Khi có nhiều con đường cùng mở ra trước mắt và bạn không biết nên chọn con đường nào, chớ nên lựa chọn ngẫu nhiên mà hãy ngồi xuống và chờ đợi. Cứ chờ và chờ nữa. Đừng cử động, hãy nín lặng và lắng nghe trái tim. Rồi khi nó cất tiếng, hãy đứng lên và đi theo hướng mà nó chỉ cho bạn.
-SUSANA TAMARO-
2007
Matt 61 tuổi
Matt về đến thành phố trong vòng chưa đầy nửa tiếng.
Có điều gì đó đang luẩn quẩn trong đầu ông.
Một ý tưởng điên rồ, song nó khiến trái tim cảm thấy được an ủi.
Ông lao xe vào đại lộ Marina, và như ngày xưa, đậu xe ngay trước cửa nhà Elliott. Ông cứ hy vọng sẽ gặp Angie tại đó nhưng xem ra căn nhà đang bỏ trống. Sau khi nhấn chuông và gõ cửa, ông đi một vòng quanh nhà và trèo qua hàng rào để vào vườn. Cảnh vật xung quanh hầu như không hề thay đổi. Cây thông tuyết Alaska già cỗi vẫn chung thuỷ với vị trí cũ, vươn những nhánh đồ sộ chạm tới bức tường kính. Matt gần như tin chắc rằng khác hẳn với những ngôi nhà xung quanh, căn nhà này nhất định không có hệ thống báo động. Ông cởi bỏ áo măngtô quấn quanh cánh tay rồi dùng toàn bộ sức lực thúc thật mạnh khuỷu tay vào kính cửa nhà bếp. Lớp kính khá dày, nhưng Matt vẫn còn rất sung sức. Khi lớp kính vỡ tung, ông khéo léo luồn tay giữa cạnh kính sắc nhọn và mở chốt bên trong.
Ông lách mình vào nhà và trong suốt ba tiếng đồng hồ liền, ông rà soát toàn bộ hai tầng gác không sót một ngóc ngách nào, lục lọi từng phòng một, mở tất cả các ngăn kéo ra, xem xét từng ngăn tủ, nhấc từng thanh vén sàn đã bị long ra với hy vọng tìm ra viên thuốc cuối cùng.
Nhưng ông không tìm thấy nó.
Trời đã về đêm. Matt chuẩn bị ra về thì ông chợt dừng lại trước một khung ảnh có tấm hình của Elliott được đặt giữa những bức ảnh chụp Angie.
Ông đột nhiên nổi cơn cáu giận và thất vọng:
- Cậu đang đùa với tất cả chúng tớ đấy phải không? Ông hét lên với tấm ảnh của Elliott.
Ông mắng mỏ cứ như bạn mình đang đứng trước mặt:
- Tất cả những chuyện này đều là vớ vẩn cả, đúng không? Những câu chuyện bịa đặt mà cậu đã nghĩ ra để tự bào chữa cho cách xử xự của mình...
Ông bước lại gần tấm ảnh hơn chút nữa và nhìn thẳng vào mắt bác sĩ:
- Chẳng hề có ông già người Campuchia nào cả! Chẳng hề có thuốc men gì hết! Chẳng hề có cả những chuyến đi vượt thời gian! Cậu đã mắc phải chứng hoang tưởng cách đây ba mươi năm và ngay cả đến lúc chết cậu cũng vẫn còn hoang tưởng!
Bằng một cử chỉ phẫn nộ, ông vớ lấy khung ảnh và ném thẳng nó vào tường.
- Đồ đểu.
Rồi kiệt sức, ông buông mình xuống ghế bành.
Phải rất lâu sau ông mới có thể lấy lại bình tĩnh.
Giờ thì cả căn phòng đã chìm trong bóng tối.
Matt đứng dậy để bật cây đèn bàn nhỏ đặt trên một chiếc tủ bằng gỗ sơn. Ông nhặt tấm ảnh của Elliott lên từ giữa đống vụn kính và đặt nó lên một ngăn trên giá sách.
- Quên mọi hiềm thù đi nhé.
Giá sách.
