Lớp học tiếng Afrikaans được tổ chức đều đặn vào các chiều thứ Bảy hàng tuần. Thầy giáo là một người đàn ông chừng ba mươi tuổi, đã sống ở Nam Phi mười năm, cả người toát ra sự u ám của thế giới ngầm. Anh ta giảng rất nhạt nhẽo, mỗi buổi lên lớp đều dạy mấy chục từ mới, dù học viên có học được hay không thì buổi sau vẫn sẽ chuyển sang một loạt từ khác. Anh ta cũng không hề có ý định giao tiếp với học viên, mặt mày lúc nào cũng lạnh như tiền, chỉ cố gắng dạy cho qua hai giờ đồng hồ kèm theo nửa tiếng giải lao là coi như xong nghĩa vụ.
Lần đầu tiên Minh Tịnh đến, lớp học có khoảng bốn năm chục người, vậy mà buổi thứ hai đã rớt xuống còn ba bốn chục. Đây là buổi học thứ sáu của cô, trong lớp chỉ chưa đầy hai mươi mống. Tuần trước cũng tầm này người, chứng tỏ sĩ số lớp giờ đã tương đối ổn định.
Có một người đàn ông đang quấn lấy cô nàng ngồi cạnh, một người phụ nữ mập mạp vừa đọc sách vừa đan áo len, một người đàn ông khác ngồi nghiên cứu chỉ tay, còn cả hai người nhỏ giọng xì xào xem nên cải tạo vườn nhà thế nào. Minh Tịnh thực sự không hiểu những người này kiên trì tới đây làm gì, thầy giáo chả đẹp trai, không khí cũng chẳng vui vẻ. Chẳng nhẽ là họ không muốn ở nhà nên kiếm đại chỗ nào đó ngồi chơi giết thời gian ư? Người duy nhất nghiêm túc nghe giảng giống cô là một phụ nữ chừng bốn mươi tuổi. Có hôm vào lúc giải lao giữa giờ, bà ấy đã qua chào hỏi cô, giới thiệu mình tên Hailey, là một nhà sản xuất phim tài liệu. Đài truyền hình chỗ bà ấy đang chuẩn bị đến Châu Phi quay một bộ phim về thổ nhưỡng bên đó, Hailey tham gia công tác ở giai đoạn đầu.
Qua lần bắt chuyện ấy, hai người cũng coi như là quen biết, các buổi sau đi học đều tự động ngồi cạnh nhau. Thầy giáo không vì có hai học sinh chăm ngoan mà bỗng dưng thấy cảm động, vẫn cứ máy móc hoàn thành công việc như cũ. Vào giờ giải lao, Hailey và Minh Tịnh lại cùng thảo luận bài học.
“Kia là loại cây gì thế?” Hailey chỉ vào gốc cây nhỏ ở góc vở Minh Tịnh, hỏi. Cái cây ấy là cô tiện tay vẽ bừa lúc đang buồn ngủ.
Minh Tịnh cầm vở lên xem. Mắt cô lúc này không ngấn nước, song nhìn vẻ mặt thì vẫn có thể đoán ra được là cô đang nhớ một người, một người đã khuất.
“Đây là sài hồ, là một vị thuốc, có thể điều trị cảm mạo, sốt nóng sốt rét vân vân…”
Đôi mắt Hailey mở lớn: “Thượng đế ơi, đó chính là thuốc bắc trong truyền thuyết sao! Có phải cây cỏ hoa lá bên ấy đều có thể dùng làm thuốc không?”
“Nhìn chung mà nói thì đúng ạ, nhưng chúng chứa nhiều độc dược, phải phối hợp cùng các loại thuốc khác mới có công dụng chữa bệnh. Thuốc bắc vẫn cần thầy thuốc kê đơn thì mới có thể uống được, liều lượng cũng phải cực kỳ chuẩn chỉ, không thể tự tiện dùng bừa.”
Hailey gật đầu: “Chuyện này cô biết, nhưng cô vẫn cảm thấy chúng thực sự thần kỳ. Lần trước đến bệnh viện cô đã nhìn thấy sơ đồ mạch máu dán trên tường của phòng khám Trung y. Bọn họ không cần dụng cụ kiểm tra này kia, chỉ cần ngồi đó bắt mạch là đã kê đơn được rồi, đúng là không tưởng tượng nổi.”
