấy tê tê mỏi mỏi hai cái bả vai với gáy đằng sau, như nằng nặng bất thường. Mình muốn về ngủ nghỉ ngơi cho khỏe.
Bạn trả lời:
- Thêm một lát đang ngắm em gái, rồi mới về.
Tôi ngồi chơi tiếp một lát rồi ra về với nhau, lúc đó cũng hơn một giờ đêm, vừa đi vừa hai tay xoa cái bả vai vừa chọc ghẹo nhau trên đường về. Khi sắp tới khúc đường vắng đó, hai bạn đi với nhau bắt đầu đem chuyện ma ra thử thách, nào là muốn thấy, nào là không sợ, nào thấy thì sẽ xin số đề, nào là bắt ma đem về nhà chơi. Con đường vắng lặng tối mờ mờ với bóng cây đêm, không có một chiếc xe hay một bóng người qua lại gì cả.
Còn tôi im lìm vừa đi vừa xoa hai cái bả vai. Khi cả 3 người đi đến giữa quãng đường, nơi mà bao nhiêu chuyện kể đằng đẵng nói tới ma, hình như tôi thấy lạnh cột sống đằng sau lên tới đầu từng cơn từng cơn một, còn 2 người bạn vẫn nổ như là pháo không bằng, chọc ghẹo đuổi nhau ở đường và đi trước tôi vài bước. Vừa đến nơi tối nhất của quãng đường, 2 người bạn cũng xa tôi cỡ 10 thước, hình như là sợi dây giày bị tụt, bạn cúi xuống chứ không ngồi xuống cột lại, nghe tiếng:
- Ồ! Rồi bật đứng như cái lò xo rồi quay mặt lại ngó tôi, tôi đứng im coi bạn nó chọc ghẹo gì mình nữa, mà nó ngó chằm chằm về phiá mình như vậy, rồi thêm một lần cúi xuống lại thoát ra:
- Ồ! Đứng lên lại ngó tôi, xong 2 đứa nó gọi nhau, cùng nhau chổng cái mông vào tôi, lúc đó tôi không hiểu luôn là hai ông đang chơi trò gì mà là lạ quá vậy, rồi lại cùng nhau bật đứng dậy tại chỗ.
- Lần này không có tiếng “Ồ” gì cả, ngó về ánh đèn đường xa xa đó, hai cái đầu ông vua như hai quả chôm chôm vậy, như tóc tai nó chỉ ra tứ hướng và chạy trong tốc độ sợ ma, như mất hồn mất viá gì không biết.
Còn tôi thì đứng hình không biết là chuyện gì, hay là ma hay quỷ đang ở đằng sau lưng tôi, thân thể lạnh như đóng băng vậy, đứng quay trước quay sau càng thêm cho rợn hồn không biết là chạy từ lúc nào, hình như tóc tai nó duỗi ra từng sợi thẳng luôn. Tôi cố chạy cho kịp bạn, mà không có thế nào kịp được, mình đến gần một chút thì 2 ông bạn lại càng thêm tốc độ chạy như mọc cánh luôn, chọc ghẹo nhau hay khủng hoảng thật. Tôi cũng không biết luôn, ông bà ông vải ơi cứu mạng.
Tôi không biết là có chuyện gì xẩy ra, tôi muốn hỏi bạn một câu là cái gì mà chạy, hay là ma, mà tôi không thế nào được hỏi bạn một câu nào hết luôn. Khi tôi chạy gần bạn thì hai đứa tụi nó quay lại ngó tôi, rồi thấy bạn càng thêm khủng hoảng chạy tứ tung ra khỏi đường về, chạy lung tung vào đường ngõ hẻm trong làng. Đứa thì khủng hoảng không chạy trên đường về nhà, mà chạy xuyên đi đằng làng khác, thế là 3 người thất lạc nhau chạy luôn. Càng quay đầu ngó phiá đằng sau, thì càng làm tôi khủng hoảng chạy như bay, mười chân tám cẳng gì không biết chỉ biết là chạy hết mức, rồi tôi chạy qua cả ngõ hẻm xuống nhà mình, chạy qua cả ngã tư rồi thẳng vào tới trước bệnh viện, xa nhà cả nửa cây số tôi mới tỉnh cơn chạy, và cũng không có câu trả lời. Tôi cũng không biết là cười hay khóc, hai đôi mắt tôi không thấy ma gì cả. Tôi ngồi xuống trước bệnh viện nửa đêm như vậy cả gần nửa tiếng đồng hồ, tôi mới đứng lên đi bộ ngược về ngủ.
