"Mới hôm qua thôi, tôi hai mươi tuổi, tôi vuốt ve thời gian..."
-CHARLES AZNAVOUR-
"Yesterday, love was such an easy game to play"
(Hôm qua, tình yêu vẫn còn là một trò chơi quá dễ dàng)
-JOHN LENNON - PAUL McCARTNEY-
1976
Elliott 30 tuổi
Gian phòng rộng hình vòng cung của Aquatic Cafe đủ để những người khách đến thăm công viên có thể ngồi nhấm nháp một ly mà vẫn có được tầm nhìn rất đẹp hướng ra bể cá voi sát thủ nằm trải dài ở vài mét phía bên dưới. Trong vòng chưa đến mười lăm phút nữa, những chú cá voi sát thủ và những người chăm sóc chúng sẽ bắt đầu buổi trình diễn, một sự pha trộn giữa màn vũ đạo và lăng mình ngoạn mục.
Ngồi bên chiếc bàn, Elliott nhìn những bục khán đài dần dần được lấp kín trong buổi biểu diễn cuối cùng của ngày. Một người phục vụ mang đến cho anh chai Budweiser mà anh đã gọi. Anh khẽ vẫy tay cảm ơn.
Quán chìm trong bóng tối êm dịu. Gần quầy rượu, một đôi song tấu gồm một nhạc công chơi ghita và một ca sĩ đang ngân nga một cách rất mộc mạc các giai điệu nhạc đồng quê của Carole King, Neil Young, Simon và Garfunkel...
Được vỗ về bởi tiếng đàn ghita và vẫn còn mải hồi tưởng lại cái ôm ghì của Ilena, Elliott không hề nhận ra một người đàn ông vừa mới ngồi vào bàn bên cạnh.
Anh uống một ngụm bia rồi máy móc châm một điếu thuốc.
- À, thì ra cậu là người đã nẫng mất bật lửa của tôi!
Như bị bắt quả tang, anh quay phắt lại phía người vừa mới nói chuyện với mình. Ngồi trên chiếc ghế dài kê sát với ghế của anh, người đàn ông - mà giờ đây anh đã biết chính là mình nhưng già hơn - nhìn anh với ánh mắt tinh nghịch.
Elliott không ngạc nhiên trước sự xuất hiện này vì anh đã chuẩn bị tinh thần và điều đó còn khiến anh cảm thấy yên tâm khi nghĩ rằng những chuyện đã xảy ra không phải chỉ là giấc mơ của anh.
- Tôi biết hết rồi... anh nói bằng giọng run rẩy.
- Thế cậu đã biết được gì? Người kia hỏi.
- Tôi biết điều ông nói là thật. Tôi biết ông chính là... tôi.
Người đàn ông đứng lên khỏi băng ghế, cởi áo khoác ngoài ra và tới ngồi đối diện với anh.
- Ý tưởng xăm mình thật không tồi chút nào, ông vừa nói vừa kéo tay áo lên cao để lộ những chữ cái.
- Tôi biết ông sẽ thích.
Người phục vụ đến bàn của họ và nhận ra có thêm một người khách mới.
- Tôi có thể mang gì tới cho ông, thưa ông? Anh ta hỏi người đứng tuổi hơn trong hai người.
- Cũng như thế, ông ta vừa đáp vừa chỉ tay vào chai bia. Tôi và anh bạn này cùng chung sở thích.
Cả hai người đều không nén nổi một nụ cười và lần đầu tiên, trong ánh sáng mờ mờ của quán cà phê này, họ cảm thấy một sự đồng loã khiến họ xích lại gần nhau hơn. Hơn một phút trôi qua mà không một ai cất lời. Mỗi người tự thưởng thức theo cách riêng của mình cái cảm giác thân thiết mới xuất hiện trong họ. Một cảm xúc thật kỳ lạ giống như khi vừa mới tìm lại được một người thân trong gia đình đã mất liên lạc từ nhiều năm.
Cuối cùng, Elliott không thể kìm nổi thốt lên:
- Khỉ thật, làm thế nào ông có thể thực hiện được điều đó?
- Chuyến du lịch vượt thời gian ư? Nếu như điều này có thể làm cậu cảm thấy yên tâm hơn, thì thú thực tôi cũng ngạc nhiên không kém gì cậu.
- Thật điên rồ!
- Phải, ông bác sĩ già thừa nhận, thật điên rồ...
Elliott rít một hơi điếu thuốc anh vừa châm. Trong đầu anh, tất cả đều xáo trộn.
