Tôi gọi đứa trên mình là Mây, vì nó da trắng bệch và mặc áo trắng rộng thùng thình ngay hôm đầu biết mặt. Với lại mắt nó có những chuyển dời lạ lẫm không thể diễn tả nỗi, mỗi lần nhìn vào đó tôi lại thấy mình xao động.
Mây bị bệnh, da nó trắng bóc như lòng trắng trứng luộc. Mây bảo nó bị một biến dị ở nhiễm sắc thể do chất độc hoá học từ cuộc nội chiến. Tôi hỏi nó là biến dị gì thì nó bảo quên rồi. Mây rất yếu, tay chân nó ốm nhom như hai que củi khô bé tí. Chúng tôi nhường cái ròng rọc cho nó lên xuống ống khói. Thường thì khi Mây không tự kéo mình trong cái thùng gỗ đi được thì tôi và Custas sẽ ló đầu ra khỏi cửa sổ và kéo giúp. Lúc ấy Mây cười khanh khách, vẫy cả hai tay. Dáng nó nhìn xa mảnh khảnh nhưng sinh động lạ lùng. Từ trên nhìn xuống, Mây giống một dải trắng đang phất phơ giữa tầng không.
Còn Custas thì mắt lồi, tóc cháy nắng, thích ăn bánh ngọt nhân kem sữa. Tôi không biết nhiều lắm về Custas ngoại trừ những đặc điểm bên ngoài. Mãi về sau này, khi Custas đi rồi, tôi cũng không biết mình có thực sự rõ hắn hay chưa. Tôi chỉ biết Custas bình thường làm việc gì cũng vụng về, chỉ có khi nếm một cái bánh ngọt nhân kem sữa gã mới thật sự tập trung. Custas hay đem bánh cho hai đứa tôi ăn. Đổi lại tôi bịa những câu chuyện theo lối cổ tích, còn Mây cho những bông hoa ép khô.
Việc trao đổi ấy chúng tôi tiến hành trên mái nhà, chỗ thanh xà ở đỉnh hai tấm kẽm đã gỉ lớp ngoài. Một trưa nọ, tôi trèo lên đấy theo đường thang sắt. Tôi ngỡ ngàng nhìn xuống toàn khu tạm cư, thấy một màn hơi là là bao trùm hết những mái nhà lúp nhúp. Mặt đất cong vênh, xa kia cái hàng rào đánh mốc khu ngừng bắn cũng cong kỳ quặc. Tôi ngước lên, nắng chói chang, trời xanh và sâu mãi. Nhìn không hết. Tôi như bị hút về phía sâu thẳm ấy, lòng trống rỗng và được gió lấp đầy. Cái cảnh tượng đầu tiên ấy, một khuông trời xanh không hằn chút dấu mây và gió thổi qua tóc lồng lộng, và bị hút mãi lên cao, cao nữa, nhưng không thể nào chạm mắt đến tận cùng. Cái cảnh tượng đầu tiên mê hoặc ấy khiến tôi bàng hoàng.
Tôi hét lên với hai đứa kia:
-Ê bây! Lên đây nè!
Custas ló đầu ra trước, vụng về chui ra cái thang rồi trèo lên. Mây ngửa cổ chong mắt nhìn lên, rồi lúi cúi túm áo váy chui ra sau. Tôi phụ kéo nó lên. Trời gió khủng khiếp. Tóc áo chúng tôi bay phần phật, da buốt rát vì nắng. Mây đứng trong cùng, vịn chặt miệng ống khói. Tôi đứng giữa, túm chặt vai áo Mây và nhúm tóc giữa đầu Custas. Hắn ngồi dạng chân ra hai tấm kẽm phía ngoài cùng, tay vịn mép. Ba đứa hết nhìn đất rồi nhìn trời, rồi tròn mắt thều thào như đứng trước cổng thiên đàng: Waaa~~~~!!
Kể từ đấy, mỗi khi có hứng, tôi, Mây và Custas lại leo lên ngồi trên mái nhà.