Ông tiến lại gần giá sách. Ông nhớ lại cái ngày ông đã đến đây để nhét một bức điện vào giữa những trang của một quyển bách khoa toàn thư. Đứng trước những kệ sách, ông lướt mắt trên những đầu đề sách cho tới khi thấy cuốn mà ông muốn tìm. Ông chộp lấy cuốn bách khoa toàn thư cũ kỹ, thổi lên bề mặt để loại bỏ lớp bụi mỏng phủ trên đó và lắc lắc cho những tấm bản đồ và tranh vẽ từ trong đó rơi ra.
Chẳng có gì, rồi bỗng nhiên như có linh cảm, một cử chỉ cuối cùng để tiếp tục đeo đuổi giấc mơ của ông...
Ông nhặt lấy con dao rọc giấy đang nằm lăn lóc trên bàn và lách nó vào kẽ hở nhỏ của lớp bìa nơi gáy sách. Ông chạm phải vật gì hơi cứng rồi một chiếc hộp vuông bé xíu bằng nhựa rơi xuống sàn.
Matt nhặt nó lên, tim đập thình thịch. Đó là một túi nhựa chống thấm nhỏ xíu, ông vội vã mở ra và dốc vật đựng bên trong đó ra lòng bàn tay.
Trong lòng bàn tay của ông giờ đây có một viên thuốc nhỏ màu vàng...
Ông cố gắng để không quá kích động, song một sự hào hứng bao trùm lên tâm trí ông.
Viên thuốc cuối cùng.
Chuyến đi cuối cùng...
***
Làm gì bây giờ?
Elliott đã có chủ ý gì khi để lại một cơ hội cuối cùng để quay trở lại quá khứ? Và tại sao bạn ông lại chọn giấu viên thuốc ở chính chỗ đó, trong chỗ giấu mà chỉ mình ông có thể biết được?
Matt đi đi lại lại trong phòng, trăn trở với câu hỏi đó cho tới khi điện thoại di động của ông đổ chuông.
- Ilena?
- Phải, em đây, em vừa mới đọc xong cuốn sổ...
Bà nói bằng giọng tỉnh khô, cố kìm nén nỗi sợ hãi và xúc động.
- Thật là một câu chuyện điên rồ. Matty, anh phải kể rõ hơn cho em nghe.
Matt chẳng biết phải trả lời thế nào. Ông nhắm mắt và đưa tay lên dụi.
Tất nhiên là Ilena khó có thể tin được vào chuyện Elliott kể! Làm sao có thể khác đi được? Làm sao có thể yêu cầu bà chấp nhận câu chuyện khó tin đó trong khi bà chưa bao giờ từng nghĩ đến chuyện một điều kỳ lạ như vậy có thể làm đảo lộn cuộc sống của người đàn ông mà bà yêu.
- Anh chẳng thể giải thích gì với em vào lúc này, Matt đáp.
- Ồ không, anh sẽ phải giải thích! Ilena nổi giận. Anh đến nhà em và bắt em phải khơi dậy tất cả những kỷ niệm mà em đã phải mất ba mươi năm để chôn vùi rồi lại bỏ đi như một tên trộm!
- Anh sẽ mang cậu ấy về cho em, Ilena.
- Ai cơ?
- Elliott.
- Cả anh cũng phát điên lên mất rồi! Elliott qua đời rồi. Matt! CHẾT RỒI!
- Anh sẽ mang cậu ấy về cho em, Matt thành thực nhắc lại. Anh hứa với em.
- Đừng làm em đau khổ nữa! Ilena gào lên rồi bỏ máy.
Matt cất điện thoại vào túi. Ông đứng trước vách kính đang bị một làn mưa nhẹ táp vào. Ông rất bình tĩnh và quyết tâm. Giờ đây, mọi chuyện đối với ông đều đã sáng tỏ.
Viên thuốc cuối cùng này, chính ông sẽ phải dùng đến nó.
***
Ông tìm thấy một chai nước Perrier trong tủ lạnh và uống một ngụm thật to để - nói theo đúng cách - "làm trôi viên thuốc".
Thế là xong.
Quá muộn để quay trở lại.
Ông quay vào phòng khách, ngồi xuống ghế và gác cả hai chân lên bàn.
Giờ thì chỉ còn việc chờ đợi.
Nhưng đợi gì mới được?
Cảm giác đầy bụng ư?
Những cơn co thắt dạ dày?