Chiều hôm sau đến, kiếm 2 ông bạn đêm qua để tính sổ, trong lòng chiều nay phải tính cho đầy sổ luôn ít nhất là mỗi ông vua phải được hơn mười cái đạp mới hả dạ. Nhưng khi tôi đến mặt 2 ông bạn tôi còn trắng bách, tóc tai vẫn còn nửa đứng nửa nằm. 3 người 3 ngón tay chỉ vào mặt nhau lia lịa, đổ tội cho nhau.
Xong tôi mới hỏi là:
- Đêm qua bạn thấy gì mà khủng hoảng vất bỏ mình mà chạy như vậy? Chọc ghẹo nhau như quá đáng rồi nghe, muốn ăn mấy cái đạp hay là kể đây, nếu nghe không hợp lý thì ăn đạp thật, thử nói coi có chuyện gì?
Thì bỗng hai đứa nó đứng lên đạp tôi mỗi đứa một cái, rồi mới ngồi xuống kể chuyện đêm qua.
Bạn kể:
- Hôm nay hai người mình ngồi nói chuyện mới nghĩ ra, là đêm qua bạn than thở là mỏi hai cái bả vai có đúng không?
Tôi trả lời:
- Đúng vậy phải rồi một trăm phần trăm luôn, đêm qua mình mỏi bả vai thật, và tại sao nó lưu luyến với cái bả vai mình? Bạn sợ ma chạy là chuyện của bạn, bả vai mình đau là chuyện bả vai mình đâu có lưu luyến gì đâu mà trách mình làm chi.
Hai đứa đứng dậy cho tôi thêm một cái đạp nữa mới nói tiếp:
- Đêm qua khi mình cúi xuống cột dây giày không được chú ý gì, thì như có gì trên bả vai bạn cuốn hút kéo con mắt mình vào đó. Lúc đầu thấy hai bàn chân người tím tím với chân váy màu trắng, mình cúi thêm một lần ngó lên muốn đứng tim khi thấy một người đàn bà xoã tóc đứng trên hai bả vai đó. Mình gọi nó lại cúi xuống với nhau coi có khi mình hoa mắt. Trong khi nó cúi xuống thì nó cũng thấy như nhau, cả hai mới khủng hoảng chạy và sau đó từ lúc chạy rồi mà quay mặt lại thì không cần phải cúi đầu ngó qua cái háng nữa, thấy người đàn bà đồ trắng mặt mày ghê tởm đó đứng trên vai luôn. Bạn chạy tới đâu là thấy luôn, khi bạn chạy tới mình con ma nó còn đứng trên vai đó, làm sao mà mình không chạy.
Khi nghe bạn kể đến đây thì tôi hiểu bả vai tôi mỏi lạ lùng lắm, nhưng đêm qua tôi không thấy gì cả chỉ có khủng hoảng theo nhau chạy trong tốc độ sợ ma tuột trứng mà thôi.
Người già cả từng kể là: “Đi đêm với nhau 3-4 người mà một người trong đó thấy ma bất thình lình khủng hoảng chạy làm cho người khác còn khủng hoảng hơn người thấy ma nữa”.