Minh Tịnh nở một nụ cười tự hào. Riêng về y học thì người Đức rất khiêm tốn, ở Đức nhiều bệnh viện cũng có phòng khám Trung y.
“Cô bé, có phải cháu rất am hiểu lĩnh vực này không?” Hailey nhìn Minh Tịnh đầy ngưỡng mộ.
Minh Tịnh dùng ngón tay ước lượng: “Cháu chỉ biết có một xíu thôi ạ.”
Hailey tha thiết nói: “Cháu có định viết một cuốn sách về y học cổ truyền Trung Quốc không?”
Minh Tịnh âm thầm lau mồ hôi: “Chúng cháu có một cuốn sách tên là “Bản thảo cương mục”, bên trong gần như đã bao quát toàn bộ các loại dược thảo rồi ạ.”
“Không không, cháu chưa hiểu ý cô rồi, loại sách chuyên nghiệp như thế bọn cô xem cũng không hiểu. Cô nói là một quyển sách về vài loại dược thảo thường dùng trong Trung y thôi. Cháu không cần phải liệt kê các bài thuốc như một thầy thuốc thực sự, chỉ cần giới thiệu sơ sơ dược tính, trồng mùa nào hái mùa nào, mấy câu chuyện nhỏ liên quan gì đấy, xong rồi kèm theo vài bức tranh minh họa bằng tay, ngôn ngữ cũng là tiếng Đức.”
Nếu là như thế, hình như cũng chẳng khó khăn lắm nhỉ? Cô có hiểu biết cơ bản về dược thảo, có thể phiên dịch tiếng Đức, có khả năng viết lách tốt, mà quan trọng nhất chính là, cô biết rất nhiều những mẩu chuyện nhỏ kiểu ấy. Nhân vật trong đó có ông ngoại, có bà ngoại, có Minh Đại Bằng và Chu Tiểu Lượng… Oa, có khi cô còn viết được cả một bộ truyện cũng nên!
Hailey dường như có thể đọc được suy nghĩ của Minh Tịnh, cười nói: “Cô cũng không định chỉ ra một cuốn thôi đâu!”
“Không phải là cô công tác ở đài truyền hình ạ?”
“Đấy chỉ là một trong những công việc của cô thôi, cô còn là biên tập viên tại một nhà xuất bản sách khoa học rất có tiếng nữa,” Hailey trả lời. “Cháu yêu, cháu vẫn chưa hiểu sao, cô đang đặt hàng bản thảo với cháu, cô thậm chí còn có thể trả trước một phần nhuận bút.”
Lần này đến lượt Minh Tịnh mở to đôi mắt. Những cuộc gặp gỡ ở trên đời này, quả thực vô cùng kỳ diệu. Ai biết được chuyện gì sẽ xảy ra ở ngã rẽ tiếp theo chứ? Vậy nên là, bất kể khó khăn thế nào, chúng ta vẫn luôn phải hi vọng vào những điều tốt đẹp.
…
Sau khi buổi học kết thúc, Minh Tịnh không vội bắt xe buýt về luôn, cô định một mình dạo bộ một lát. Thật ra cô rất muốn lao ngay về nhà, ngồi xuống mở laptop ra rồi cắm cúi viết không ngừng. Trong lòng cô giờ như đang có ngàn vạn câu chữ chực trào, gần như không kìm nén nổi. Song cô biết là không được, cô phải suy nghĩ cho thật cẩn thận trước đã.
Trời dần về chiều, nhiệt độ xuống thấp, nhưng Minh Tịnh lại chẳng thấy lạnh tẹo nào. Mỗi lần đi ngang qua cửa kính của một nhà hàng nào đó, cô đều dừng lại ngắm nghía, nếu có ai đấy nhìn cô thì cô lại nhoẻn miệng cười với người ta. Không biết đi được bao lâu, khi đã vừa mệt vừa đói, cô quyết định bước vào một tiệm café, muốn mua một ly café nóng cùng chút bánh quy handmade.
Bước vào ngay sau Minh Tịnh là một phụ nữ mang bầu. Cô ấy gọi một ly trà sữa mang đi, còn nhẹ giọng dặn nhân viên bỏ ít đường, bác sĩ nói gần đây đường huyết cô cao, cần phải kiêng ăn đồ ngọt.
