Hôm sau, thật vậy, vào đúng giờ thường lệ, Cornélius thấy có tiếng gại gại ở cửa ghisê.

Rosa cầm đèn đứng đợi, cô phải giật mình khi thấy người tù xanh xao đến thế.

- Thưa ông Cornélius, ông ốm phải không?

- Vâng, thưa cô, tôi ốm.

- Cha em nói là ông đau không dậy được; em vội viết thư cho ông để ông yên tâm về cây hoa tuylíp, vì số phận nó thế nào là việc ông quan tâm đến nhất.

Rosa nói mấy câu ấy một cách lạnh nhạt khiến Cornélius chột dạ.

Anh nói nho nhỏ:

- ôi, em hãy còn giận, hãy còn giận tôi ư Rosa?

Trời ơi! Anh không nói với em rằng anh chỉ nghĩ đến em, anh chỉ thương nhớ em thôi ư?

Rosa mỉm cười buồn bã:.- Hoa của ông vừa qua một cơn hiểm nghèo làm sao.

Cornélius giật mình và thế là anh rơi vào tròng.

- Một cơn nguy hiểm, trời ơi, nguy hiểm thế nào?

Rosa nhìn anh tỏ vẻ thương hại:

- Vâng, ông đã đoán đúng, cái kẻ rình mò, cái kẻ si tình, cái lão Jacob ấy đến không phải vì em, lão đến vì hoa tuylíp.

- ôi! - Cornélius tái mặt kêu lên.

Sự việc này không qua được mắt cô gái, một nụ cười buồn bã hiện lên chốc lát trên đôi môi nàng.

- Con người ấy làm ông hoảng hốt vào cái ngày em đến thăm ông lần cuối vừa rồi, và ông nói với em...

Anh nói to:

- Rosa, một lần nữa anh xin lỗi em. Anh thật là có lỗi đã nói với em cái đêm hôm đó. Bây giờ em có tha thứ cho anh không?

- Hôm sau, - Rosa nói tiếp. - em bẫy Jacob như điều ông với em đã thỏa thuận.

- Sau thế nào? - Cornélius hỏi.

- Em đi xuống vườn, đúng như điều ông đoán, hắn vừa đi vừa lẩn để theo em. Đến luống ươm em ngồi xuống vờ như trồng củ rồi em núp sau cánh cửa để theo dõi hắn.

- Tên khốn nạn làm gì? - Cornélius thở gấp hỏi.

- Hắn đứng nghe ngóng một lúc có lẽ để biết chắc là em không quay lại nữa; hắn nhẹ nhàng bước khỏi chỗ nấp, đi loanh quanh mãi rồi mới đến luống ươm; đến trước chỗ đất mới xới, hắn dừng lại làm ra vẻ thản nhiên như không, nhìn ngó xung quanh, chú ý từng xó vườn, từng cửa sổ các nhà bên cạnh tới khi tưởng chỉ còn mình hắn, hắn mới cúi xuống, thọc tay vào đống đất mềm, bốc lấy một nắm để trong lòng bàn tay, nhẹ nhàng gảy gảy xem có mầm củ trong đó không, hắn làm đi làm lại ba lần, mỗi lần một vội vàng và cẩn trọng hơn, sau cùng hắn hiểu hắn đã bị mắc lừa. Hắn vội lấy cào, san bằng chỗ đất, tiu nghỉu quay về với dáng đi của một người vô tội đi dạo về.

- Tên khốn kiếp, ta đoán ra ngay mà. - Cornélius lẩm bẩm. - Còn củ giống, em đã làm gì, Rosa? Bây giờ trồng hơi muộn rồi đấy. - Cornélius nói.

- Em đã trồng sáu ngày nay rồi..- Thế nào? - Cornélius kêu lên. - ở đâu? Trên chỗ đất nào? Có đủ nắng hay không? Liệu nó có bị tên Jacob lấy cắp mất không?

- Không, nó không thể bị lấy cắp trừ khi lão phá cửa vào buồng em.

- Thế thì được rồi, anh lo quá.