Hay đến lượt ông cũng sẽ quay trở về quá khứ cách đây ba mươi năm...?
Ông đợi và đợi tiếp.
Vô hiệu.
Bực tức, ông lên gác, lục lọi trong buồng tắm và tìm thấy một lọ thuốc ngủ. Ông uống hai viên, trở xuống phòng khách và nằm dài trên tràng kỷ.
Ông nhắm mắt, đếm số cừu, mở mắt ra, thay đổi tư thế, tắt đèn đi, rồi lại bật đèn lên...
- Khỉ thật! Ông nói và bật dậy.
Quá bồn chồn để có thể chợp mắt, ông mặc áo măngtô và rời khỏi căn nhà dưới làn mưa rào lạnh băng. Ông chạy vội ra xe để trú mưa. Ông vội vã khởi động máy, lái lên đường Filmore rồi chạy ra phố Lombard. Đang là mùa đông, đã quá nửa đêm và đường phố vắng tanh.
Ông lên đến chỗ cao nhất của khu Russian Hill - nơi các con phố chạy về phía North Beach với một chuỗi những lối ngoặt ngoắt ngoéo như cài răng lược - đau nhói lên phía sau gáy, tâm thức ông rối loạn và ông cảm thấy máu dồn lên hai thái dương. Ông bất tỉnh và gục đầu xuống tay lái, thậm chí chẳng có đủ thời gian để xe dừng lại.
Chiếc xe 4x4 trượt bánh lên vỉa hè, nghiền nát hai khóm cẩm tú cầu rồi lao thẳng vào một thanh chắn kim loại.
1977
Khi Matt mở mắt ra, ông đang nằm sấp giữa phố Lombard hình chữ chi. Trời tối vô cùng, nhạt nhoà trong nước mưa và sương mù.
Ướt sũng, bẩn thỉu, Matt khó nhọc đứng dậy. Ông đã nằm như thế này bao lâu rồi? Ông nhìn đồng hồ, song nó đã chết đứng. Ông đưa mắt tìm xe của mình: chiếc 4x4 đã biến mất.
Ở trên kia, phía phố Hyde, tấm bảng hiệu đậy hộp đèn của một cửa hàng tạp hoá đang nhấp nháy trong bóng tối. Ông bước vội về phía cửa hàng. Bên trong vắng tanh, chỉ trừ có một người bán hàng gốc châu Á đang xếp những lon nước sôđa lên kệ. Matt tiến lại gần giá bày tạp chí. Ông bồn chồn nhặt một tờ Newsweek lên: trên trang bìa, Jimmy Carter (Tổng thống thứ 39 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Ngày tháng được nhắc đến trên đây là ngay sau thời điểm nhậm chức của ông) đang chưng ra một nụ cười gượng gạo. Trên mép bìa tạp chí, ngày phát hành được ghi rõ: 6 tháng Hai năm 1977.
Ông lao ra khỏi cửa hàng.
Vậy là cuối cùng viên thuốc đã phát huy tác dụng! Đến lượt ông đã quay trở lại quá khứ, ba mươi năm về trước!
Matt biết thời gian ông có thể lưu lại trong quá khứ rất ngắn ngủi. Ông chỉ có vài phút để tìm gặp Elliott. Thoạt đầu ông định quay về bến du thuyền, nhưng theo những gì đọc được trong cuốn sổ, ông biết thời gian này Elliott thường xuyên đi làm buổi đêm.
Ông suy nghĩ một vài giây rồi quyết định.
Bệnh viện Lenox ở cách đây khoảng hơn một cây số theo đường chim bay. Một khoảng cách khá ngắn nếu đi bằng xe, nhưng nếu đi bộ thì không hề gần. Ông đứng ra giữa đường để tìm cách chặn một chiếc xe lại, nhưng chỉ thu được những tiếng bóp còi cáu kỉnh và những đợt bùn bắn lên khiến ông hoàn toàn ướt đẫm từ đầu đến chân.
