Từ lúc về nhà, Kiều Mục không hề liên lạc lại với Tần Chiêu Chiêu. Lăng Minh Mẫn nói toạc ra chuyện cô thầm mến Kiều Mục bao nhiêu năm hẳn khiến cậu muốn giữ khoảng cách với cô? Vì thế cậu cố ý không liên lạc lại, cô cũng chẳng có dũng khí gọi cho cậu.

Đến tận mùng Một Tết, cô mới nhận được điện thoại chúc Tết của Kiều Mục, còn hỏi có tiện để cậu tới chúc Tết nhà cô không. Mùng Một người ở đây thường có thói quen đi chúc Tết người thân, vì thế Kiều Mục mới hỏi có tiện không, có điều thân thích của vợ chồng Tần thị đều ở nông thôn, đường sá xa xôi, Tết âm lịch cũng rất ít khi về.

Kiều Mục tới chúc Tết, vợ chồng Tần thị tiếp đãi như khách quý. Hai người đều nói, mấy năm không gặp cậu đã cao lớn, trưởng thành rồi. Tần mẹ còn nhanh miệng khen: “Càng lớn càng giống mẹ!” Ánh mắt Kiều Mục buồn bã, môi khẽ nở nụ cười gượng.

Kiều Mục ngồi không bao lâu đã xin cáo từ bất chấp Tần Chiêu Chiêu và ba mẹ giữ cậu lại ăn cơm. “Chiều nay cháu phải về Thượng Hải rồi, không ở lại ăn cơm được.”

Tần Chiêu Chiêu chấn động. “Mới mùng Một Tết, sao cậu đã về Thượng Hải rồi?”

“Ừ, mình về quê có việc, xong việc thì đi. Mặc dù ở Thượng Hải có dì Lan nhưng không gặp bà ngoại cũng không an tâm.”

Tần Chiêu Chiêu còn tưởng nghỉ đông xong lại có cơ hội cùng đi với Kiều Mục về Thượng Hải, không ngờ cậu lại đi trước. Cô nhất thời thất vọng, nhưng vẫn cố kiềm nén mỉm cười. “Vậy… lên đường suôn sẻ nhé!”

Tần Chiêu Chiêu đưa Kiều Mục ra ngoài, tiễn cậu tới tận đường lớn. Một bên đường lớn chính là cổng khu “Trung Nam Hải”, lúc Kiều Mục đi qua đó, bước đi rất chậm. Cậu còn ngẩng mặt nhìn lại ban công quen thuộc của ngôi nhà ba tầng kia, trong mắt chứa đựng nỗi thương cảm, đau buồn khó nói.

Tần Chiêu Chiêu nhẹ nhàng: “Ba con Viên Viên hôm nay không có nhà, năm nay họ về nhà nội ăn Tết.”

Kiều Mục im lặng, rầu rĩ cúi đầu một lúc mới đi tiếp, trầm mặc đi thẳng tới bến xe bus mới thở dài não nề. “Mình bán nhà rồi, chỉ sợ sau này khó có cơ hội về nữa. Trường Cơ… Có lẽ đây là lần cuối cùng mình trở lại nơi đây.”

Lần này Kiều Mục về quê để nhận tiền bán nhà. Hộ khẩu của cậu ở Thượng Hải, tương lai phát triển ở Thượng Hải, ngôi nhà ở quê có giữ cũng chẳng để làm gì, nhà bỏ không dùng cũng không tốt. Cậu mợ đã khuyên cậu bán nhà từ lâu, nhưng ngày ấy cậu còn tiếc nuối, đến giờ đã quyết định rồi.

Làm thủ tục bán nhà, giao tiền xong xuôi, Kiều Mục lòng đau như cắt rời khỏi ngôi nhà vốn thuộc về mình, ánh mắt có phần mông lung. Ngôi nhà này từng như một phần sinh mệnh của cậu. Lúc cậu rời đi, lại nghe âm thanh vui vẻ của cặp vợ chồng mua nhà:

“Mình à, khổ sở bao nhiêu năm giờ cũng có cái nhà của riêng mình rồi.”