- Em trồng trong cái hũ to bằng cái hũ trước ông trồng. Đất trồng gồm ba phần là đất thường, lấy ở chỗ tốt nhất trong vườn, một phần là đất thô.

vì em nghe ông giải thích và cả lão bỉ ổi Jacob, như ông gọi lão thế, cho biết hoa tuylíp tốt nhất phải trồng ở thứ đất nào nên em biết mọi cách như người làm vườn chính cống ở Harlem ấy!

- Bây giờ đến chỗ để, chỗ phơi. Em đặt nó ở chỗ nào, Rosa?

- Lúc này, suốt ngày em để nó ra ánh nắng.

Nhưng đến khi nó nhú lên khỏi mặt đất, em sẽ đặt nó ở cửa sổ hướng đông từ tám giờ sáng đến mười một giờ trưa và ở cửa sổ hướng tây từ ba giờ chiều đến năm giờ.

- Đúng rồi! - Cornélius thốt lên. - Em là một người làm vườn tuyệt vời. Nhưng anh nghĩ rồi, trồng hoa tuylíp làm mất thì giờ của em nhiều lắm đấy.

- Đúng vậy! - Rosa đáp. - Nhưng không sao, hoa tuylíp của anh là con gái của em. Khi em là mẹ nó, em không còn là tình địch của nó nữa, em biết thế mà.

- Rosa, em không thích là anh cũng yêu hoa sao?

- Không phải là không thích, có điều là em buồn khi thấy anh yêu hoa hơn anh yêu em.

- Rosa! - Cornélius kêu lên. - Em Rosa, em hãy bửa đôi củ tuylíp đen ấy đi, em hãy cắt bỏ hy vọng anh đặt trong hoa đó đi, em hãy vứt bông hoa đáng ghen tị của các loài hoa khác ấy đi, nhưng xin em đừng bỏ anh để anh không còn được trông thấy hình bóng của em, để anh được cảm nhận cái ấm áp, dịu hiền trong giọng nói của em, xin em đừng lơi mắt nhìn anh để anh khỏi mất ánh sáng soi đường.

Rosa ơi, anh yêu em, anh chỉ yêu mỗi mình em.

- Yêu sau hoa tuylíp đen, anh nhỉ. - Cô gái thở dài nói. Đôi bàn tay mềm mại của cô lần này chịu để yên trên lưới sắt cho Cornélius hôn.

- Không phải thế, yêu em trước tất cả mọi thứ...

- Có cần em phải tin anh?

- Có, như em tin Thượng đế.

- Yêu em, anh không bị gì ràng buộc chứ?.- Không, rất ít em ạ, nhưng yêu anh, em bị ràng buộc nhiều lắm đấy.

- Em bị ràng buộc bởi cái gì cơ? - Nàng hỏi.

- Trước tiên em không được lấy chồng.

- Anh quên việc anh buộc em làm rồi sao?

- Việc gì nào?

- Việc anh viết chúc thư trên sách kinh thánh của ông Corneille de Witt, anh quên rồi sao? Em thì không quên đâu! Nay em biết đọc rồi, ngày nào em chẳng đọc nó, đúng hơn, ngày đọc hai lần kia.

Trong chúc thư, anh buộc em phải yêu và lấy một chàng trai trẻ đẹp tuổi từ hai mươi sáu đến hai mươi tám đấy thôi.

- à! Rosa, anh viết chúc thư khi anh tưởng chắc chắn anh phải chết, nhưng may quá nhờ trời anh còn sống.

- Vậy là em không phải đi tìm chàng trai trẻ hai mươi sáu, hai mươi tám tuổi ấy nữa nên em đến thăm anh.

- Rosa, em Rosa, em cứ đến, cứ đến.

- Với một điều kiện.

- Anh chấp nhận ngay.

- Trong ba ngày chúng ta sẽ không nói chuyện hoa tuylíp đen nữa.

- Không bao giờ nói nữa, nếu em yêu cầu.

- ồ không, không nên đòi hỏi cái không thể được. - Người con gái nói.

Rồi làm như không để ý, nàng áp má mình rất gần tấm lưới thép nên Cornélius có thể đặt nụ hôn lên đấy.

