Vợ chồng Palmer trở về Cleveland ngày hôm sau; hai gia đình ở Barton lại được giao hảo với nhau. Nhưng việc này không kéo dài lâu. Ngay sau khi Elinor mang các vị khách cuối cùng ra khỏi đầu óc cô, tự hỏi tại sao Charlotte hạnh phúc đến thế mà không có nguyên do nào, phân vân về anh Palmer hành xử mộc mạc đến thế qua mọi khả năng tài tình, và về hai vợ chồng không hợp nhau một cách kỳ lạ, thì vì lý do giao tiếp, Ngài John và bà Jennings lại nồng nhiệt giới thiệu hai người quen mới cho họ quan sát và nhận xét.
Trong buổi sáng đi chơi ở Exeter, họ đã gặp hai phụ nữ trẻ mà bà Jennings hài lòng biết ra là có quan hệ gia tộc với bà, thế là đủ để Ngài John mời hai cô đến Barton Park, ngay sau khi công việc của hai cô ở Exeter kết thúc. Các công việc của hai cô ở Exeter lập tức được gạt qua một bên do lời mời như thế, và Phu nhân Middleton hoảng hốt không ít khi Ngài John trở về, báo cho bà biết gia đình sẽ tiếp đón hai cô gái mà bà chưa hề gặp trong đời. Còn về tính cách thanh lịch của hai cô – ngay cả vị thế trâm anh có thể chấp nhận được ra sao – thì bà không có chứng cứ; vì lời đảm bảo của chồng bà và bà mẹ không đáng gì cả. Tư cách quan hệ họ hàng khiến lời đảm bảo lại trở nên tệ hại hơn. Vì thế, những cố gắng an ủi của bà Jennings không may là đúng lý, khi bà khuyên con gái không nên để ý đến trang phục của hai cô – chỉ vì là chị em với nhay nên họ phải đua đòi với nhau.
Tuy nhiên, vì không thể nào ngăn hai cô đến, Phu nhân Middleton đành phải chấp nhận bằng mọi triết lý sống đời của một phụ nữ có gia giáo, tự bằng lòng với việc trách móc ông chồng nhẹ nhàng năm, sáu lần mỗi ngày.
Hai cô gái trẻ đến; bề ngoài của họ không có vẻ gì kém quý phái hoặc không hợp thời trang. Các bộ áo của hai cô thật sang trọng, thái độ rất lịch sự, họ mến thích ngôi nhà, và trong khi khen ngợi nồng nhiệt các món nội thất, bỗng dưng hai cô tỏ ra yêu mến mê mẩn các đứa trẻ, đến nỗi không đầy một giờ sau khi họ đến, Phu nhân Middleton đã có ý nghĩ tốt đẹp về họ. Bà tuyên bố hai cô đúng là dễ mến; và đối với Phu nhân, cách nói này chỉ ra lòng cảm mến nồng nhiệt.
Qua lời khen ngợi sinh động này, Ngài John dấy thêm tự tin về khả năng phán đoán của ông; nên ông đi ngay đến nhà nghỉ mát để báo tin cho các cô nhà Daswood về chuyến thăm viếng của hai cô nhà Steele, đảm bảo với họ rằng hai cô này là những thiếu nữ dễ thương nhất trần đời. Tuy nhiên, lời khen tặng như thế không cho biết gì cả; Elinor hiểu rõ rằng những thiếu nữ dễ thương nhất trần đời thì ở Anh quốc đâu đâu cũng có, với mọi thể hình, khuôn mặt, tính khí và kiến thức khác nhau. Ngài John muốn cả nhà đi ngay đến Barton Park để xem mặt hai cô. Một con người hiền hòa, nhân từ! Ông cảm thấy khổ sở ngay cả khi giữ một cô cháu họ thứ ba cho riêng ông.
Ông bảo:
Hãy đến ngay bây giờ, xin vui lòng đến – các cô phải đến – tôi nhất quyết các cô sẽ đến. Các cô không thể biết tôi mến họ như thế nào. Lucy đẹp ghê gớm, lại còn vui vẻ và dễ mến! Bọn trẻ đã vây lấy cô ấy như thể cô là người quen lâu ngày. Cả hai đều mong mỏi được gặp các cô, vì ở Exeter họ đã nghe nói các cô là những thiếu nữ đẹp nhất trần đời. Tôi bảo họ đây là sự thật, và còn nhiều nữa. Tôi chắc chắn các cô sẽ vui với họ. Họ đã mang một xe đầy đồ chơi cho các đứa trẻ. Các cô có bực mình gì đâu mà không đến? Các cô biết không, hai người là chị em họ của các cô đấy, theo cách hiểu thời thượng. Các cô có quan hệ gia tộc với tôi, hai người kia có quan hệ với vợ tôi, nên tất cả các cô có quan hệ với nhau.