Ông thu hết can đảm và quyết định chạy bộ trong đêm tối để đến được bệnh viện. Ông leo dốc và chạy qua những con phố của cái thành phố có địa hình đặc biệt này. Gần như hết hơi, ông suýt nữa vấp ngã khi chạy tới phố California. Chống hai tay lên đầu gối, ông thở gấp và cay đắng nuối tiếc vì đã không nghe theo những lời khuyên của Tiffany lúc nào cũng khuyến khích ông phải chạy bộ hàng ngày để có thể loại bỏ bớt khoảng một chục cân trọng lượng thừa. Chiếc áo măngtô của ông chỉ còn lại như một mớ bao tải to đùng, ông bỏ lại nó bên vệ đường. Như được giải thoát, ông tiếp tục chạy dưới trời mưa tầm tã. Cho dù có chết vì nhồi máu cơ tim thì ông cũng không thể bỏ cuộc khi đã về gần đến đích!
Đã bốn mươi năm nay ông chờ đợi ngày này. Cái ngày mà đến lượt ông, ông sẽ cứu sống Elliott.
Cuối cùng, ông nhìn thấy ánh sáng nhấp nháy của khoa cấp cứu. Ông chạy vào trăm mét cuối cùng với tốc độ nhanh hết sức có thể để đẩy cánh cửa bệnh viện giống như thể hành động ấy sẽ quyết định tính mạng của ông.
- Tôi tìm bác sĩ Elliott Cooper! Ông nói một tràng như bắn súng liên thanh.
- Sao cơ ạ? Nhân viên quầy tiếp tân hỏi lại.
- Tôi tìm Bác sĩ Elliott Cooper! Ông nhắc lại rành mạch.
Tận tình - ta vẫn đang ở những năm bảy mươi kia mà - cô gái đưa cho ông một chiếc khăn để ông lau khô mặt mũi tóc tai rồi tra lịch trực. Cô chuẩn bị trả lời thì một cô y tá xen vào:
- Elliott đang ở trong căng-tin, cô vừa nói vừa cắn một miếng bánh bọc sôcôla. Nhưng chỗ đó...
Matt lao thẳng qua sảnh, trong khi cô y tá nói nốt câu:
- ... chỉ dành cho nhân viên thôi.
***
Matt đẩy hai cánh cửa căngtin mở bật ra. Căn phòng trống trơn, chìm trong bóng tối. Trên tường, đồng hồ chỉ hai giờ sáng và phía sau quầy, một chiếc đài đang dìu dặt phát ra một bản nhạc giao hưởng của Nina Simone.
Matt bước lại giữa những dãy bàn. Trong góc phòng, ngồi dựa lưng vào tường, hai chân duỗi dài gác lên một băng ghế, Elliott đang vừa điền hồ sơ bệnh án vừa hút một điếu thuốc.
- Thế nào, anh bạn, vẫn đang làm việc hả?
Elliott giật nảy mình và quay đầu về phía người đàn ông vừa bước vào. Thoạt tiên, anh không nhận ra ông. Nhưng rồi anh bỏ qua những vết nhăn, vóc dáng đẫy đà và mái tóc thưa thớt của ông.
- Ba mươi năm khiến con người thay đổi quá, phải không? Matt nhận xét.
- Là cậu... cậu đấy ư? Anh bác sĩ trẻ ấp úng và chậm rãi đứng lên.
- Bằng xương bằng thịt đây.
Sau một thoáng ngập ngừng, hai người đàn ông ôm chầm lấy nhau.
- Khỉ thật, cậu từ đâu đến thế này?
- Từ năm 2007.
- Nhưng cậu làm thế nào...?
- Vẫn còn một viên thuốc, Matt giải thích.
- Vậy là cậu biết hết rồi hả?
- Phải.
- Tớ rất tiếc vì chuyện đã xảy ra, Elliott xin lỗi.
- Đừng bận tâm...
Hai người đàn ông đứng đối diện với nhau, vừa cảm động vừa lúng túng.
- Cậu thế nào, năm 2007 ấy? Elliott hỏi, vẫn luôn khao khát được biết thêm thông tin về tương lai.
- Tớ già đi, Matt đáp và khẽ cười, nhưng vẫn ổn.
- Chúng ta vẫn còn giận nhau hả?
Matt dừng lại một lát rồi nhìn thẳng vào mắt bạn và nói thật:
- Cậu chết rồi.
Bầu không khí yên lặng bao trùm, cơn bão dữ dội hơn và giọng hát trầm buồn của Nina Simone chìm trong tiếng mưa rơi.