Đêm đó rất tốt lành, ngày hôm sau còn tốt lành hơn.

Khoảng chín giờ, Rosa đến; nhưng không mang theo đèn. Rosa không cần đèn nữa, Rosa biết đọc rồi. Với lại ánh đèn có thể làm lộ Rosa. Cô cảm thấy cô bị Jacob theo dõi ghê quá. Sau cùng ánh đèn sẽ làm ai thấy má nàng đỏ khi nàng e thẹn.

Đêm ấy, hai người bạn trẻ nói với nhau những chuyện gì nhỉ?

Đủ mọi thứ chuyện trừ hoa tuylíp.

Đến mười giờ như thường lệ họ tạm biệt nhau.

Cornélius sung sướng, chẳng khác gì một người hết lòng chăm hoa tuylíp sung sướng khi vào một lúc nào đó có ai nói chuyện hoa tuylíp với mình.

Hôm sau, Rosa đến đúng giờ như ngày hôm trước. Còn Cornélius thì can đảm chịu nhận hình phạt, không vội nói đến chuyện hoa. Rosa lại hiểu rất rõ khi yêu cầu mặt này căng thì mặt kia phải nới lỏng. Cô để yên bàn tay, để yên cho ai ấy hôn lên làn tóc qua lưới thép khung cửa ghisê..Cô bé cảm thấy khổ sở. Tất cả các trò chơi đó nguy hiểm cách khác với cô hơn là nói chuyện hoa tuylíp. Cô nhận ra điều đó khi trở về nhà, tim cô đập mạnh, má nóng ran.

Bỗng nhiên cô nói:

- Nó mọc rồi!

- Cái gì mọc? - Cornélius hỏi, không dám tin Rosa giảm bớt hình phạt.

- Hoa tuylíp ấy. - Rosa nói.

- Thế nào, em cho phép nói về nó rồi ư? -Cornélius hỏi.

- Vâng! - Rosa trả lời dịu dàng như người mẹ âu yếm nói với đứa con.

- Rosa, em hãy chăm sóc cẩn thận, em sẽ thấy nó chóng lớn biết chừng nào.

- Anh còn phải nói thế với em. - Rosa nói. -Em chỉ nghĩ đến nó thôi.

- Chỉ nghĩ đến nó thôi hả Rosa? Em cẩn thận nhé, đến lượt anh phải ghen đây này.

- Anh phải biết rằng nghĩ đến nó là nghĩ đến anh. Không lúc nào em rời mắt khỏi nó.

- Em nói có lý, đó là của hồi môn của em, em biết đấy.

- Vâng, nhờ nó em sẽ cưới được người chồng trẻ hai mươi sáu hay hai mươi tám tuổi mà em yêu.

- Anh xin em, sao em ác thế.

Đêm hôm ấy, Cornélius là người hạnh phúc nhất đời. Rosa để cho anh nắm tay đến thích thì thôi, còn anh thì nói chuyện tuylíp thoải mái đến cùng.

Từ đó trở đi, tình yêu giữa hai người và sự phát triển của hoa đều tiến bộ vượt bậc. Lúc này thì lá chồi, lúc khác thì hoa chúm chím.

Hai ngày sau, Rosa báo tin hoa hé nở.

- Hé nở! - Cornélius kêu lên. - ôi! Bông hoa mong đợi của tôi đã hé nở! Người ta đã có thể phân biệt được màu sắc.

Anh bỗng im, thở hổn hển.

- Vâng. - Rosa đáp. - Người ta có thể phân biệt được một tia màu khác mảnh mai như sợi tóc.

- Màu của nó thế nào? - Cornélius lo lắng hỏi.

- Rất sẫm.

- Màu nâu ư?

- Sẫm hơn màu nâu.

- Sẫm hơn màu nâu, sẫm hơn màu nâu! Sẫm như gỗ mun, sẫm như....- Sẫm như thứ mực em viết thư cho anh.

Cornélius sung sướng như điên kêu lên:

- Rosa, hoa tuylíp của anh sắp nở, hoa tuylíp của anh sắp nở màu đen! Rosa, tạo hóa sinh ra em hoàn hảo nhất trên trái đất này!