“Ừ, rốt cuộc mình cũng có nhà rồi! Mai em sẽ về nhà mẹ đón Ngưu Ngưu qua. Ba người chúng ta cùng sum vầy đón năm mới.”

Nghe họ kể chuyện, Kiều Mục càng đau đớn. Vì sao người khác có thể sum họp, vui vẻ đón Tết còn cậu thì không? Giờ muốn gặp ba mẹ chỉ có thể tới nghĩa trang.

Ba mươi Tết, người ở đây có lệ viếng mồ mả tổ tiên. Trong nghĩa trang, người ra người vào tảo mộ không dứt, đa số đều là một nhà con bồng con bế tới giẫy cỏ, bày đồ cúng, hóa vàng, cầu tổ tiên phù hộ cho gia đình bình an. Riêng Kiều Mục đi một mình. Cậu mang theo rất nhiều tiền giấy tới đốt trước mộ ba, một xấp tiền vàng cháy bùng trong ngọn lửa đỏ hóa thành tro bụi xám trắng, gió thổi tro bay đầy trời như tuyết. Tro vương đầy mắt cậu, đôi mắt ngấn lệ, cuối cùng lệ nóng loang khắp gương mặt.

Kiều Mục đi rồi, tâm trạng Tần Chiêu Chiêu vẫn chưa khá lên, không vực dậy nổi.

Mùng Năm Tết, bạn bè trung học tụ họp, Vu Thiến gọi điện giục cô tham gia, còn hứng chí bừng bừng hỏi chuyện cô và Kiều Mục: “Nghe Diệp Thanh nói ở Thượng Hải cậu và Kiều Mục quen nhau phải không? Mau đến đây nói cho bọn này nghe xem nào!”

Tin tức của Diệp Thanh tất nhiên từ Lăng Minh Mẫn mà ra, không ngờ nhanh chóng truyền đến tai Vu Thiến rồi. Những lời này càng khiến Tần Chiêu Chiêu không muốn đi. Cô không muốn bị mọi người vây quanh “tam đường hội thẩm”, vì thế chẳng những cô không đến, còn dặn ba mẹ nếu có bạn học gọi tới nhất định nói mình đi vắng. Cô không muốn đi để làm thỏa mãn trí tò mò của kẻ khác.

Cứ như vậy, Tần Chiêu Chiêu tránh mặt bạn học suốt kỳ nghỉ đông. Đến tận khi sắp hết kỳ nghỉ, chuẩn bị đi Thượng Hải cô mới vào thành phố mua ít đồ dùng thì vô tình gặp Chu Minh Vũ. Cậu ta không học đại học, được nhà lo lót cho vào một trường dạy nghề, vài năm sau kiếm lấy tấm bằng. Giờ cậu ta đang dắt theo một cô gái thời thượng, thấy Tần Chiêu Chiêu liền gọi to: “Tần Chiêu Chiêu, không ngờ gặp được cậu. Giờ cậu cũng khó lường quá đi. Đi học ở Thượng Hải mấy năm giờ “chảnh” như dân Thượng Hải rồi, bạn bè mời mà không thèm đến.”

Hiểu lầm rồi… Tần Chiêu Chiêu đỏ mặt. “Hôm đó mình không khỏe nên không đến được.”

“Không khỏe thật hay giả vậy? Khó khăn lắm mới có năm Mộc Mộc về, cũng bớt thời gian đi tụ họp bạn bè, thế mà cậu không thèm đến làm nó thất vọng một phen.”

Lâm Sâm đã về, Tần Chiêu Chiêu giật mình. “Lâm Sâm phục viên rồi sao?”

“Mộc Mộc không phục viên, thằng ranh ấy thi vào trường quân đội, chắc còn phải ở trong quân doanh tám hay mười năm nữa ấy!”