Không thể thốt nổi một lời nào, Elliott nheo mắt và gật đầu.
Matt định nói thêm điều gì đó nhưng một tia máu chợt phun trên áo sơmi cùng lúc với những cơn rung động bắt đầu tấn công toàn thân ông.
- Tớ đi đây! Ông vừa hét lên vừa túm chặt lấy Elliott.
Toàn thân rung lên bần bật, Matt cúi gập người, giống như cơ thể ông đột nhiên bị một luồng điện quật gãy.
- Tớ đến cứu cậu đây, ông khó nhọc nặn ra từng lời.
Người ông rung đến nỗi Elliott buộc phải giúp ông ngồi xuống sàn.
- Thế cậu định làm thế nào để cứu tớ? Anh vừa hỏi vừa quỳ xuống bên cạnh ông.
- Thế này, Matt vừa nói vừa giật điếu thuốc ra khỏi môi anh và di nó xuống mặt sàn lát đá vuông của căngtin.
Elliott lo lắng nhìn bạn. Gáy ông cứng đờ và toàn thân ông rung chuyển bởi những cơn co thắt hỗn loạn.
- Chẳng phải chỉ mình cậu mới cứu sống được người khác, Matt vừa thì thầm vừa cố nở một nụ cười.
- Nếu tớ còn có thể sống sót, hẹn gặp nhau vào năm 2007, Elliott đề xuất.
- Tốt nhất là cậu nên đúng hẹn, anh bạn ạ.
- Ba mươi năm sau, sẽ lâu đấy, Elliott vừa nói vừa cầm tay bạn.
- Cậu đừng lo: sẽ qua rất nhanh thôi.
Trong vài giây, hơi thở của Matt trở nên khò khè và ồn ào. Ánh mắt ông như dại đi và cơn co giật khiến mặt ông méo mó. Ông chỉ còn đủ thời gian để nói thêm:
- Thời gian luôn trôi đi quá nhanh...
Rồi biến mất trong tiếng hét đau đớn.
***
Elliott đứng lên, bị nỗi lo giằng xé. Chuyến trở về tương lai của Matt đã đau đớn hơn rất nhiều so với bản sao của anh. Liệu ông có về được đúng bến không? Và nếu có thì trong tình trạng như thế nào?
Như mỗi lần lo lắng, anh sờ tay vào bao thuốc và nhanh chóng châm một điếu. Cho dù trời đang mưa to, anh vẫn mở cửa sổ và nhìn đăm đăm vào những luồng nước từ trên trời đổ xuống.
Điếu thuốc này, Elliott sẽ từ từ hút cho đến tận cùng.
Anh đã hiểu rất rõ thông điệp của Matt.
Ánh mắt nhìn vào xa xăm, như bị thôi miên bởi màn mưa, anh nghĩ tới sự mạo hiểm mà bạn cuả anh vừa phải trải qua để có thể cứu mạng anh.
- Cậu làm tớ ngạc nhiên ghê gớm đấy, ông bạn ạ! Anh thì thầm thú nhận, thầm ước sức mạnh tinh thần sẽ giúp anh chuyển thông điệp đó tới Matt.
Anh dụi điếu thuốc vào bậu cửa sổ, vứt bao thuốc mới bóc vào sọt rác rồi rời khỏi căngtin.
Đó là điếu thuốc cuối cùng của cuộc đời anh.
2007
Đã hơn hai giờ sáng, nhưng đèn vẫn còn sáng trong căn nhà nhỏ của Ilena.
Trên bàn làm việc, giữa máy tính xách tay và một cốc trà đã nguội lạnh, cuốn sổ bìa bọc vải giả da tường thuật lại câu chuyện của Elliott vẫn mở ra ở trang cuối cùng.
Ngồi trước bàn, hai mắt đau nhức vì khóc quá nhiều, Ilena bắt đầu thiu thiu thì mèo giống Ba Tư đang nằm ngủ trên tràng kỷ bỗng xù lông dựng đứng lên và bật ra những tiếng kêu khiếp hãi rồi chạy lại trốn dưới cái tủ nhỏ có ngăn kéo.
Trong một thoáng, cả căn nhà rung lên, tường lắc lư, bóng đèn nổ tung và một chiếc bình rơi xuống vỡ tan.