- Vẫn là sau hoa tuylíp.

- Em im đi, em ác quá. Thương anh em hãy đừng nói thế. Rosa, em hãy nói lại anh nghe có phải chậm nhất hai hay ba ngày nữa hoa sẽ nở, phải không em?

- Vâng, mai hay ngày kia hoa sẽ nở.

- Thế mà anh không được trông thấy nó. -Cornélius kêu lên tiếc rẻ.

- Nếu anh muốn em sẽ ngắt đến cho anh.

- Không! Không! Khi hoa nở em để ngay vào chỗ bóng mát, đồng thời em báo ngay cho ông Chủ tịch Hội làm vườn ở Harlem biết là hoa tuylíp đen đã nở. Anh tin điều này là rất kỳ diệu nên ông chủ tịch chắc chắn sẽ đích thân đến xem hoa tuylíp ấy.

Hôm sau, Rosa cảm thấy lòng nhẹ nhõm, cô đến thăm anh vào giờ thường lệ.

- Thế nào em? - Anh hỏi.

- Mọi việc rất tốt đẹp. Đêm nay nhất định hoa tuylíp của anh sẽ nở!

- Thành màu đen chứ?

- Toàn đen như hạt huyền, không có pha một chấm màu nào khác.

- Rosa, em nói làm anh sung sướng quá.

Một nụ cười rộng lượng pha lẫn một chút trào phúng thoáng hiện trên khuôn mặt người con gái, còn Cornélius bỗng trở nên nghiêm trang.

- Nếu hoa nở đêm nay, em phải viết thư ngay, nhất là phải nghĩ ngay ai sẽ là người mang thư đi Harlem.

- Em nghĩ đến chuyện đó rồi anh ạ. Khi em bảo, người đưa thư sẵn sàng đi ngay.

- Ai thế em? Liệu có phải là người chắc chắn không?

- Chắc hoàn toàn, em đảm bảo. Một người mê em, dân chở thuyền ở LÂwestein, rất nhanh nhẹn, quãng hai mươi nhăm hay hai mươi sáu tuổi ấy mà.

- Rõ khỉ!

- Anh yên tâm! - Rosa cười nói. - Vả lại anh ta chưa đến tuổi anh quy định trong chúc thư kia mà!.- Rosa, anh dặn này, chớ cho ai xem trước khi ông chủ tịch đến và làm biên bản xác nhận nhé.

Một florin người ta còn ăn cắp huống hồ đây là một trăm nghìn florins? Em nhớ nhé! Khi hoa nở phải báo ngay ông chủ tịch.

Rosa thở dài nhưng không phải thở dài cay đắng mà thở dài như người phụ nữ bắt đầu hiểu những sự yếu đuối của con người.

- Em trở về xem hoa đây, anh Van Baerle ạ; nếu nó nở em báo tin anh ngay.

- Rosa, anh không biết ví em với sự kỳ diệu nào của trời hay của đất đây?

- Anh hãy ví em với bông hoa tuylíp đen của anh, được thế em đã lấy làm mãn nguyện lắm rồi.

Chúng ta tạm biệt nhau nhé, anh Cornélius.

- Nói thế này hơn! Tạm biệt anh yêu quý! -Cornélius nói.

- Tạm biệt anh yêu quý! - Cô gái nhắc lại.

Cornélius thấy mình đã có phần được an ủi.

- Nói: anh rất yêu quý của em.

- Khiếp, anh yêu...

- Rất yêu, anh van em đấy, rất yêu, rất yêu phải không em?

- Vâng, rất yêu, rất yêu! - Người con gái sung sướng nói.

- Anh chỉ còn thiếu một thứ thôi.

- Thứ gì hả anh?

- Cái má, cái má tươi mát của em. Anh yêu cầu em đấy, hãy ghé má lại gần anh, chớ làm như vô tình, đi em!

Thế đấy, mơ ước đã hiện thành sự thực trong tiếng thở dài sung sướng: đôi môi của người tù đã chạm vào đôi môi người con gái.