Nhưng Ngài John không thắng thế. Ông chỉ nhận được lời họ hứa sẽ đến trong một, hai ngày kế; rồi ông từ giã, lạ lùng về thái độ dửng dưng của họ, đi trở về và khoe khoang về tình cảm của họ dành cho hai cô nhà Steele, cũng như ông đã khoe khoang về tình cảm của hai cô nhà Steele dành cho họ.
-o0o-
Qua chuyến thăm viếng Barton Park như đã hứa và tiếp theo là được giới thiệu với hai phụ nữ trẻ, các cô nhà Daswood tìm thấy nơi bề ngoài của cô chị, gần ba mươi, vẻ mặt giản dị và không được nhạy cảm, không có gì đáng chiêm ngưỡng. Nhưng với cô kia, không hơn hai mươi hai hoặc hai mươi ba, họ nhận ra vẻ đẹp đáng kể; các đường nét của cô đều rất xinh xắn, và cô có đôi mắt tinh anh, tư thái sang trọng, tuy không lộ vẻ phong nhã hoặc duyên dáng những cũng tạo mẫu người độc đáo. Cử chỉ hai người đều đặc biệt lịch sự, và chẳng bao lâu Elinor có ý khen họ về nhận thức, khi cô thấy họ tỏ ra dễ mến dưới mắt Phu nhân Middleton qua những chăm chút thường xuyên và tinh khôn. Đối với các đứa trẻ của Phu nhân, họ luôn phấn khích, ca ngợi nét dễ thương tuổi thơ, gây cho bọn chúng chú ý, bông đùa với những thói đỏng đảnh của chúng.
Thời gian còn lại là cho những yêu cầu thúc bách của phép lịch sự, hai cô dành ra để khen ngợi Phu nhân khi bất kỳ bà làm việc gì, hoặc để xin mẫu cắt may các kiểu áo sang trọng mà Phu nhân đã mặc ngày trước khiến cho họ không ngừng mê thích. May mắn cho những người muốn lấy lòng qua những điểm yếu này, một bà mẹ yêu quý con cái lại thường cả tin nhất, dù bà nằm trong số những người ham hố nhất khi theo đuổi lời khen ngợi cho đám trẻ của họ. Các đòi hỏi của bà đều quá đáng, nhưng bà sẽ chấp nhận bất cứ cái gì; vì thế Phu nhân Middleton không ngạc nhiên và hồ nghi về những trìu mến và chịu đựng vượt mức của chị em Steele đối với các con của bà. Qua lòng nuông chiều mẫu tử, bà nhìn những hành động xâm lấn sỗ sàng và những trò tác quái mà hai chị em họ phải chịu đựng. Bà nhìn các dải thắt lưng của hai cô bị mở tung ra, tóc họ bị kéo chung quanh vành tai, các túi của họ bị lục lọi, dao kéo của họ bị lén lấy đi, mà vẫn tin rằng đây là những trò vui cho tất cả các bên. Bà không thấy gì là đáng ngạc nhiên ngoài việc Elinor và Marianne ngồi trang nghiêm, không muốn tham dự vào những gì đang diễn ra.
Khi đứa con trai giật lấy chiếc khăn tay của cô Steele và ném ra ngoài cửa sổ, bà nói:
Hôm nay John thật hiếu động! Nó làm đủ các trò khỉ.
Chẳng bao lâu sau, khi đứa trẻ thứ hai cấu véo mạnh một ngón tay bà, bà âu yếm nhận xét:
Williams ham vui thế nào ấy!
Khi trìu mến vuốt ve một cô bé ba tuổi không làm ồn trong hai phút trước đấy, bà thêm:
Và đây là con bé Annamaria hiền dịu. Con bé này luôn hiền hòa và trầm lặng – không bao giờ có đứa nào trầm lặng như thế.