Bây giờ tôi mới được gặp gỡ chuyện khủng hoảng mà chạy trong khi mình không thấy gì cả, một bài học nhớ đời luôn. Hôm nay bả vai mình như nắm cái tê buốt vất ra và khỏi hẳn luôn.
Tôi quay mặt lại cho hai đứa hai cái đạp rồi nói:
- Nào là gọi ma, nào là không sợ, nào là bắt ma, rồi thế nào tối nay có vào nghĩa địa chơi không?
Tôi nghĩ dù sao con ma nó ở trên vai mình mà người khác thấy, nên cũng đỡ một chút hơn mình thấy thật.
Vài ngày sau chiều chiều ngồi chơi, tôi kể câu chuyện này với ông hàng xóm, nhà ông làm chè bán ở chợ. Khi ông nghe câu chuyện tôi kể thì ông giật mình luôn và nói:
- Chuyện như vầy cũng vừa xẩy ra với gia đình ông khi mấy tháng hè trước đây.
Rồi ông kể chuyện xẩy ra:
- Vợ ông ngồi bán chè từ sáng đến chiều ở chợ, hình như là bà vợ thấy đau và nặng nặng cái lưng cũng như thường xuyên của người mà ngồi từ sáng đến chiều. Nhưng lần này thấy như là bà đã đau cả mấy tuần liền nhau, đi gặp bác sĩ thì cũng giảm cơn đau được một lát chưa qua ngày thì đau trở lại. Gần một tháng chật vật trôi qua nào là bóp, nào là thoa thuốc, nào là uống thuốc. Cái đau đó không quá nặng mà lại chỉ làm cho người khó chịu, khó đứng lên, khó ngồi, khó nằm.
Hai vợ chồng trò chuyện nhau, ngừng bán chè hay làm sao đây, nếu mà nó nặng lên thêm chữa trị không được rồi ra sao.
Bà vợ ông nói:
- Bán chè ở chợ không có ngày nghỉ từ sáng đến chiều cả năm, thôi mình nghỉ một ngày làm mâm cơm canh cúng chùa để xin cái may mắn.
Ông trả lời:
- Ờ, sao tôi quên chuyện này, thôi mai nghỉ bán chè một bữa, đi chợ sớm mua đồ về làm mâm cúng vào chùa.
Nói nhau xong thì đi ngủ, nhưng trong đêm bà vợ thấy đau lưng quá xá luôn, chợt tỉnh chợt ngủ qua đêm.
Sáng ra cũng còn chưa bớt gì cả vẫn nặng trĩu cái lưng. Ông đi chợ sớm về làm mâm cơm cho kịp bữa trưa cúng bái ở trong chùa.
Rồi giờ mong đợi đi chùa cũng đã đến, hai người chậm bước vào chùa. Ông chủ trì ngồi dưới bóng cây thốt nốt quay mặt lại thấy, ông lẹ đứng lên và đi tới hai người đang chắp tay lễ ông còn chưa được nói gì thì ông cất tiếng quát lớn lên:
- Đi ra ngay bây giờ, đi ra khỏi người ta! Nếu còn ở đó thì ông sẽ không cho con đi đầu thai luôn, nếu đói thì về ăn với ba nuôi của con chứ không được ở đây nữa.
Hai vợ chồng đứng ngơ ngác tay bưng mâm cơm, rồi ông chủ trì mời vào trong chùa. Hai người dâng mâm cơm, chắp tay nghe kinh một chút. Ông vừa ăn vừa tủm tỉm cười và hỏi:
- Giờ cái lưng của vợ con đã nhẹ nhõm và bớt đau chưa?
Hai vợ chồng ngó nhau với vẻ mặt bất thường và ngạc nhiên. Vợ ông xoay mình vài cái hình như cái đau lưng đã biến mất từ lúc nào. Cái thắc mắc dâng đầy trong lòng, chưa kịp hỏi han gì thì ông chủ trì hỏi tiếp:
- Trong thời gian này khi qua đêm trong nhà hay có những món ăn món uống gì, phần nhiều là đồ ngọt hay thiu và nát bấy, nhiều lúc có mùi tanh không? Thử ngồi nghĩ lại coi có đúng lời ông nói không?