Ilena ngồi thẳng lại trên ghế, hoảng hốt.
Một tiếng nổ đinh tai vang lên, tiếp đó là một đợt gió hút mạnh rồi cuốn sổ bìa bọc vải giả da biến mất ngay trước mặt bà!
Dần dần, những cơn rung dừng lại, con mèo chậm rãi bước ra khỏi chỗ nấp và cất một tiếng kêu đầy oán thán.
Còn Ilena, bà vẫn còn bàng hoàng, đờ đẫn vì xúc cảm. Trong đầu bà xuất hiện một hy vọng điên rồ:
Nếu cuốn sổ không còn nữa, có nghĩa là Elliott chưa bao giờ viết nó ra.
Nếu Elliott chưa viết nó, tức là ông... còn sống.
Đoạn kết
Tháng Hai năm 2007
- Này ông! Mọi chuyện ổn cả chứ?
Khi Matt mở mắt ra, ông đang nằm gục trên tay lái chiếc 4x4. Hai người cảnh sát đang đập đập tay vào hai bên kính xe, lo lắng cho tình trạng của ông.
Matt khó nhọc ngồi thẳng lên và mở chốt cửa xe.
- Tôi gọi xe cấp cứu đây! Một trong hai cảnh sát quyết định khi nhìn thấy áo ông vấy máu.
Matt đau đớn cùng cực. Đầu ông quay cuồng và màng nhĩ như nổ tung. Ông bước ra khỏi xe và đưa tay che mắt để tránh luồng ánh sáng chói chang. Chân tay ông cứng đờ, cứ như ông đã ngủ li bì nhiều tháng nay.
Rồi những viên cảnh sát dồn dập đặt câu hỏi cho ông. Sau khi húc đổ hàng rào sắt, chiếc xe địa hình đã lao thẳng lên những bậc thang chạy dọc con phố dốc nhất trong thành phố. Matt xuất trình giấy tờ, thừa nhận toàn bộ trách nhiệm trong vụ tai nạn và chấp nhận kiểm tra nồng độ cồn trong máu, thử nghiệm được tiến hành cho kết quả âm tính.
Thoát được khỏi những trách nhiệm đối với cảnh sát, ông rời khỏi phố Lombard mà không chờ xe cấp cứu tới.
Cơn bão đêm trước đã nhường chỗ cho một buổi sáng đẹp trời, đầy gió và nắng.
Matt loạng choạng đi bộ tới bãi biển, vẫn còn chưa tỉnh hẳn. Trong tâm trí ông đầy xáo trộn. Giờ thì ông chẳng còn chắc chắn vào điều gì nữa. Phải chăng ông đã nằm mơ thấy chuyến đi về quá khứ? Liệu ông có cứu được Elliott không?
Khi về đến khu cảng Marina, ông đập cửa nhà bạn mình như một kẻ điên.
- Mở ra Elliott! Mở cánh cửa chết tiệt này ra!
Nhưng căn nhà trống không.
Nếu như thời gian đã không xoá được tình bạn của họ, thì chắc tình bạn của họ cũng chẳng thể xoá nổi thời gian.
Kiệt sức và tuyệt vọng, Matt gục xuống trong nước mắt bên vỉa hè. Ông nằm gục như thế cho tới khi một chiếc taxi rẽ từ góc đường Fillmore để rồi dừng lại trước mặt ông.
Ilena bước từ trong xe ra, tràn trề hy vọng, nhưng ông lắc đầu ra hiệu với bà rằng ông đã thất bại.
Ông đã không giữ lời hứa, ông đã không thể mang Elliott trở về.
***
Ilena băng qua đường và tiến vài bước về phía bãi biển. Cây cầu Cổng vàng đang ở rất gần, và lần đầu tiên bà có đủ can đảm để nhìn cây cầu đáng nguyền rủa nơi từ đó bà đã gieo mình xuống ba mươi năm trước.
Nó vẫn mang trong mình ánh sáng lấp lánh mê hoặc lòng người.
Như bị thôi miên bởi ánh sáng ban ngày, Ilena bước về phía biển.
Trên bờ biển, một người đàn ông đang thả bộ dọc theo triền sóng.
Khi ông quay người lại, Ilena nhìn thấy khuôn mặt ông và trái tim bà se thắt lại.