Không may là trong khi ban tặng những ôm hôn này, một chiếc kim trên mái tóc Phu nhân khẽ cào sướt cổ đứa trẻ; từ sự cố hiền dịu gây nên những tiếng thét dữ dội, không hề kém sinh vật nào khác tự nhận là ồn ào. Bà mẹ lo lắng cực độ, nhưng không thể vượt quá thái độ cuống cuồng của hai chị em nhà Steele; và trong tình hình khẩn cấp gay cấn như thế, cả ba người làm đủ mọi cách nhằm xoa dịu cơn đau của nạn nhân nhỏ tuổi. Bà mẹ bế con bé ngồi trên lòng, bao trùm con bé bằng những nụ hôn; một cô nhà Steele quỳ trên sàn rửa vết thương cho bé bằng nước ướp hoa oải hương°; cô kia nhồi nhét mấy thỏi kẹo đường vào miệng của bé. Qua cách tưởng thưởng như thế do chảy nước mắt, con bé thừa thông minh để hiểu nên tiếp tục khóc lóc. Con bé vẫn la hét và rấm rứt một cách khát khao, đá hai đứa anh vì muốn sờ đến em gái. Mọi liên minh cộng tác làm xoa dịu đều vô hiệu cho đến khi Phu nhân Middleton may mắn nhớ ra rằng trong một cảnh thảm não tương tự tuần trước, mứt đào đã có công hiệu khi thoa trên thái dương bị bầm. Thế là phương án cứu chữa bằng mứt đào được sốt sắng đề nghị cho vết trầy xước bất hạnh này, và vài tiếng thét đứt đoạn của con bé khi nghe nói cho thấy dường như cô bé không phản đối phương án. Thế nên bé được vòng tay bà mẹ bế ra khỏi phòng để đi lùng liều thuốc, và vì hai đứa anh vẫn muốn đi theo dù bà mẹ khẩn khoản chúng ở lại, bốn cô gái trẻ được hưởng bầu không khí an bình không hề có suốt nhiều giờ trước.
Ngay sau khi họ đi ra, cô Steele nói:
Tội nghiệp mấy đứa trẻ! Hẳn đây là một tai nạn rất đáng buồn.
Marianne thốt lên:
Tôi không rõ lắm là đáng buồn ra sao, trừ khi tai nạn này nằm trong tình huống hoàn toàn khác biệt. Nhưng đây là cách thông thường để nâng cao mức báo động, khi mà trong thực tế không có gì đáng báo động cả.
Lucy Steele nói:
Phu nhân Middleton thật là một phụ nữ hiền dịu làm sao!
Marianne im lặng. Cô không thể nói ra điều mà cô không cảm nhận, dù hoàn cảnh có là vụn vặt đến đâu. Thế là cả nhiệm vụ nói dối khi phép lịch sự đòi hỏi luôn đổ dồn lên Elinor. Cô chị cố gắng khi phải thi hành nhiệm vụ này, bằng cách nói về Phu nhân Middleton đến mức nồng nàn hơn là cô cảm nhận, dù vẫn còn kém xa cô Lucy.
Cô chị cả thốt lên:
Và Ngài John cũng thế, quả thật là một người có sức lôi cuốn!
Ở đây cũng thế, lời khen của cô Daswood, chỉ giản dị và công minh, đưa ra mà không nhằm gây tiếng vang nào. Cô chỉ muốn nhận xét là ông rất vui tính và thân thiện.
Và họ có một gia đình nhỏ đáng yêu làm sao! Tôi chưa từng thấy những đứa trẻ nào dễ thương như thế trên đời. Tôi thú nhận tôi đã mê chúng nó, đúng thật là tôi thương trẻ em một cách điên cuồng.
Elinor mỉm cười:
Tôi có thể đoán được từ những gì tôi chứng kiến sáng nay.
Lucy nói:
Tôi có ý nghĩ, cô cho rằng các đứa nhỏ nhà Middleton được nuông chiều thái quá; có lẽ chúng được cung phụng quá mức; đó là lẽ đương nhiên đối với Phu nhân Middleton. Còn về phần tôi, tôi thích thấy trẻ em đầy hiếu động và nhiệt náo; tôi không chịu được nếu chúng ngoan ngoãn và trầm lặng.
Elinor đáp:
Thú thật, trong khi tôi thăm viếng Barton Park, tôi không bao giờ ghét bỏ trẻ em ngoan ngoãn và trầm lặng.
Một khoảnh khắm im lặng tiếp theo, rồi được cô Steele ngắt ngang khi cô quá sẵn sàng tiếp tục câu chuyện, thình lình cất tiếng:
Cô Daswood, cô có thích Devonshire không? Tôi đoán cô rất buồn phải lìa xa Sussex.