Anh chàng nhân viên gật đầu ghi nhớ rồi dẫn cô ấy qua bàn ngồi đợi, đứng vậy thì quá mệt mỏi. Người phụ nữ kia quay đầu, bỗng nhiên trông thấy Minh Tịnh. Cô ấy sững người chừng hai mươi giây, miệng hơi hé mở, nghẹn họng nhìn cô trân trối, sau đó thì lại thở dài một hơi, một tiếng thở dài đầy bất đắc dĩ như thể chấp nhận số phận.
Ngồi xuống đối diện Minh Tịnh, cô ấy mở lời: “Phóng viên Minh, trùng hợp quá.”
Minh Tịnh cũng giật thót mình, Liên hoan phim Berlin đã qua lâu rồi, sao nữ chính vẫn ở đây? Cô chú ý tới phần bụng nhô lên của cô ấy, câu trả lời đã quá rõ ràng rồi, cho dù có mặc Issey Miyake, không, kể cả mặc Kawakubo Rei(5) thì cũng chẳng che đậy được.
Nữ chính tự giễu: “Berlin đúng là quá nhỏ, tôi cứ tưởng rằng sẽ không gặp ai quen biết ở đây cơ đấy.”
“Tôi cũng ít tới chỗ này lắm, chẳng qua hôm nay… ừm, đúng là thật sự trùng hợp.” Minh Tịnh có thể cảm giác được sự căng thẳng và cầu khẩn của cô ấy, cô uyển chuyển nói: “Mấy hôm nay tôi nghỉ làm.” Tin tức của cô, tôi không có hứng thú.
Vẻ mặt nữ chính tức thì thả lỏng, cô ấy bày tỏ không chút giấu giếm: “Sau khi Liên hoan phim kết thúc thì tôi cũng ở lại Berlin luôn, chắc là đợi đến khi sinh bé con được khoảng sáu tháng mới về. Bộ phận đối ngoại của công ty nói tôi đi du học, tạm biệt giới giải trí một thời gian. Cũng chẳng còn cách nào khác, công ty đã xây dựng cho tôi cái hình tượng bạn gái quốc dân, bạn gái mà kết hôn sinh con thì lại thành dâu nhà người ta mất rồi. Chuyện này nếu như công bố, tổn thất sẽ không thể nào lường trước được. Nhưng mà tôi đã ngoài ba mươi rồi, qua ba lăm tuổi coi như đã già, chỉ sợ khi ấy muốn sinh cũng không sinh được. Mà có sinh được đi nữa tôi cũng không hi vọng đến lúc đưa bé đi học, phụ huynh toàn là các bà mẹ trẻ mà mình thì lại trông như bà nội của con. Nói thật là bây giờ, tôi cũng chẳng làm thế nào khác được cả.”
Minh Tịnh đương nhiên hiểu, mỗi người đều có những cái khó riêng của mình: “Vậy cô ở bên này một mình à?”
Nữ chính gật gật đầu: “Có mời một người giúp việc chăm nom nhà cửa hộ nữa.”
“Xin lỗi vì đã mạo muội, nhưng mà mang thai là chuyện hai người, bố của em bé không phải nên ở bên cạnh cô ư?”
Nữ chính đặt tay lên bàn, mười ngón tay khép lại. Trên ngón áp út của cô ấy có một chiếc nhẫn kim cương, kiểu dáng vô cùng đơn giản, viên kim cương cũng không lớn.
“Anh ấy hiện tại đang bận đóng phim, hợp đồng đã ký rồi, phải hai tháng nữa mới sang đây được.”
Dù nữ chính không nói tên nhưng Minh Tịnh vẫn cảm thấy người kia hẳn là một ngôi sao đang nổi, nói không chừng cũng được định vị là người tình quốc dân gì đó cũng nên.
“Hai người đều là nghệ sĩ như nhau, anh ta vẫn cứ đi làm, cuộc sống chẳng thay đổi gì, vậy mà cô lại ở đây tha hương ẩn dật hơn một năm trời, không đóng phim không quảng cáo không đại diện thương hiệu, đã vậy còn phải nói dối, lo sợ gặp gỡ người quen, cô không thấy ấm ức sao?”