~
Về cơ bản, ba đứa tôi là dân tị nạn và thiếu thốn mọi thứ. Nhưng làm thế nào đó, ba đứa vẫn xoay được những thứ mình muốn. Tôi và Mây làm việc chung với nhau, tích cóp dân dần. Đến trước khi Custas đi, tôi đã có một cái máy hát cũ mèm, vài cái áo thun mới và mấy món đồ chơi nhỏ quăng tứ tung trong “nhà”. Còn Mây có rất nhiều giấy để gấp những con vật nhỏ xinh, nó có cả một chiếc lược và một cái chuông gió đã gãy mất ba thanh thuỷ tinh trong năm thanh. Mây treo cái chuông gió chỗ cửa sổ, rồi mặc cho nó kêu leng keng leng keng…
Mây thích cây cỏ, những loại cây có thân thấp có hoa hoặc lá có hương thơm. Mây quá yếu để làm bất kỳ việc gì khác ngoài trồng cây. Trong hành lý của nó lúc mới dọn đến có một túi đất, ba cái chậu sứ và ba hạt giống khác nhau. Khi trèo lên chỗ nó, tôi hỏi cái gì vậy. Nó trả lời gọn ghẽ:
-Rau mùi, quế và ớt chuông.
Tôi ngồi bó gối, nhìn Mây chăm sóc chúng cẩn thận. Những cái hạt lên mầm, nảy cành nảy lá. Mỗi buổi sớm, tôi leo lên chỗ Mây, nhìn nó tưới tắm cho mấy chậu cây và xới đất bằng cái muỗng nhỏ xíu. Nắng rọi ửng thành vệt dài và ấm. Mây phơi mấy cái chậu ngoài nắng. Kế đó, hai đứa tôi im lặng ngồi ngắm những lá những cành đang run rẩy thoát ra từ kẽ mầm. Chậm, thật chậm, đến mức nếu thấy được chúng chuyển động thì mọi thứ khác xung quanh dường như ngưng lại hẳn, kể cả thời gian.
Khi mùi đã có nhiều lá và ớt chuông đã có trái ửng, Mây nhổ chúng và túm vào hai cái bao nhựa. Nó chìa ra cho tôi:
-Đem xuống bán dùm tao. Tiền cưa đôi.
Tôi gật đầu, cắp hai bọc cây vào sợi dây quấn quanh lưng, rồi trèo thang đi xuống mặt đất. Tôi bán chúng cho những bà nội trợ đen đúa và hốc hác. Tiền có được, Mây bảo tôi mua thêm hạt giống, chậu nhựa, phân bón và đất trồng từ những chuyến hàng nhân đạo hay từ những tay buôn chợ đen. Bán rau mùi và ớt chuông xong, Mây có thêm bốn hạt hoa chuông xanh và một hạt cà chua. Cây quế vẫn tiếp tục lớn trong cái chậu sứ trắng. Chúng tôi lại trồng thêm chuông xanh và cà chua. Mây giành phần lo lắng cho chúng sinh trưởng, tôi lãnh phần giao dịch với phần còn lại của khu tạm cư. Buổi sáng, tôi lên chỗ Mây, ngẩn ngơ nhìn những mầm non trong nắng mai. Có đôi lần tôi nhìn sang Mây, thấy mắt nó xao động, rưng rưng…
Những chuyển dời đó, chúng ở lại mãi trong lòng tôi như một điểm mờ trong tầm mắt không thể xoá bỏ.
Tôi thường nghe những tiếng rít của máy bay, tên lửa tầm xa và rocket bắn ngang khuông trời vùng tạm cư. Những đêm như vậy, tôi chẳng thể ngủ yên. Có nhiều đêm tôi thức trắng. Cây quế mùi thoang thoảng, lướt nhẹ theo những tiếng rì rầm trên trời. Bên trên, hẳn Mây cũng chẳng thể ngủ. Mùi quế đánh thức chúng tôi dậy. Không một nguyên do rõ ràng.
Custas là một gã hát rong. Gã chơi guitar nững bản đồng quê. Những gì tôi biết về cách thức để tồn tại của gã chỉ là vậy. Hầu hết ngày trong tuần, gã ra khỏi nhà rất sớm, lưng đeo túi đàn và trở về nhà rất muộn, thở hồng hộc. Gã đàn ở những ngõ ngách tăm tối và dày đặc như mê cung bên dưới. Những buổi xế tàn, không khí chuyển sẫm màu cỏ úa, tôi ló đầu ra nhìn gã, tóc bù xù lơ xơ trong gió, chân trần và tay cháy nắng. Gã lóng ngóng leo lên cái thang sắt. Tôi cười phá. Nhiều lần, Mây cũng ló đầu ra xem, khanh khách cười. Nó rũ mái tóc dài xuống hai bên má, nhe hai hàm răng và hoác cả miệng ra, đưa cánh tay gầy vẫy vẫy:
-Ê! Này! Bạn gì ơi!!!