Nàng vội chạy đi ngay vì thẹn thùng.

Cornélius sung sướng đến ngạt thở. Anh mở cửa sổ ngắm nhìn lên khoảng trời xanh thẫm trong đêm và ánh trăng bạc loang loáng trên dòng sông.

Gần hết đêm anh ngồi bên song sắt cửa sổ nhà tù.

- Rosa ở đằng kia, - anh nói. - có lẽ lúc này đang nâng cuống hoa lên, có lẽ ngay lúc này đây, người và hoa, hai tình yêu của ta, đang vuốt ve trò chuyện với nhau trong sự khoan dung bao la của Thượng đế và của Trời.

Mấy phút sau, như để cụ thể hóa giấc mơ của anh, Cornélius nghe có tiếng chân người nhẹ bước trên cầu thang..Cornélius nhảy một bước từ cửa sổ đến ghisê, lần này nữa đôi môi của anh gặp đôi môi mấp máy của Rosa, cô nói với anh trong nụ hôn:

- Hoa nở rồi, nó màu đen, đây này, anh.

Một tay Rosa giơ cao chiếc đèn ló nhỏ lên cửa ghisê, một tay nàng giơ bông hoa kỳ diệu. Cornélius kêu to một tiếng, tưởng như ngất lịm. Anh lẩm bẩm:

- Trời ơi! Trời đã bù đắp cho con vô tội phải chịu tù đày bằng cách cho nở hai bông hoa xinh đẹp này ngay trước cửa nhà tù của con.

- Anh thơm hoa đi. - Rosa nói. - Như lúc nãy em đã thơm hoa.

Cornélius nín thở đặt nhẹ môi hôn lên đầu một cánh hoa.

Bông hoa đẹp, rất đẹp, lộng lẫy, tráng lệ, tuyệt vời, cuống dài hơn mười tám phân; nó vươn lên giữa bốn chiếc lá xanh tươi láng bóng, thẳng và nhọn như bốn mũi mác, cánh hoa một màu đen tuyền, rất đen, sánh với hạt huyền.

- Rosa này, - Cornélius hổn hển nói. - ta không được để chậm một phút, phải viết thư ngay đi thôi.

- Em đã viết rồi, anh yêu quý của em ạ. Khi hoa đang nở, em viết ngay, em không muốn để phí một phút nào.

Cornélius cầm lấy bức thư đọc.

"Kính gửi ngài chủ tịch, Bông hoa tuylíp đen có lẽ đã nở trong mười phút nữa. Khi hoa nở, tôi sẽ cử ngay người đến chỗ ngài, yêu cầu ngài đích thân đến pháo đài LÂwestein chứng kiến. Tôi là con gái ông Gryphus cai ngục ở pháo đài này. Vì tôi bị ngăn cấm, cũng chẳng kém mấy tù nhân bị giam cầm của cha tôi, nên tôi không tự tay mang hoa đến chỗ ngài được.

Tôi đường đột viết thư này yêu cầu ngài đích thân đến lấy hoa về.

ý nguyện của tôi là nó được đặt tên: Rosa Baer-laensis.

Thưa ngài, nó vừa nở xong: nó hoàn toàn một màu đen.

Mong ngài đến cho.

Nữ đày tớ hèn mọn của ngài Rosa Gryphus - Đúng rồi, đúng rồi. Thư này viết thật tuyệt.

Anh không thể viết hay như thế được, vừa giản dị vừa lịch sự.

- ông chủ tịch tên là gì nhỉ?

- Đưa thư anh đề địa chỉ cho. Ai cũng biết tên ông ấy. Đó là ông Van Systens, thị trưởng thành phố Harlem... Đưa anh thư, đưa anh....Tay run run, Cornélius viết lên phong bì:

Kính gửi ngài Van Systens, thị trưởng và chủ tịch Hội làm vườn thành phố Harlem.

- Rosa, bây giờ em hãy chạy đi, chạy đi mau lên! - Cornélius nói. - Chúng ta hãy chịu ơn Chúa từ trước đến giờ vẫn chăn dắt chúng ta rất chu đáo.