Quá tò mò sẽ làm ta cố chấp, mà quá tập trung sẽ khiến ta đắm say.
Nhưng có vẻ như anh không có căn bệnh chung của những người thông minh.
Anh rất kìm nén bản thân.
Tự kìm nén thường khiến anh dễ dàng kiểm soát được phần lớn mọi việc —— hỉ nộ ái ố, xúc động hay chịu đựng, thậm chí là tò mò hay tập trung —— chuyện này cũng khiến anh nhìn trông giống một quân tử xuất chúng, phong độ lịch lãm.
Những chuyện anh đã hứa thì sẽ làm, tự kìm nén đến mức cố chấp.
Mà yêu vợ cũng là một trong số đó, mặc đồ trắng cũng là một trong số đó, anh rất ít khi để lộ nhiều hứng thú.
Quá kìm nén cũng dễ thành nghiện.
Mà nghiện rồi thì sẽ ép bản thân kỷ luật, thủ đức, trong sạch, yêu người, kỷ luật, trung thành… Cũng vì thế nên vào năm chỉ mới hơn 10 tuổi, anh đã suy nghĩ độc đáo riêng, kiến giải cũng sâu sắc hơn người lớn nhiều, cũng bởi vậy mà thầy cô thường thuận theo ý anh.
Ví dụ như người nhà nhiều lần gửi thư đến nhờ người khuyên anh lấy thêm vợ, nhưng cuối cùng cũng đành thất bại;
Ví dụ như anh quyết tâm rời khỏi Cavendish, vứt bỏ tiền đồ để về nước.
Nếu như nói người thân nào hiểu anh nhất, có lẽ chỉ có một Lương Chương.
Đàn ông xuất ngoại du học đều là những chàng trai trẻ tuổi mang trong mình ngọn lửa nhiệt huyết, dễ dàng được thắp cháy. Những người chưa thành thân hoặc có vợ ở lại trong nước, vài năm mới gặp một lần, có ai không mong mỏi có một cuộc tình thoáng qua với quý cô Butterfly* phiên bản nước Anh?
(*Puccini đã viết vở nhạc kịch Madame Butterfly (1901-1903) về câu chuyện giữa một lính thủy quân Mĩ tên Pinkerton và nàng Butterfly tên Ciocio ở Nhật. Pinkerton cưới Butterfly, tuy nhiên ngay từ đầu anh đã có dự định sau khi hết thời gian nghĩa vụ ở Nhật thì sẽ quay về Mĩ cưới một người vợ khác. (Nguồn: Hội những người yêu nhạc kịch.))
Người ngoài cầu mà không được nữa là, còn anh lại đoan chính tới nỗi dễ khiến người ta sinh nghi.
Mới đầu Lương Chương cũng rất hiếu kỳ và nghi ngờ về nhân cách của anh.
Đợt đó anh ta mới tốt nghiệp ở New Zealand, nhận được thư mời du học một năm ở trường đại học châu Âu. Giới người Trung ở nước ngoài cũng không quá lớn, vì kinh tế nên anh đi viện trợ nhiều nơi, đồng thời cũng nghe người khác kể rất nhiều chuyện về người đàn ông chính nhân quân tử nổi tiếng này.
Một đêm nào đó bắt gặp Từ Thiếu Khiêm một mình đứng trên cầu Cambridge, Lương Chương im lặng đến gần. Trông theo ánh mắt của anh, anh ta nhìn thấy một cô gái Hoa kiều và một chàng trai người Anh cao to đang ôm ấp nhau trên thuyền.
Gió thổi bay làn váy dài màu đen của cô gái nọ, để lộ mắt cá chân trắng nõn, đường cong sau lưng và cổ xinh xắn; chàng trai cao lớn dễ dàng ôm siết vòng eo mảnh khảnh, ngẩng đầu si mê trao nhau chiếc hôn nồng cháy trong đêm gió mát.
Lương Chương suýt nữa thốt lên —— đó không phải là cô gái 16 tuổi từng say đắm Từ Thiếu Khiêm đến điên cuồng mà mọi người hay kể sao?
Tưởng cảnh đẹp ‘vạn tuế ra hoa’ bị mình làm hỏng, thế là anh nửa cảm khái nửa thăm dò: “Khoảnh khắc bất hủ như thế đúng là khiến người ta say mê. Nếu được trải qua một lần cũng coi như sống không uổng công.”
Từ Thiếu Khiêm vẫn không dời mắt, cũng chẳng đáp lại mà chỉ cười cười.
Rất lâu về sau Lương Chương mới hiểu được ý nghĩa trong nụ cười đó.
Không lâu sau, Từ Thiếu Khiêm viết thư mời nhiều người bạn ở Cambridge ngày trước đến xứ Cảng Thơm, cuối cùng chỉ mời được một mình Lương Chương.
Anh ta về trường đại học Hương Cảng ở Viễn Đông vốn xuất phát từ tính tò mò.