- Thế ở đó thế nào?
- Cậu muốn hỏi năm 2006 ư?
- Phải...
- Cậu muốn biết gì nào?
Anh có rất nhiều câu hỏi: mười, hai mươi, một trăm, một ngàn... Bắt đầu thế này đã:
- Thế giới ra sao?
- Chẳng khá hơn bây giờ chút nào.
- Chiến tranh lạnh...
- Đã chấm dứt từ lâu rồi.
- Thế ai thắng: Nga hay chúng ta?
- Giá mà đơn giản được như thế...
- Vậy sẽ không có chiến tranh thế giới lần thứ ba chứ? Không chiến tranh hạt nhân chứ?
- Không, song lại có những vấn đề khác: môi trường, toàn cầu hoá, khủng bố và mọi hậu quả của ngày 11 tháng Chín...
- Ngày 11 tháng Chín ư?
- Phải, đã có chuyện xảy ra, ngày 11 tháng Chín, ở World Trade Center tại New York.
- Chuyện gì?
- Cậu nghe này, tôi không biết có nên kể cho cậu nghe tất cả những điều này hay không...
Quá khao khát được biết thêm thông tin, Elliott không để cho bầu không khí yên tĩnh quay trở lại:
- Còn tôi, tôi thế nào?
- Cậu làm những gì có thể.
- Thế tôi có thể trở thành một bác sĩ giỏi không?
- Cậu đã là một bác sĩ giỏi rồi, Elliott ạ.
- Không, ý tôi muốn nói là... tôi có trở nên vững vàng hơn không? Tôi có thể quen với cái chết của bệnh nhân không? Tôi có biết cách giữ khoảng cách không?
- Không, chúng ta không thể quen với cái chết của bệnh nhân. Và cũng chính vì cậu chấp nhận "không quá giữ khoảng cách" nên cậu vẫn là một bác sĩ giỏi.
Trong vài giây, Elliott bị chấn động tới mức gần nổi da gà toàn thân. Chưa bao giờ anh nhìn mọi sự việc dưới góc độ đó.
Rồi anh ý thức được rằng thời gian đang trôi qua dần và anh sẽ không có được cơ hội để đặt ra tất cả các câu hỏi đang làm anh day dứt. Vì vậy, anh quyết định đi vào trọng tâm:
- Tôi có con không?
- Một cô con gái.
- A... anh thốt lên mà không biết mình có nên vui mừng vì điều đó hay không. Tôi có phải là một người cha tốt không?
- Tôi nghĩ là có.
- Còn Ilena? Cô ấy khoẻ chứ?
- Cậu đặt nhiều câu hỏi quá.
- Tất nhiên ông nói thì dễ: ông có tất cả các câu trả lời.
- Giá mà đúng như thế thật...
Ông uống một ngụm bia rồi đến lượt ông rút một điếu Malboro từ trong túi áo ra.
- Tôi trả ông bật lửa nhé? Elliott đề nghị và đưa ngọn lửa từ chiếc Zippo lại gần điếu thuốc của ông bác sĩ già.
- Cậu có thể giữ nó. Dù sao đi nữa, một ngày nào đó nó cũng sẽ là của cậu...
Từ cuối phòng, hai nhạc công đã quay sang chơi bài Yesterday của ban nhạc Beatles. Một cơ hội để Elliott đề cập tới một chủ đề nhẹ nhàng hơn:
- Trong tương lai người ta nghe nhạc gì?
- Chẳng có gì khá hơn thứ này, người đối thoại với anh vừa đáp vừa đánh chân theo nhịp nhạc.
- Họ có tái hợp không?
- Ban nhạc Beatles ư? Không, không bao giờ, và điều đó cũng khó xảy ra được: Lennon đã bị ám sát và Harrison đã chết cách đây hai, ba năm.
- Thế còn McCartney?
- Anh ta vẫn còn sống.
Đột nhiên, sự yên lặng lại ngự trị trong căn phòng báo hiệu sự bắt đầu của buổi trình diễn dưới nước. Bằng cùng một động tác, hai người đàn ông cùng quay về phía bể cá voi sát thủ trong khi những người chăm sóc thú bắt đầu tiến vào trong tiếng vỗ tay của khán giả lúc này đã đông hơn nhiều.
- Cô ấy kia, phải không? Ilena kia ư? Người đàn ông nhíu mắt hỏi.
- Phải, cô ấy thay cho một người chăm sóc thú.