Hai người ngồi thừ ra một lúc mới nói:
- Chuyện thật là, trong thời gian này hình như sáng ra chè mà để qua đêm như nát bấy và có mùi thiu thật, nhiều lúc về khuya như nghe tiếng con nít trong bếp, mà chúng con không hiểu đó là gì, xin ông cho chúng con được rõ chuyện để biết lo lắng.
Ông ngồi ăn chậm chậm rồi nói tiếp:
- Khi các con bước vào cổng chùa thì thấy: Một đứa bé bám sau lưng con thì ông mới quát đuổi, từ đêm qua cho tới sáng này có phải cái lưng đau buốt nhiều hơn mọi ngày, vì nó nghe con trò chuyện vào chùa cúng bái đuổi nó đi, nó bám theo con để ăn bánh ăn quà. Mấy linh hồn ma con này là nó thích thú với đồ ăn nào mà ngọt ngọt, chứ không có hại gì cả, và con ngồi nghĩ lại coi thời gian này khi con ngồi bán chè ở chợ đã gặp gỡ chuyện gì là lạ không?
Hai vợ chồng chắp tay lễ và trả lời:
- Đúng vậy, từ đêm qua cho tới sáng này thì chuyện tê buốt trên lưng bà vợ thấy đau hơn mọi ngày. Bà ngồi đừ người nghĩ chuyện bán chè ở chợ trong mấy tuần trước đây có gì là lạ, rồi một lát thì bà cất tiếng hỏi ông chủ trì:
- Không biết có phải chuyện này hay không, con xin kể cho ông nghe:
- Một buổi giữa trưa, trời nóng nực cũng một tháng trôi qua, có một người cỡ hơn 50 tuổi ngồi xuống mua tô chè, xong khi múc chè đưa cho khách thì người đó lại xin con một cái chén nhỏ với một cái thìa, rồi múc chè vài thìa từ chén của ông qua cái chén nhỏ bên cạnh và mỉm cười rồi nói: “Con ăn đi, con thích chè hay đồ ngọt mà”. Khi ngồi ăn gần hết chè thì người đó nói tiếp: “Con ăn no có ngon không, nếu con thích thì đi theo bà cô bán chè làm con nuôi đi con”, nói xong chè trên chén cũng hết. Người đó đứng lên vui vẻ trả tiền rồi ra đi nhưng chén chè nhỏ có vài thìa đó vẫn còn nguyên, chỉ thấy chè như bị quấy nát thôi. Con không để ý hay nghĩ gì cả chỉ đổ đi và rửa chén thôi, vì mình buôn bán hàng ngày.
Cô kể đến đây và cô hỏi ông chủ trì:
- Đó có phải là lưu luyến với linh hồn ma con không vậy?
Ông chủ trì mỉm cười và gật đầu, nói:
- Đó chính là ma con đó và cũng là lý do mà nó bám ở sau lưng của con cả tháng nay, làm cho con thấy nằng nặng và buốt lưng.
Bữa cơm trưa trong chùa cũng đã xong, ông lấy sợi chỉ trắng cột vào tay cho cả hai người và chúc cho may mắn. Hai người chắp tay cám ơn và chào ông chủ trì ra về.
Và từ giây phút đó chưa bước ra khỏi chùa, cái lưng của bà cô hàng xóm không có một chút nào đau hay nặng gì cả. Không phảng phất tiếng con nít trong đêm, chè để qua đêm cũng không dấu vết ma vầy như trước nữa cho tới ngày hôm nay cũng đã mấy tháng trôi. Ông hàng xóm kể xong chuyện, ông chắp tay lễ mở lời cám ơn tới ông chủ trì.