Nhiều đêm có tiếng máy bay phành phạch, chúng tôi leo lên mái nhà. Chúng tôi chen chúc và bấu víu lẫn nhau trong một khoảng đặt chân hẹp tí và cao ngất, nhưng không đứa nào thấy sợ hãi. Kể cả Mây. Custas đem theo một cái bánh ngọt, gã bẻ làm ba phần, tự động giành lấy phần nhỏ nhất cho mình rồi chia đều hai phần to hơn cho tôi và Mây. Bó gối ngồi thu lu trên thanh xà, chúng tôi lặng lẽ nhâm nhi mẩu bánh, ngắm bầu trời không chút mờ đục, đen thẳm và đầy sao. Trên này, tiếng gió át tiếng máy bay. Gió xiết lấy thân thể và khiến tôi có cảm giác mình đang tan ra vào màn đêm thăm thẳm. Bên cạnh tôi là Mây và Custas, hai đứa cũng không nói không rằng, chỉ nhìn quanh quất, ngửa cổ nhóng trời và để gió cuốn rối hết tóc. Sao nhiều đến mức tưởng như đưa tay ra thì có thể túm được cả vốc. Có lần Mây làm thử, nó đưa cánh tay khẳng khiu ra hươ hươ. Rồi thất vọng não nề, nó thụt tay xuống. Da nó đã trắng bệch giờ gần như bạc phơ phác, không có màu và không còn trọng lượng. Mây thẫn thờ. Tôi ngó sang Custas, thấy gã nhìn Mây đăm đăm, như nhìn một giấc mơ không hề có khả năng trở thành sự thực. Con mắt lồi của gã trở nên không còn chút ánh sáng và bị đêm hoà lẫn.
Mỗi lần như vậy, tôi thấy một cơn quặn trong lòng mình. Cơn đau ấy sâu xa và khiến tôi ray rứt. Về sau, tôi gọi đó là Nỗi Buồn, dù không biết có thực là vậy hay không.
Từ lúc nào không biết, khi tôi phát hiện ra, thì ba đứa tôi đã ngồi sát, rất sát vào nhau rồi. Mây gục đầu lên vai tôi, tôi thì vịn chặt vai Custas. Cứ thế, và cứ thế, khi tiếng máy bay vẫn phành phạch ngang trời. Thỉnh thoảng, bên ngoài hàng rào đánh mốc, một ánh chớp sáng loá vụt lên, kèm theo một chuỗi rì rầm.
Rồi lịm đi.
Chúng tôi như đang cùng nhau chờ đợi cái gì đó, nhưng không biết đó là gì, và cũng không cách nào chạm đến được. Cứ như vậy, chúng tôi lại dựa sát vào nhau hơn, và tôi càng cảm thấy buồn hơn. Cơn đau nằm ngay trong mắt và tai, khiến những gì tôi nhìn thấy hay nghe thấy đều xao xác…
Thường thì một trong ba đứa khởi xướng cho một cuộc trèo lên mái nhà. Nhưng hình như hai đứa còn lại chỉ đợi có vậy. Hầu hết là về đêm, hoặc cũng có khi là ban ngày trời nắng chói, hoặc bình minh, hoặc tàn trời, miễn là lúc ấy cả ba đều rảnh. Mây không bận tưới tắm cây cỏ, tôi không bận làm những việc vặt vãnh kiếm chác bên dưới và Custas không bận cầm guitar gảy tưng tưng mua vui ở các đám đông ủ rũ. Lúc ấy, khi một đứa trèo ra ngoài thang và trèo lên mái nhà, cái tiếng động ấy sẽ khiến hai đứa còn lại nhận biết được. Và cũng chẳng cần hô hào, hai đứa sẽ lục tục ra sau. Cái tếng động chui ra ngoài thang và trèo lên mái nhà ấy là cái gì đó không thể nhầm lẫn, và đặc biệt đến mức có tác dụng như một tiếng chuông báo cháy, hoặc cái gì đó tạo phản xạ tức thời.
Mùi quế ngan ngát và tiếng trèo thang là dấu hiệu bắt đầu.
Khi ngồi trên đó, chông chênh giữa thinh không, tôi thấy Mây thành một dải lụa trắng phau run rẩy. Tôi thấy Custas thành một hòn đá im lìm, không hề biết nói, cứ đơn lẻ mãi.