- Nghe này, tôi không thể ở lại lâu và trong vài phút nữa, chắc chắn tôi sẽ "biến mất". Vì vậy, cậu đừng có giận, song trong khoảng thời gian còn lại, tôi chỉ muốn nhìn cô ấy thôi.
Không thực sự hiểu rõ vì sao ông quay lại, Elliott nhìn bản sao của mình đứng lên và rời khỏi quán cà phê để đi xuống khán đài.
Elliott 60 tuổi
Elliott đi dọc theo lối đi chính xuống hàng ghế đầu tiên. Bể nước này là bể nước lớn nhất thế giới đã từng được xây lên, và được chia thành ba khu, bể bơi chính được kéo dài thêm với hai bể nhỏ hơn: một dùng để chăm sóc thú và một dùng để huấn luyện chúng. Một bức tường kính cao kéo dài hơn sáu mươi mét cho phép nhìn được cả sáu chú cá voi sát thủ đang uốn lượn dưới nước trong buổi trình diễn.
Chỉ một mình buổi diễn thôi cũng đã rất hoành tráng. Với dáng vẻ vô cùng kiêu hãnh, những con thú di chuyển tấm thân khổng lồ nặng hàng tấn của chúng, liên tục nhảy lên, rơi xuống và làm nước bắn tung. Nhưng Elliott chỉ để mắt tới một mình Ilena đang điều khiển các đội hình dưới nước, hướng dẫn những chú cá bơi dọc bể kính.
Sau từng ấy năm trời, ông phải chịu một cú sốc mãnh liệt khi nhìn thấy cô. Ông thấy cô đẹp tuyệt, gần như vô thực, giống như một thiên thần trong những giấc mơ. Từ ba chục năm nay, ông đã xem lại đến hàng ngàn lần những tấm ảnh hiếm hoi của cô mà ông có được. Song những tấm ảnh đó cũng không lột tả được vẻ đẹp lay động các giác quan của cô.
Lúc đó, trong khi ông còn đang xúc động, thì tất cả mọi thứ chợt hiện lên rõ mồn một: sự hối tiếc vì đã không yêu cô nhiều hơn, không hiểu cô hơn, không biết cách bảo vệ cô. Rồi, như mọi khi, cảm giác bất lực và sự phẫn nộ phải khuất phục trước thời gian cứ trôi qua và huỷ hoại tất cả...
Elliott 30 tuổi
Vẫn còn bàng hoàng trước chuyện vừa xảy ra, Elliott vẫn ngồi bên bàn, dán chặt vào ghế, trong khi bản sao nhiều tuổi hơn của anh ngồi trên khán đài nhìn buổi biểu diễn.
Không những chưa được thoả mãn trí tò mò, tất cả những gì anh vừa biết được càng khiến cho anh cảm thấy nóng lòng hơn.
Vì người đàn ông vẫn để chiếc áo khoác vắt ở lưng ghế, Elliott không thể kìm mình lục lọi trong túi áo của ông ta. Thật kỳ lạ, anh không hề có cảm giác xấu hổ hay tội lỗi: hoàn cảnh đặc biệt cần có những phương thức đặc biệt. Sau khi lục lọi, anh tìm thấy một cái ví và hai chiếc hộp nhỏ.
Cái ví chẳng cho anh biết thêm điều gì mới mẻ trừ việc anh tìm thấy ảnh một cô gái trẻ xinh đẹp khoảng hai mươi tuổi.
Con gái mình ư? Anh tự hỏi song chẳng hề cảm thấy xúc động.
Anh cố tìm kiếm một vài nét giống Ilena, song chẳng hề thấy gì. Rất bối rối, anh để tấm ảnh lại chỗ cũ và tập trung vào hai vật còn lại.
Vật thứ nhất là một chiếc hộp nhỏ xíu, màu đen pha bạc, với một màn hình nhỏ và các nút có đánh số. Anh đọc chữ NOKIA phía trên màn hình, nhưng điều đó chẳng gợi lên điều gì đối với anh. Chắc chắn đó là tên của công ty đã sản xuất ra chiếc máy này. Anh lật nó khắp các mặt, không thể hiểu nổi nó có thể được dùng vào việc gì cho tới khi chính cái hộp đó bắt đầu phát ra tiếng kêu. Ngạc nhiên, anh đặt chiếc máy trước mặt mà không biết làm thế nào để nó dừng lại.