Có phần ngạc nhiên về câu hỏi quen thuộc, hoặc ít nhất về cách đặt câu hỏi, Elinor đáp đúng thế.
Cô Steele thêm:
Norland là một vùng đẹp đẽ lạ thường, phải không?
Lucy dường như muốn tìm cách xin lỗi cho chị mình đã suồng sã:
Chúng tôi nghe Ngài John ca ngợi nhiều về vùng đất này.
Elinor đáp:
Tôi nghĩ ai đã thấy qua vùng này đều phải mến thích, tuy không phải ai như chúng tôi cũng nhận ra những vẻ đẹp.
Và ở đó có nhiều trang công tử tuấn tú theo đuổi cô không? Tôi đoán ở nơi này cô không có nhiều người như thế; riêng nơi tôi ở, tôi nghĩ luôn có thêm nhiều anh.
Lucy lộ vẻ xấu hổ thay cho cô chị:
Nhưng tại sao chị nghĩ ở Devonshire không có nhiều thanh niên quý phái như ở Sussex?
Không, em yêu à, chị không hề giả vờ nói là không có. Chị chắc chắn không có nhiều trang công tử ở Exeter; nhưng em biết chứ, làm thế nào chị nói được có trang công tử tuấn tú nào ở Norland. Chị chỉ em các cô nhà Daswood có thể thấy nhàm chán ở Barton, nếu hai cô không gặp gỡ nhiều thanh niên như lúc trước. Nhưng có lẽ các cô trẻ không quan tâm đến thanh niên, tự nguyện sống mà không có đàn ông một cách thanh thản cũng như khi có họ.
“Về phần chị, chị nghĩ số đông họ dễ mến, miễn là họ ăn mặc bảnh bao và có tư thái lịch sự. Nhưng chị không thể chịu được khi họ dơ bẩn và thô tục. Em biết không, có anh Rose ở Exeter, một thanh niên phong lưu quý phái, khá đẹp trai, làm thư ký cho ông Simpson; nhưng nếu em chỉ gặp anh ta vào buổi sáng thì anh ta không xứng đáng để gặp.”
“Cô Daswood, tôi đoán anh của cô là trang công tử khá trước khi anh kết hôn, vì anh giầu có như thế, phải không?”
Elinor đáp:
Thú thật, tôi không thể cho cô biết, vì tôi không hiểu rõ ý nghĩa của từ ngữ. Nhưng tôi có thể nói thế này: nếu anh ấy đã từng là trang công tử trước khi kết hôn, anh ấy vẫn là thế, vì anh không có thay đổi nào dù nhỏ nhặt nhất.
Ôi! Trời ơi! Người ta không bao giờ nghĩ về những anh đã kết hôn là công tử – họ phải làm việc nào khác.
Cô em nói:
Chúa tôi! Anne, chị không nói chuyện gì khác ngoài mấy công tử; chị sẽ khiến cô Daswood tin chị không nghĩ về việc gì khác.
Rồi để lái câu chuyện sang hướng khác, cô bắt đầu chiêm ngưỡng ngôi nhà và các món nội thất.
-o0o-
Việc phán xét hạng người như hai cô nhà Steele thế là đủ. Không ai khen ngợi thói suồng sã thô tục và ý nghĩ điên rồ của cô chị; và vì Elinor không mù quáng với sắc đẹp hoặc vẻ tinh anh của cô em để không nhận ra yếu kém về thanh lịch và thẩm mỹ chân chính, cô từ giã mà không muốn biết thêm về hai người.
Hai cô nhà Steele thì không như thế. Họ từ Exeter đến, được khen ngợi nồng nhiệt qua cách thức vận dụng Ngài John Middleton, gia đình ông và mọi mối quan hệ của ông. Phần khen ngợi cũng được ban bố rộng rãi cho các cô cháu họ xinh đẹp của ông, mà hai người nói rằng là những thiếu nữ đẹp nhất, phong nhã nhất, có giáo dục tốt nhất và dễ mến nhất họ từng gặp – cũng là những người họ đặc biệt thiết tha muốn quen thân thêm. Vì thế, chẳng bao lâu Elinor nhận ra số phận không tránh khỏi là phải quen thân thêm, vì Ngài John hoàn toàn đứng về phe hai cô nhà Steele; hai chị em có vị thế mạnh không thể trấn áp được. Thế là Elinor phải ép mình chấp nhận tình thân, có nghĩ là hầu như mỗi ngày phải ngồi bên nhau suốt một hoặc hai giờ.
Ngài John không thể làm gì hơn, nhưng ông không biết cần làm gì hơn: theo quan niệm của ông, thân tình có nghĩa là gặp gỡ. Trong khi cách thức giúp các cô liên tục gặp nhau tỏ ra có hiệu quả, ông cứ nghĩ chắc chắn họ là bạn thân với nhau.
Phải công tâm với ông, ông đã làm mọi việc trong quyền hạn của mình để khuyến khích các cô nhà Daswood bớt e dè, bằng cách tiết lộ với hai chị em nhà Steele bất cứ điều gì ông biết hoặc ức đoán về tình hình các cô cháu họ của ông, kèm theo các chi tiết tế nhị. Hậu quả là, chỉ sau khi Elinor gặp họ hai lần, cô chị nhà Steele đã chúc mừng em gái cô có may mắn chinh phục được một công tử thật lịch sự kể từ khi đến Barton.
Cô nói:
Cũng là điều tốt khi cô ấy kết hôn ở tuổi còn trẻ như thế, và tôi nghe anh ấy quả là một công tử, đẹp trai lạ thường. Và tôi hy vọng chẳng bao lâu chính cô sẽ có may mắn như thế, – nhưng có lẽ cô đã lén lút có một người bạn ở đâu đấy rồi.
Elinor biết không nên trông mong, so với trường hợp của Marianne, Ngài John có thể tử tế hơn khi thông tin các hồ nghi của ông về ý tình của cô dành cho Edward. Đúng vậy, trong hai đề tài bông đùa, ông thích bông đùa Elinor hơn, vì có nhiều tình tiết mới hơn, nhiều ức đoán hơn. Sau chuyến thăm viếng của Edward, mỗi khi ngồi ăn với nhau ông đều nâng ly chúc cho hạnh phúc của cô qua đầy ẩn ý và nhiều cái gật đầu cùng nháy mắt, như thể để khuyến khích mọi người chú ý. Chữ F – luôn được mang ra bàn tán, tạo vô số chuyện bông đùa, đến nỗi từ lâu đã được gắn liền với Elinor.
Đương nhiên là hai cô nhà Steele giờ được thụ hưởng mọi chuyện bông đùa này. Cô chị tò mò muốn biết tên người quý phái được ám chỉ, tuy được nói đến một cách xấc xược nhưng là đề tài để cô dò hỏi sâu vào những chuyện trong gia đình họ. Nhưng Ngài John không muốn đùa cợt mãi với sự tò mò mà ông lấy làm vui được khởi động, vì ông cũng có niềm vui để nói ra cái tên.
Qua giọng thì thầm nghe rất rõ, ông nói:
Anh này có họ Ferrars, nhưng cô đừng nói ra vì đây là một bí mật.
Cô Steele nhắc lại:
Ferrars! Anh Ferrars quả là hạnh phúc, phải không? Cái gì! Anh trai của chị dâu cô, hở cô Daswood? Chắc chắn đây là một người dễ mến; tôi biết anh này rất rõ.
Luôn phải cải chính những lời phát biểu của chị mình, Lucy nói:
Chị Anne, làm thế nào chị nói như thế được? Mặc dù chúng ta đã gặp anh ấy một đôi lần ở nhà ông chú, nói là biết anh ấy rất rõ là quá đáng.
Elinor nghe tất cả với chú tâm và ngạc nhiên. “Ông chú này là ai? Ông sống ở đâu? Làm thế nào họ có quen biết?” Dù không thích tham gia vào câu chuyện, cô rất muốn được nghe thêm; nhưng không ai nói gì hơn. Lần đầu tiên trong đời, cô nghĩ bà Jennings hoặc là thiếu óc hiếu kỳ hoặc không thích chuyện trò. Cử chỉ của cô Steela khi nói đến Edward khiến cô hiếu kỳ thêm; vì bất chợt cô xem ra có vẻ xấu tính, nghi ngờ cô này biết – hoặc giả vờ biết – một điều gì đấy bất lợi cho anh. Nhưng nỗi hiếu kỳ của cô không được thỏa mãn, vì cô Steele không nói thêm gì khi tên anh Ferrars được ám chỉ, hoặc ngay cả khi được Ngài John nhắc đến.
Chú thích:
° Oải hương (Anh ngữ: Lavender): loại cây thảo nhỏ, có lá hẹp, hoa nhỏ màu tím. Hoa được ép lấy dầu dùng làm nước hoa, cũng có công dụng gây an thần.