Mãi đến một đêm hè trong năm 1928, phòng thí nghiệm Thiên văn đã quan sát và ghi lại một lượng tia gamma rất mạnh trong một thời gian rất ngắn. Độ sáng trong vài giây lại tương đương với tổng lượng tia gamma trên toàn bộ bầu trời – đây có thể xem là lần đầu tiên quan sát được các vụ nổ tia gamma – đến nỗi phòng thí nghiệm vật lý hạt nhân bên cạnh cũng bị quấy nhiễu bởi các nhà tiên văn học vốn luôn bình tĩnh. Đài quan sát mở cửa, người bên phòng thí nghiệm vật lý hạt nhân kéo nhau đi vào; ồn ào huyên náo, châu đầu ghé tai, xì xào bàn tán… Trong cảnh hỗn loạn, chỉ có Từ Thiếu Khiêm thờ ơ đứng ngoài đám đông, dùng bút máy ghi chép vào sổ tay của mình.
Lương Chương vô tình thấy anh khoanh vòng vào yếu tố góc phương vị và mức độ uốn cong của lực hấp dẫn mà trước đó anh đã tính toán, rồi viết chú thích tiếng Trung bên cạnh: “Ngày 19, xác nhận một ngôi sao đã tắt, bức xạ bên ngoài tập trung trong phạm vi năng lượng 1-80 mev, có thể giết DNA trong phạm vi nhất định.”
Đây có thể coi là một cú đấm rất quan trọng trong lịch sử thiên văn học, thậm chí trong tiến trình sinh vật của vũ trụ, sự kiện này còn ấn tượng hơn cả thảm họa diệt chủng vào cuối kỷ Phấn Trắng trong Đại Trung Sinh.
Nhưng anh chỉ nhẹ nhàng ghi vào sổ như thể ghi nhật ký quan sát hằng ngày, rồi anh quay đầu sang cười nói: “Nói chung sẽ có ngày nó sẽ tắt, vào ở hàng chục ngàn năm trước, hoặc hàng chục triệu năm sau. May là vì nó xuất hiện vào ngày hôm nay, được chúng ta nhìn thấy.”
Không phải là chúng ta quá may mắn nên mới chứng kiến được khoảnh khắc tuyệt vời của vũ trụ rộng lớn trong khoảng thời gian ngắn ngủi như phù du;
Mà là may mắn vì đã được nhìn thấy cảnh “cuối đời” của ngôi sao ba tỷ năm tuổi thọ.
Giọng Từ Thiếu Khiêm rất bình thản, như đang nói với anh rằng: “Hoa trồng trong vườn nhà hàng xóm héo rồi.”
Nụ cười trên mặt anh lúc này không khác gì cái đêm trên cầu Cambridge nhiều năm trước.
Lương Chương chợt nhận ra lúc đó Từ Thiếu Khiêm nhìn thấy điều gì – thấy thời gian trôi đi quá nhanh, con người rồi sẽ già đi, sẽ có ngày còng lưng, luộm thuộm, mắt mờ, tựa như ngôi sao đã cạn năng lượng, như mảnh vỡ thiên thể rơi xuống, khoảnh khắc có thể tồn tại trên thế gian lại chỉ như hạt muối giữa biển rộng bao la.
Lúc bấy giờ anh ta mới thực sự hiểu được điều đáng sợ của người này.
Anh nghĩ, ngoài cuốn sổ ghi chú đó ra, chắc chắn Từ Thiếu Khiêm còn rất nhiều cuốn sổ khác, nằm một nơi nào đó hoặc là tồn tại trong lòng anh; ghi lại vô số người, vô số khoảnh khắc trong phạm vi quan sát của mình.
Anh không biết liệu trong số đó có “ngày nào đó tháng nào đó năm nào đó, Lương Chương còn trẻ, tính tình nóng nảy bộp chộp, chưa có bạn gái, có thể được xem là thanh niên nửa hoàn hảo; năm nào đó tháng nào đó ngày nào đó, Lương Chương già cả tập tễnh, xương sống bị uốn cong từ phần thứ ba, cơ chân bị hoại tử không còn khả năng chữa lành.”
Có lẽ cậu ta không hứng thú về mình đến nỗi ghi lại đâu, Lương Chương nghĩ bụng.
Nhưng anh ta cho rằng, nhất định Từ Thiếu Khiêm đã rất cẩn thận quan sát Lâm Trí. Từ Thiếu Khiêm cực kỳ quan tâm chu đáo với cô gái thông minh xuất sắc này. Sự quan tâm ấy cứ như là sự tính toán về năng lượng hạt nhân khổng lồ chứa trong một ngôi sao nào đó.
Anh không tài nào đoán được nội tâm cụ thể của Từ Thiếu Khiêm, nhưng Lương Chương tin rằng, Từ Thiếu Khiêm nhất định là một kiểu “để tôi thấy em tỏa sáng rực rỡ” như anh đã nói.
Thậm chí vì điều đó mà anh không ngại trở thành một ngôi sao đồng hành, không tiếc cạn kiệt nhiên liệu của mình để cô chuyển động, cuối cùng biến thành một ngôi sao lùn trắng, xây nên quỹ đạo cho cô.
Nên lúc cuộc chiến thanh trừng Lưỡng Hồ đang trở nên rầm rộ, anh không tiếc mạo hiểm thân học giả tay không tấc sắt trở thành gián điệp, trở thành đối tượng bị đả kịch; anh gần như làm mọi cách để duy trì hoạt động bình thường của Viện nghiên cứu Thượng Hải chỉ bằng bản thân mình, cũng vì thế mà gặp bao phen cửu tử nhất sinh. Khi các nước bên ngoài đang thèm thuồng viện nghiên cứu, anh dựa vào lực lượng Giang Tây để điều một đội ngũ đi Tây Bắc. Khi nhiều lần bị Nhật Bản chặn lại cảnh cáo, khi nhân viên ở đài quan sát không dám lên đỉnh Thái Bình nữa thì anh lại một mình đi đến, bị súng 91 bắn bị thương một chân và mất đi thính lực tai phải.
Thông tin này đã thực sự chứng minh suy đoán ngày trước của Lương Chương.
Đến lúc này anh ta mới thổn thức, giá như những người tung tin đồn về anh với Lâm Trí hiểu được anh 20%… thì sẽ hiểu được một điều rằng, tất cả các giai thoại về anh chỉ là vô nghĩa.
Bởi vì người đàn ông này không biết cách yêu một người.
Bởi vì anh là một nhà nghiên cứu thận trọng, một người qua đường, một người quan sát, một người hiến dâng trong bóng tối, là “Antares” xứng đáng.
Đối với tất cả mọi người và mọi thứ, kể cả cảm xúc của mình, tất thảy chỉ như bông hoa được trồng trong nhà kính mà anh cẩn thận ghi chép.
Bạn xem, anh ấy chung thủy với vợ đến mức khiến người ngoài ghen tị.
Nhưng nếu như bạn không hiểu thì sẽ dễ dàng cho rằng đó không phải là yêu, mà chỉ là tâm huyết của anh, là một đóa hoa anh dốc lòng che chở nhiều năm, khó khăn mọc lên ở nơi hoang mạc.
Nhưng nó có thể sống đến tận bây giờ thực không dễ gì.
Nếu có một ngày bông hoa kia héo rũ, chắc chắn anh sẽ khóc rất đau lòng.
Vì… hoa đã héo rồi.
Điều tiếc nuối là, hoa rồi cũng có ngày héo.
Nhưng chắc chắn nó đã từng có một khoảnh khắc tuyệt vời, tựa như cảnh nhìn thấy trên cầu Cambridge năm nào.
Cũng như năm 15 tuổi năm ấy, cuối cùng anh cũng có được cơ hội nói chuyện với vợ qua tấm rnf. Ngày hôm đó, cô tức giận ném con dấu và dao khắc dấu ra ngoài rèm phát tiết. Anh chẳng nói chẳng rằng, chỉ đi đến nhặt lên, khắc nốt khuê danh mà cô chưa hoàn thành rồi đặt trên bàn ngoài rèm.
Vú già thấy cô tò mò thì lấy vào cho cô.
Bên trong khẽ thốt lên âm thanh kinh ngạc. Anh ở bên ngoài nghe thế, thấp giọng nói: “Mấy chữ này không đẹp lắm. Nếu em muốn, anh có thể khắc chữ đẹp hơn tặng em.”
Ví dụ như đêm tân hôn, anh nắm tay cô dâu, đặt con dấu bằng đồng nhỏ bé vào lòng bàn tay cô.
Là chữ “Từ”.
Cô đội khăn voan, ngón tay sạch sẽ xoa nhẹ lên mặt con dấu, lại thẹn thùng cúi đầu.
Thậm chí anh còn chưa vén khăn lên thì cô dâu đã nhào vào lòng anh, hai má đỏ bừng.
Anh ôm cơ thể mềm mại của cô đi vào trong rèm.
Những khoảnh khắc làm ta ngỡ như tiên nhân trên gối, khiến ta quên đi những thú vui trên đời, bước đi trên đường cũng phiêu diêu tựa trong mơ.
Anh nhìn sự hạnh phúc của người khác như nhìn một ngôi sao chưa tắt, chưa co lại trở thành một ngôi sao đặc.
Nhưng đến hôm nó tắt thì ngày ấy sẽ tới.
Anh cũng chỉ là một trong số đó.
Không biết là cái ngày ngôi sao alpha ấy rơi xuống, ai sẽ may mắn được nhìn thấy tia sáng vụt qua trong thoáng chốc đó ——