Tiếng chuông kêu càng lúc càng to, tất cả những người khách trong quán cà phê đều quay lại phía anh, ném cho anh những cái nhìn ngạc nhiên xen lẫn trách móc. Đột nhiên, trong một thoáng minh mẫn, anh hiểu ra trước mặt mình là một cái điện thoại, và cho dù cuộc gọi chẳng phải dành cho anh, anh vẫn điềm nhiên nhấn lên cái nút màu xanh để nhấc máy.
- Alô? Anh vừa nói vừa đưa chiếc máy bé xíu lên tai.
- Ô hay! Cậu nhấc máy mất nhiều thời gian quá đấy!
Cái giọng đang mắng mỏ anh và dường như vọng đến từ nơi rất xa này, là giọng của...
- Matt! Có phải cậu không, Matt?
- Phải.
- Nhưng cậu đang ở đâu thế?
- Ở trang trại, thế cậu còn muốn tớ ở đâu được nữa? Cũng phải có ai đó làm việc nếu muốn trang trại hoạt động chứ.
- Trang trại à? Cậu muốn nói đến trang trại trồng nho của chúng ta ư? Chúng ta đã mua nó rồi hả?
- Hừm... Chúng ta đã mua nó từ ba chục năm nay rồi anh bạn ạ. Này, cậu có vẻ không được khoẻ lắm hả?
- Matt?
- Gì cơ?
- Cậu bao nhiêu tuổi rồi?
- Được rồi, tớ biết tớ không còn đôi mươi nữa. Cậu không cần phải nhắc tớ hàng ngày như thế!
- Nói cho tớ nghe tuổi của cậu xem nào!
- Thì cũng như cậu thôi, sáu chục cái xuân xanh...
Elliott ngừng một lát, đủ để trấn tĩnh lại.
- Cậu không thể tưởng tượng được chuyện gì xảy ra với tớ đâu..
- Với cậu thì chuyện gì cũng có thể xảy ra. Mà này, cậu đang ở đâu vậy?
- Năm 1976 và... tớ ba mươi tuổi.
- Phải rồi... Thôi, tớ không nói với cậu nữa. Tớ đang gặp rắc rối trong công việc đây. Nói để cậu biết, các thùng rượu chuyển đi Pháp sẽ không thể xuất phát đúng thời hạn được: vẫn là những cuộc đình công ngu xuẩn của họ cả, anh vừa làu bàu vừa bỏ máy.
Elliott không thể nén một nụ cười, vừa cảm động vừa sửng sốt vì cuộc nói chuyện siêu thực này. Song anh vẫn chưa hết ngạc nhiên. Khi nhặt chiếc máy thứ hai lên, anh nhận thấy nó được dính liền với một sợi dây bằng nhựa. Anh tải dây ra và nhận thấy có hai nút nhỏ gắn ở mỗi đầu. Các ghi chú phải và trái giúp anh hiểu ra:
Một cái tai nghe ư?
Anh nhét hai đầu nghe vào tai rồi quan sát cái máy kỹ hơn lúc đầu. Vỏ máy, chỉ dày hơn đồng xu một chút, được gắn một màn hình màu bạc và một dạng con lăn ở chính giữa. Anh lật máy lại và đọc được dòng chữ:
iPod
Thiết kế bởi Apple tại California - Sản xuất tại Trung Quốc.
Anh trượt con lăn trong khi trên màn hình lần lượt xuất hiện những cái tên lạ mà anh chưa bao giờ nghe thấy: U2, R.E.Matt, Coldplay, Radiohead...
Cuối cùng, anh tìm thấy một cái tên mà anh biết: Rolling Stones.
Anh mỉm cười hài lòng. Ít ra thì đây cũng là lãnh địa mà anh biết. Tự tin, anh mở âm thanh to hết cỡ trước khi nhấn lên nút play...
Những nốt dạo ghi-ta đầu tiên của bài Satisfaction vang lên xé tai, giống như có một chiếc Boeing đang xuyên qua óc anh.
Anh hét lên một tiếng, thả rơi cái máy và giật tai nghe ra khỏi tai. Bàng hoàng, anh vội vã trả chiếc ví, điện thoại và máy nghe nhạc mp3 vào trong túi áo nơi lẽ ra chúng không nên bao giờ ra khỏi.
Không còn nghi ngờ gì nữa, tương lai xem ra rất phức tạp...