Nữ chính khẽ lắc đầu, một hồi lâu sau vẫn chưa lên tiếng, dáng vẻ ngập ngừng do dự, có lẽ là không biết phải diễn tả như thế nào: “Ấm ức thì tất nhiên là có chứ, đặc biệt là khi phải đi khám thai một mình. Tiếng Đức của tôi cũng không tốt, trao đổi với bác sĩ rất vất vả, những lúc nghe mà không hiểu tôi đều thấy rất khổ sở. Nhưng mà, tình yêu, chẳng phải đều cần từ bỏ một chút, thỏa hiệp một chút, hi sinh một chút hay sao? Sao có thể lúc nào cũng đặt bản thân mình lên đầu được, nếu đã suy nghĩ như thế thì chắc chắn không thể kết hôn. Loại từ bỏ, thỏa hiệp, hi sinh này, kỳ thực cũng không đau đớn, thậm chí còn có thể nói là ngọt ngào, bởi vì cô đang làm vậy vì người cô yêu. Trong tình yêu, chúng ta không thể chỉ biết đòi hỏi cho mình, chúng ta còn phải nỗ lực vun vén tình cảm, phải học cách cho đi nữa. Còn chuyện ai cho đi nhiều hơn ai thì… cũng chẳng có gì đáng so đo cả, có khả năng hơn thì cứ cho nhiều hơn một chút.”
Minh Tịnh nheo mắt, ngẩn ngơ nhìn ly café trên bàn. Một lát sau, cô hỏi: “Nếu giờ trẻ đi mười tuổi, cô có nghĩ như vậy không?”
Nữ chính khó hiểu nói: “Sao có thể chứ, hai mươi tuổi với ba mươi tuổi yêu cầu đâu có giống nhau. Hai mươi tuổi còn quá trẻ, ăn chưa đủ đau, phạm chưa đủ sai, chưa từng trải qua sự thất bại nào, kiêu căng, xuẩn ngốc, cứ đoan chắc ngày nào đó mình sẽ chinh phục được cả thế giới, cho dù rơi xuống đáy vực cũng chẳng biết sợ hãi là gì. Tôi vẫn còn trẻ, tương lai vẫn còn vô vàn khả năng, tôi luôn luôn có thể bắt đầu lại từ đầu. Yêu đương cũng được thôi, nhưng kết hôn á, trời ạ, đã chuẩn bị tâm lý tí nào đâu. Hơn nữa khi ấy bản thân cũng chưa ra gì, sao cưới được người tốt chứ. Chỉ có phụ nữ ngốc nghếch mới coi chút xíu lòng tốt của đàn ông là tình yêu rồi tùy tiện cưới xin thôi.”
Đôi mi Minh Tịnh thỉnh thoảng lại khẽ run lên, môi mở ra rồi mím lại. Đến khi qua tuổi ba mươi, có lẽ cô cũng sẽ có sự chiêm nghiệm tương tự về cuộc sống. Nhưng mà tới lúc ấy, ai sẽ sẵn lòng cưới cô, mà cô cũng vừa lúc muốn lấy người ta cơ chứ?
Nhân viên phục vụ mang đồ đã đóng gói tới, nữ chính đứng dậy rời đi. Minh Tịnh cũng tính tiền rồi ra ngoài. Ở cửa, cô nhẹ giọng nói: “Chúc cô hạnh phúc.”
Nữ chính ngẩng đầu rồi bật cười, một nụ cười rất nhẹ nhàng, hoàn toàn khác với lúc tiếp nhận phỏng vấn: “Cuộc gặp gỡ của hai ta hôm nay là một bí mật nhé!”
“Ừ, tôi sẽ bảo vệ cái bí mật này bằng cả tính mạng của mình.”
“Ha ha, không cần cẩn thận quá mức thế đâu.” Nữ chính quay gót bước đi. Nhìn từ sau lưng, cô ấy trông chẳng khác gì những phụ nữ bầu bí khác, thân hình cồng kềnh, mũi chân chĩa ra hai bên, vừa đi vừa lắc lư, không hề có một chút hào quang minh tinh nào.
Minh Tịnh nhìn theo bóng cô ấy thật lâu, bùi ngùi thở dài một tiếng. Nhưng tiếng thở dài này dường như không phải nuối tiếc, chỉ đơn thuần là điều chỉnh nhịp thở mà thôi.(5) Kawakubo Rei: Nhà thiết kế thời trang người Nhật, người sáng lập Comme des Garçons và Dover Street Market.