Lâm Sâm thi vào trường quân đội, Tần Chiêu Chiêu bất ngờ. Cô nhớ rõ ngày trước đi học, cậu ấy không hề có hứng thú với chuyện học hành, nào ngờ vào bộ đội lại ôn luyện để đi thi.

Chu Minh Vũ nói, sau khi Lâm Sâm nhập ngũ, tới Phúc Kiến được phân đi trấn thủ hải đảo, đảo là đảo hoang, chẳng có dân cư, chỉ có quân đội đóng. Ở đảo hoang, vì biểu hiện tốt nên cậu được lãnh đạo đề cử tới trường quân đội. Cơ hội hiếm có đương nhiên phải nắm cho chắc. Mặc dù trước kia cậu không hứng thú với sách vở, chỉ chăm chú chúi mặt vào quán net chơi vui quên về, nhưng lính trấn đảo hoang gần như bị cô lập với thế giới, cậu có ham chơi thì trên đảo cũng chẳng có gì mà chơi. Vì thế cậu đành hạ quyết tâm ôn luyện, cuối cùng thi đỗ vào trường quân đội.

“Thằng nhãi này ra đảo vài năm, giờ đen như dân châu Phi, hôm ấy tụ tập suýt thì không ai nhận ra nó nữa. Có điều Diệp Thanh lại khen nó giờ rất có phong thái quân nhân.”

Tần Chiêu Chiêu không thể tưởng tượng được cái “phong thái quân nhân” của Lâm Sâm hiện tại ra sao, dù sao thời học sinh cậu cũng là quỷ gây sự trá hình. Kể cũng tiếc đã không tham gia buổi họp lớp, cô rất muốn gặp cậu, vậy mà lại lỡ mất cơ hội này. Chu Minh Vũ nói hôm qua Lâm Sâm đã quay lại trường quân đội rồi, nhưng cậu ta có số điện thoại, có thể cho cô.

“Trường quân đội quản lý nghiêm ngặt, sinh viên không được dùng di động nên nó cho mình số máy riêng trong ký túc. Gọi buổi tối hay cuối tuần thì tốt hơn.”

Tần Chiêu Chiêu lưu số điện thoại Chu Minh Vũ cho vào di động, nhưng cô biết khả năng mình gọi cho Lâm Sâm cực kỳ nhỏ bé. Bao nhiêu năm không gặp, giờ gọi biết nói gì đây? Huống chi quan hệ giữa hai người có phần khó nói, nếu là họp lớp một nhóm người cùng tụ tập hi hi ha ha nói cười còn có thể vui vẻ một chút, một mình nói chuyện điện thoại, nhất định cô sẽ căng thẳng, hồi hộp không biết nói gì.

Vì thế, số điện thoại của Lâm Sâm cứ như vậy nằm lặng trong di động của Tần Chiêu Chiêu, hệt như ngủ đông.

Học kỳ hai năm thứ tư bắt đầu.

Kỳ này căn bản không có tiết học, sinh viên năm cuối ai nấy đều vội vã, ký túc xá trống không. Mọi người ai nấy chuẩn bị thi nghiên cứu sinh, lập kế hoạch xuất ngoại hay đa số nỗ lực bôn tẩu xin việc. Tần Chiêu Chiêu cũng bắt đầu đi vòng quanh các hội chợ việc làm gửi sơ yếu lý lịch, hy vọng có thể tìm được một đơn vị có ý muốn ký hợp đồng trước khi tốt nghiệp.

Có thể dùng hai từ “kinh hoàng” để hình dung cảm giác của cô khi lần đầu tiên tham gia một hội chợ việc làm cỡ lớn. Người tham gia hội chợ đông khủng khiếp, có thể so với sân ga ngày Tết. Cô chưa kịp nhìn kĩ thông báo tuyển dụng của một công ty đã bị một sóng người đẩy đi. Dốc hết sức nhét sơ yếu lý lịch của mình vào chồng hồ sơ giữa một rừng cánh tay đang rướn cao, có điều nhét vào như vậy có tác dụng hay không, cô hoàn toàn không rõ.

Vất vả thoát khỏi hội chợ tuyển dụng, đầu óc cô tả tơi, áo quần xộc xệch, đôi giày bóng loáng in hằn vô số dấu chân người khác. Ban nãy, trong tình cảnh hỗn loạn chen không nổi ấy, cô biết rõ mình phải chịu không biết bao nhiêu cú giẫm vào chân, cũng biết mình đã giẫm lên chân vô số người. Suy cho cùng chỉ có một chữ… Loạn! Loạn vô cùng, thậm chí không ít kẻ cắp còn thừa cơ đục nước béo cò, thường xuyên có những người đi xin việc mặt buồn rười rượi tìm tới bảo vệ xin giúp đỡ, không tìm ví thì tìm giấy tờ. Tiến mất là chuyện nhỏ, giấy tờ mất mới thật phiền phức. Bảo vệ ở đây đã quá quen thuộc với những chuyện này, bảo họ đi tìm quanh các thùng rác xung quanh.

Lần đó Tần Chiêu Chiêu chen chúc trong hội chợ việc làm coi như uổng công, không một công ty nào có hồi âm. Bao nhiêu hồ sơ cô gửi đi chắc đều thành giấy vụn hết rồi. Vẫn cố giữ vững tinh thần, tiếp tục tham gia thêm mấy hội chợ việc làm tương tự nữa nhưng không ăn thua, cô vẫn thất bại hết lần này đến lần khác, trong khi đó trong lớp có rất nhiều sinh viên người Thượng Hải đã xin được việc làm. Sinh viên bản địa có những lợi thế nhất định: gia đình sống ở đây mấy mươi năm; quan hệ, đường đi nước bước rành rẽ hơn sinh viên ngoại tỉnh nhiều, vì thế tìm việc cũng dễ dàng hơn. Hơn nữa, rất nhiều cơ quan khi đăng thông báo tuyển dụng đều ưu tiên sinh viên có hộ khẩu Thượng Hải, sinh viên ngoại tỉnh ấm ức có làm ầm ĩ lên là không công bằng thế nào cũng vô dụng.

Cũng là sinh viên ngoại tỉnh nhưng Tạ Á may mắn hơn Tần Chiêu Chiêu nhiều, Âu Dương Hạo tìm giúp cô một chân thư ký, không cần vất vả chen chúc trong các hội chợ việc làm. Tạ Á nói sẽ để ý giúp cô xem có công việc nào thích hợp không, Tần Chiêu Chiêu vô cùng cảm kích nhưng không dám mong chờ gì. Muốn tìm một công việc thích hợp khó khăn ra sao, bản thân cô hiểu rất rõ.

Hằng ngày, Tần Chiêu Chiêu dành nhiều thời gian để ý đến các thông báo tuyển dụng trên các báo hay website tìm kiếm nhân tài. Hồ sơ gửi đi như tuyết bay nhưng số được hồi đáp lại vô cùng ít ỏi. Cô không phải sinh viên trường đại học nổi tiếng, chuyên ngành không mấy hấp dẫn, hơn nữa lại tốt nghiệp năm nay nên còn thiếu kinh nghiệm. Hồ sơ như vậy thường bị phòng nhân sự của các công ty loại ngay từ vòng một. Cho dù thỉnh thoảng vẫn nhận được vài thông báo tới phỏng vấn nhưng cô vẫn rất xui xẻo, bị từ chối vì lý do tương tự.

Tần Chiêu Chiêu ấn tượng nhất là hai lần phỏng vấn trong một ngày. Buổi sáng cô tới phỏng vấn vị trí trợ lý giám đốc ở một công ty điện tử, buổi chiều phỏng vấn vị trí văn thư ở một xí nghiệp có vốn đầu tư Đài Loan. Hai nơi cùng không hẹn mà hỏi mức lương mong muốn của cô.

Ở công ty điện tử, cô đề xuất mức lương dành cho trợ lý như thường thấy trong các thông báo tuyển dụng ở chợ việc làm. Vị quản lý cười. “Cô vừa mới tốt nghiệp đã mong có mức lương như thế này sao? Đây là mức lương dành cho nhân viên đã có ba năm kinh nghiệm. Cô còn trẻ, đừng quá kiêu ngạo, biết khiêm tốn mới tốt.”

Thái độ của quản lý cho Tần Chiêu Chiêu biết lần này tám, chín phần không ăn thua. Rút kinh nghiệm, buổi chiều tới phỏng vấn ở công ty có vốn đầu tư Đài Loan, người tuyển dụng hỏi mức lương yêu cầu ra sao, cô khiêm tốn nói ra một con số tương đối thấp. Kết quả bị người tuyển dụng nói một câu khiến cô vô cùng xấu hổ: “Người đại lục các người đúng là không biết liệu cơm gắp mắm, yêu cầu lương thấp như vậy rõ ràng là thiếu niềm tin vào bản thân.”

Hai lần phỏng vấn hỏng, Tần Chiêu Chiêu vô cùng buồn bực, sao đề xuất lương lậu thôi mà cũng khó khăn vậy? Nói cao thì bị chê không khiêm tốn, báo thấp lại thành thiếu tự tin, thật khó xử quá!

Xin việc thất bại, lòng tự tin của Tần Chiêu Chiêu cơ hồ chùng xuống. Quá trình tìm việc nhận vô số chuyện tổn thương tới lòng tự tin, thử hết lần này tới lần khác đều thất bại, ánh mắt và giọng điệu không thèm để tâm của các nhà tuyển dụng khiến người ta nảy sinh cảm giác “chẳng lẽ mình kém vậy sao?” Tần Chiêu Chiêu nhanh chóng hoài nghi có phải mình không bằng đồ bỏ hay không? Nếu không, sao tất cả các công ty đều từ chối cô? Khó khăn, vất vả học hành mười mấy năm trời, còn tự cho là bản thân học thức đầy mình, kết quả người ta không thèm nhìn tới.

Tìm việc khó khăn nhưng cuối tuần gọi điện về, ba mẹ hỏi chuyện cô đều tìm cách chuyển đề tài, không trả lời, tránh cho ba mẹ phải lo lắng. Vài lần như thế, ba mẹ cũng đoán được vài phần. Hôm nay ba nghe điện thoại và hỏi thẳng cô có phải tìm việc rất khó hay không? Nói rồi lại tự trách: “Đều do ba không tốt, không tài, không tiền, không thể tìm cho con gái ba một công việc tử tế, để con phải vất vả một mình kiếm việc ở Thượng Hải.”

Lúc tìm việc, Tần Chiêu Chiêu phải ngậm đắng nuốt cay không biết bao nhiêu lần nhưng chưa từng rơi lệ. Những lời tự trách của ba lại khiến mắt cô cay cay. Ngày bé không hiểu chuyện, cô từng oán ba không quyền không thế, ghét ba chỉ là một công nhân bị giảm biên chế. Nhưng có thế nào ba mẹ vẫn dành toàn bộ yêu thương và nỗ lực cho con gái.

Tần ba dặn dò con gái, không tìm được việc cũng không nên gấp, cứ tìm từ từ, trời không phụ lòng người, nhất định sẽ tìm thấy. Những lời dịu dàng của ba khiến cô nũng nịu như cô bé con: “Ba à, nếu con không tìm được việc thì làm sao bây giờ?”

“Không sao, nếu thật sự không tìm được việc thì cứ về nhà, ba còn nuôi được con. Lẽ nào nhà thiếu con một miếng cơm hay sao?”

Trong nháy mắt, không kìm được, nước mắt ào ạt tuôn như mưa, lăn dài dọc hai má Tần Chiêu Chiêu.

Tuy ba cô không có tiền, có quyền như ba người khác, tuy ba cô không được học hành tử tế, không có công ăn việc làm tốt, nhưng bất kể ba giàu hay nghèo thì trong lòng cô, ba vẫn chiếm một vị trí quan trọng không thể lật đổ…