Elliott 60 tuổi
Buổi diễn đã đến phần kết thúc. Từ chính giữa bể, hai chú cá voi sát thủ khổng lồ, lao mình như những quả tên lửa, rạch nước với tốc độ kinh hồn. Tới đầu kia bể nước, chúng khéo léo quay ngoắt lại rồi làm một cú nhảy trước khi rơi tõm mình xuống mặt nước làm bắn tung bọt thành những làn mưa li ti đổ xuống những khán giả ngồi hàng ghế đầu tiên.
Elliott cũng phải hứng một chút nước biển bắn lên mặt, song bị Ilena hút hồn, ông chẳng hề bận tâm.
Để tạo sự kết thúc ấn tượng, cô gái trèo lên tận đỉnh vòm cửa chắn sừng sững trước bể, miệng ngậm một con cá. Vài giây trôi qua dài đằng đẵng, toàn bộ khán giả nín thở cho tới khi Anouchka, con cá voi đầu đàn, quăng thân hình khổng lồ của nó lên khỏi mặt nước và khéo léo đớp lấy con cá.
Trong những tràng pháo tay vang dậy như sấm, Ilena chào khán giả. Trong khi cô nhìn lướt qua khán giả, ánh mắt cô vô tình chạm phải cái nhìn của người đàn ông và cô thoáng giật mình.
Sự giống nhau ấy...
Ngay lập tức, cô để trái tim mình lên tiếng và tặng cho ông một nụ cười rạng rỡ, đầy tin cậy và nồng ấm. Trong giây lát, thời gian như dừng lại. Elliott như chìm vào trong nụ cười đó và biết rằng ấy chính là kỷ niệm sâu sắc mà ông sẽ mang theo.
Vậy là ông đã có được điều ước mà ông nói với ông cụ người Campuchia: trước khi chết được gặp lại người phụ nữ duy nhất mà ông từng yêu. Điều ước của ông vừa mới được thoả mãn và lẽ ra ông phải cảm thấy hài lòng vì điều đó.
Bỗng ông cảm thấy như có một luồng máu trào lên trong cổ rồi vị tanh nồng dâng lên trong miệng ông. Đột nhiên, ông thấy khó thở và bị chi phối bởi những cơn rung động báo hiệu sự quay trở về thời đại của ông. Không chậm trễ, ông rời khỏi khán đài và quay lại quán cà phê.
Khi về tới bàn nơi bản sao trẻ tuổi của ông đang ngồi, ông chỉ còn đủ thời gian để thông báo với anh ta:
- Lần này, tôi sẽ ra đi vĩnh viễn, Elliott ạ. Hãy quên đi tất cả những gì tôi đã nói với cậu cũng như tất cả những gì cậu đã thấy. Hãy tiếp tục cuộc sống của cậu và xem như cậu chưa từng bao giờ gặp tôi.
- Ông không quay lại nữa ư?
- Không, đây là lần cuối cùng!
- Vì sao?
- Bởi vì cậu cần phải quay trở lại với cuộc sống bình thường. Mà tôi thì đã có được điều tôi tìm kiếm khi quay trở lại đây.
Các cơn rung của ông mỗi lúc một mạnh thêm, song ông ý thức rất rõ ông không thể bỗng chốc biến mất ngay giữa gian phòng. Elliott giúp ông mặc lại áo khoác và đi theo ông vào tận toilét.
- Vậy ông quay lại để tìm kiếm gì chứ?
- Tôi muốn gặp lại Ilena, chỉ có vậy thôi.
- Tại sao?
- Cậu làm tôi bực mình với những câu hỏi của cậu đấy!
Song vị bác sĩ trẻ tuổi chẳng hề có ý định bỏ cuộc. Anh chụp hai bàn tay quanh cổ ông như muốn ngăn cản không cho ông rời khỏi quá sớm.
- Vì sao ông lại muốn gặp lại Ilena? Anh hét lên và ép ông vào sát bức tường toilét.
- Vì cô ấy chết, ông buộc phải thú nhận.
- Tại sao lại như vậy, cô ấy sẽ chết ư? Bao giờ?
- Sắp.
- Cô ấy mới hai mươi chín tuổi. Người ta không thể chết ở tuổi hai mươi chín!
- Cậu thôi ngay những lời nói ngu ngốc đó đi! Cậu là bác sĩ, cậu biết rất rõ là nó có thể đến bất cứ lúc nào!
- Nhưng tại sao cô ấy lại chết trẻ như vậy?
Hai mắt ngân ngấn nước, ông không đáp. Rồi ngay trước khi biến mất, ông đã buông một câu nói không thể nào tin được: