Cô nói chuyện điện thoại với Lư Luật Minh, theo nguyện vọng của ông ta, nơi hẹn chẩn đoán tâm lý là Viên Trì Tiểu Trác.
Chẩn đoán tâm lý để xác định bước can thiệp tâm lý tiếp theo là một phân đoạn quan trọng của phương án khơi thông, không phải tất cả các chẩn đoán tâm lý đều phải cố định trong phòng tư vấn, tùy theo yêu cầu của người xin giúp đỡ, chẩn đoán tâm lý có thể được bố trí ở bất kỳ đâu mà bọn họ cho rằng an toàn, bí ẩn, thoải mái, là quán cà phê hoặc ghế đá công viên, dĩ nhiên, đa số vẫn ở trong phòng làm việc của chuyên gia tư vấn.
Tiểu Trác là một cảnh quan ở tỉnh J của thành phố Bằng, tỉnh J là tỉnh lớn chuyên sản xuất trà. Pha trà và uống trà là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân tỉnh J, bởi vậy cũng sinh ra rất nhiều ngành nghề liên quan. Tiểu Trác là phiên bản thu nhỏ của quán trà, giá thấp hơn quán trà, vị trí cũng rất thoải mái.
Ven sông, dưới cầu, bên cạnh hồ nước chỉ có một bàn trà nhỏ, đôi ba chiếc ghế nhựa, một bình nước và bộ ấm trà đã tạo thành Tiểu Trác. Sau hè, ban đêm là lúc kinh doanh tốt nhất, một bàn 50 tệ, ba gói trà, lượng nước sôi không giới hạn, mấy người bạn đều tụ tập đến tận nửa đêm, cũng là nơi hóng mát của rất nhiều người dân ở thành phố Bằng.
Viên Trì Tiểu Trác nằm gần trường trung học số 12 của thành phố Bằng, ở giữa là một hồ nước lớn, Tiểu Trác được bao quanh bởi hồ nước, ngoài sạp bán hoa quả thì có một số quán nướng, vừa đến gần đã cảm nhận được hơi thở nhân gian khói lửa.
Cuộc hẹn vào lúc bảy giờ rưỡi tối, Chúc Cẩn Niên đến đúng giờ, cô đi vòng quanh hồ nước thì tìm được Lư Luật Minh, nhanh chóng đánh giá ông ta một lần. Vóc người không cao, hơi mập, mặt mũi bình thường nhưng biểu cảm nghiêm khắc, ông ta mặc một chiếc áo sơ mi trắng và quần jean màu tối, tuy cũ nhưng sạch sẽ, thắt lưng đã cũ, rất nhiều chỗ mất khuy, giày da thì khá rộng, một số chỗ còn mất da.
Có thể nhìn ra được ông ta không phải là người tiêu tiền như nước, nhưng lại sẵn lòng trả một khoản tiền để mời chuyên gia tư vấn đến giải quyết vấn đề tâm lý của con trai, có vẻ cũng vì sốt ruột thương con, tình cha như núi thôi.
Đương nhiên, khả năng này cũng chứng minh, mẹ của thằng bé... Có vẻ như vì một số lý do đặc biệt mà vắng mặt.
"Tôi có nên gọi cô là cô giáo Chúc không? " Lư Luật Minh đứng lên, tỏ ra hơi thận trọng.
Chúc Cẩn Niên mỉm cười: "Ông cứ gọi tôi Tiểu Chúc là được."
"À, được. Tiểu Chúc, cô ngồi đi. Cứ gọi tôi là lão Lư." Ông ta ngồi xuống, đúng lúc bình nước đun sôi xong, ông ta vừa tráng bộ ấm trà vừa nói: "Bây giờ con tôi đang tự học buổi tối, thằng bé học ở trường trung học số 12. Một lát nữa tôi phải đến đón nó, mười rưỡi mới tan học."
Chúc Cẩn Niên để ý thấy ông ta tráng rất cẩn thận, mỗi chén trà tráng ba lần, tay cầm của tách trà cũng tráng ít nhất hai lần. Lại nhìn tay phải của ông ta, trước đầu ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa khô ráo và phiếm trắng có vài chỗ tróc da, mà những ngón tay khác không có, đặc điểm này xuất hiện rất nhiều trên người giáo viên thường xuyên viết bảng.
"Bây giờ áp lực của học sinh thật sự rất lớn, mức độ chú ý của bố mẹ, trường học và xã hội vào kỳ thi đại học cũng quá lớn khiến một số người cho rằng kỳ thi đại học là tất cả."
Cô nói theo ông ta, sau đó vào thẳng chủ đề: "Không biết biểu hiện lo âu của con trai ông là loại nào? Không ngủ được? Không ăn nổi? Hay là không thể nào tập trung?"
Lư Luật Minh mím môi, muốn nói lại thôi, giống như đang suy nghĩ nên sắp xếp câu chữ thế nào. Một lúc lâu sau, ông ta hít một hơi thật sâu rồi chậm rãi thở ra: "Tôi là giáo viên dạy toán kiêm giáo viên chủ nhiệm của lớp 12/6 ở trường trung học số 17. Vợ tôi mất sớm, một mình tôi nuôi con trai, không tái hôn nữa."
Chúc Cẩn Niên vừa mới lần lượt đoán đúng hai điều này. Trước đây, đa số là phụ nữ đến tư vấn vấn đề tâm lý của con cái, lúc chính thức gặp mặt đều là cả hai vợ chồng cùng xuất hiện, bổ sung lời nói của đối phương, đồng thời người mẹ có thể cung cấp nhiều chi tiết về đứa con hơn. Trong trường hợp này, người mẹ không xuất hiện, nếu không có việc bận thì gia đình này tạm thời không có nhân vật người mẹ.
"Con tôi luôn nghe lời, cũng rất hiểu chuyện và ngoan ngoãn, mỗi ngày tôi đều yêu cầu thằng bé kể cho tôi nghe tình hình học tập trong ngày hôm đó, kể cả học cái gì, làm sai chỗ nào trong đề thi, thảo luận với bạn học những gì." Nói xong, Lư Luật Minh cẩn thận dùng nhíp kẹp vào mép chén trà nhỏ rồi đặt chén trà xuống trước mặt Chúc Cẩn Niên.
"Có thể do bị ảnh hưởng từ tôi, bản thân tôi khá thích sạch sẽ, thằng bé cũng vậy. Mấy tháng gần đây tôi phát hiện bệnh sạch sẽ của nó trở nên rất nghiêm trọng, một ngày phải rửa mặt 50 - 60 lần. Tôi lên mạng tra, có vẻ thằng bé mắc hội chứng bị áp lực dồn nén trước khi thi, ôi!"
Một ngày phải rửa mặt 50 - 60 lần có thể không liên quan đến bệnh sạch sẽ. Chỉ nghe mấy câu như vậy, Chúc Cẩn Niên không thể biết được rốt cuộc có phải con trai của lão Lư mắc hội chứng áp lực dồn nén trước khi thi hay không, đa số người có hành vi giống vậy đều thuộc hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Chẳng lẽ con trai của lão Lư mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế?
"Con trai của ông tên là...."
"Lư Thù Chí. À… Tôi gọi nó là Tiểu Chí. Đúng rồi Tiểu Chúc, cô mau uống hết chén trà kia đi, nếu không bụi bặm rơi vào nhiều quá sẽ bẩn."
Chúc Cẩn Niên hơi sửng sốt rồi bưng chén trà lên, uống một hơi hết sạch: "Tiểu Chí biết ông đi tìm chuyên gia tư vấn tâm lý không?"
"Tôi không muốn cho thằng bé biết, tôi sợ nó cảm thấy bản thân thực sự bị bệnh rồi suy nghĩ miên man, như vậy tình huống sẽ càng nghiêm trọng hơn." Lư Luật Minh nói một cách chắc chắn: "Tôi có thể xác định, thằng bé đang chịu áp lực lớn về kỳ thi đại học. Tôi muốn hỏi cô một chút, phải làm sao bây giờ, nên khuyên thằng bé thế nào, có cần mua thuốc gì cho nó uống để nhanh khỏe một chút không?"
Đa số mọi người đều hiểu sai về tư vấn tâm lý, bọn họ luôn cho rằng chỉ cần nói chuyện một lần hoặc dùng mấy loại thuốc là có thể chữa khỏi vấn đề tâm lý, bọn họ không biết rõ sự khác nhau giữa chuyên gia tư vấn tâm lý và bác sĩ tâm lý.
Chúc Cẩn Niên giải thích một cách nhã nhặn: "Thầy Lư, để tôi nói điều này. Thứ nhất, rốt cuộc có phải vì kỳ thi đại học mà Tiểu Chí có những hành vi như vậy không thì vẫn còn là ẩn số, những đáp án trên mạng không thể được coi là kết luận chính xác, rất nhiều người có vấn đề tâm lý khác hẳn những gì họ nghĩ, cũng không thể chỉ suy đoán thông qua biểu hiện. Thứ hai, chuyên gia tư vấn tâm lý không thể kê đơn thuốc cho người xin giúp đỡ, chỉ có bác sĩ tâm lý mới có quyền lực và khả năng làm điều đó. Thứ ba, tôi chưa từng gặp Tiểu Chí, chỉ nghe lời ông diễn tả và phân tích mà cho rằng cậu ấy thuộc đám người tâm lý có vấn đề nào đó là hết sức vô trách nhiệm. Cho nên, tôi đề nghị..."
"Tôi đã nói với cô rồi! Sang năm con trai tôi sẽ thi đại học! Thời gian rất gấp! Là kỳ thi đại học đó! Không thể qua loa được!" Lư Luật Minh trợn mắt, vô cùng gấp gáp gào ầm lên.
"Tư vấn tâm lý không giống làm phẫu thuật, một lần giải quyết..."
"Tôi đã lên trang web của văn phòng mấy người, còn xem cả tư liệu của cô nữa, tốt nghiệp đại học Chính Pháp Đông Nam. Tôi hỏi cô, nếu năm đó cô không thi đỗ trường đại học nổi tiếng như vậy, cô sẽ có công việc tốt và ổn định thế này sao? Hiện tại, xã hội cạnh tranh khốc liệt như vậy, bằng cấp chính là điểm xuất phát, là cánh cửa, không có thứ này, ngay cả cửa cô cũng không thể vào được đâu!"
"Tôi phải hiểu rõ toàn bộ tình huống của Tiểu Chí trước rồi mới có thể phán đoán hành vi của cậu ấy còn có nguyên nhân khác hay không, ví dụ như có bị bạo lực, đe dọa hay quấy rối gì khác không, ngoài ra..."
"Tôi là một giáo viên, nếu ngay cả đại học mà con tôi còn không lên được thì tương lai sẽ làm gì? Làm thuê à? Hay là lượm ve chai? Mặt mũi của tôi biết để ở đâu? Tôi phải đối mặt với học sinh của mình thế nào, còn có bố mẹ của bọn họ nữa?"
Mặc kệ Chúc Cẩn Niên nói gì, Lư Luật Minh giống như chưa từng nghe thấy, vẫn cứ nói theo logic của bản thân, liên tục ngắt lời cô và mạnh mẽ chuyển đề tài sang kết luận mà bản thân nhìn thấy trên mạng.
***
"Tiểu Chúc, lúc đó Lư Luật Minh tìm cô để tư vấn về vấn đề tâm lý gì?" Câu hỏi của Lâm Duệ tạm thời cắt ngang hồi ức của Chúc Cẩn Niên.
"Ông ta đến xin tư vấn giúp con trai, nhưng qua vài lần nói chuyện và gặp mặt, tôi phát hiện sự việc không đơn giản như ông ta miêu tả, có thể nói, hai bố con bọn họ đều không phải đèn đã cạn dầu (1), nhất là con của ông ta - Tiểu Chí." Chúc Cẩn Niên nói thẳng.
(1) Không phải đèn đã cạn dầu: Ý chỉ người khôn khéo, xảo quyệt, khéo đưa đẩy, khó đối phó, còn nhìn xa trông rộng.
"Hai bố con đều không phải đèn đã cạn dầu..." Lâm Duệ lặp lại một lần nữa, giọng điệu đầy nghi ngờ: "Qua bước điều tra thăm hỏi sơ bộ của chúng tôi, bạn bè và hàng xóm đều nói, thân là thầy giáo nên tố chất cá nhân của Lư Luật Minh rất cao, tuy nghiêm túc nhưng khá tốt bụng, về mặt giáo dục trẻ em cũng rất ổn, đồng nghiệp trong trường cũng nói ông ta vô cùng chuyên nghiệp, cơ bản chưa từng xin nghỉ phép, nhận xét tiêu cực duy nhất là học sinh của ông ta than phiền ông ta luôn chiếm tiết thể dục và tiết âm nhạc cho tiết toán, ngay cả chút thời gian tan học cũng bị bắt cầm sách tham khảo."
Trần Dục nghe vậy nhưng không thể trách, chỉ cười nói: "Đây không phải bệnh chung của tất cả giáo viên dạy toán sao, ha ha ha! Niềm vui lớn nhất của tôi hồi cấp ba là xem giáo viên toán và giáo viên tiếng anh tranh nhau giờ lên lớp."
"Không phải như vậy." Chúc Cẩn Niên trả lời, nói sơ lược quá trình mình gặp Lư Luật Minh lần đầu tiên: "Chẳng lẽ các anh không nhận ra bản thân ông ta có vấn đề sao?"
Trần Dục suy nghĩ một chút mới nói: "Mắc bệnh sạch sẽ và luôn mong con mình tạo nên sự khác biệt?"
"Mong con mình tạo nên sự khác biệt.... Rất nhiều bố mẹ đều như vậy, bố tôi cũng thế đấy. Về phần bệnh sạch sẽ, tôi cảm thấy cũng không có gì ghê gớm, dù sao thích sạch sẽ vẫn tốt hơn bẩn thỉu." Lâm Duệ nói.
"Lấy bản thân làm trung tâm, khống chế dục vọng, cảm giác cấp bách." Người đàn ông trẻ tuổi trên ghế đơn lại mở miệng.
Ba cụm từ này, Chúc Cẩn Niên cũng cảm thấy vậy.
Cô theo bản năng liếc người ngồi ghế đơn kia, lại một lần nữa tò mò, không biết người này là ai. Từ lúc lên xe đến bây giờ, hai người cảnh sát đằng trước cũng không chủ động giới thiệu, rốt cuộc anh có phải là "đội phó Thẩm" mà Đỗ Cách Trí nói đến không nhỉ?
Cô nói: "Lúc Lư Luật Minh nói chuyện, đa số câu mở đầu đều lấy từ "Tôi" và nhiều lần nhấn mạnh "Tôi cảm thấy", "Tôi cho rằng", hơn nữa cực kỳ cố chấp, không bị ảnh hưởng bởi lời nói của người khác, người có kiểu nói chuyện này đa số đều lấy mình làm trung tâm, về cơ bản sẽ không chấp nhận những nhận xét không giống với suy nghĩ trong lòng. Ông ta yêu cầu Tiểu Chí báo cáo cho ông ta mọi hành động, lời nói, bất kể mọi thứ, mục đích chính là giám thị và khống chế cuộc sống của con trai trong tay mình, kể cả những lúc ông ta không nhìn thấy. Ở chung với người như vậy, cho dù lúc đó chúng tôi chỉ nói chuyện một tiếng, tôi vẫn có cảm giác bài xích, ông ta cứ vô thức muốn khống chế người khác, kể cả tôi - người không quen thuộc với ông ta. Tôi kiên trì muốn gặp Tiểu Chí một lần, cuối cùng ông ta nói muốn tôi giả làm con gái của bạn ông ta, đến nhà ông ta làm khách."
Trần Dục tò mò quay đầu: "Cô định đi à?"
"Đương nhiên. Chúng ta không thể chỉ nghe lời nói cá nhân từ một phía mà kết luận tâm lý người nào đó có vấn đề. Nếu Tiểu Chí không tiện đến văn phòng tư vấn của tôi thì tôi có thể đến nhà cậu ấy." Chúc Cẩn Niên đáp, số giờ tích lũy càng nhiều càng có lợi đối với cô, cô nóng lòng giành được thắng lợi, nhất định cầu được ước thấy, tuy rằng chuyện này khá nguy hiểm.
Lúc đó, cô dựa theo quy định trong Khu Vườn Tâm Hồn bảo Lư Luật Minh đến phòng làm việc ký một tờ giấy xác nhận, xác định thời gian và địa điểm tới nhà chẩn đoán tâm lý, Lư Luật Minh đánh dấu tích vào ô "Đồng ý ghi âm".
Đây là điều kiện tiên quyết của chuyên gia tư vấn khi đến nhà: cam đoan đôi bên đều an toàn.
Chọn một ngày cuối tuần, Chúc Cẩn Niên đến nhà Lư Luật Minh, để trông không quá trang trọng cô sẽ mặc một bộ đồ thể thao bình thường, còn xách một giỏ táo to.
Nhà ông ta nằm trong khu dân cư được xây vào những năm 90, nhà cửa rất cũ kỹ, bên trên là những bộ quần áo được các hộ gia đình phơi nắng, nơi này đa số đều là người già và người tầm tuổi trung niên.
"Cháu tìm thầy Lư à? Thầy ấy ở tầng trên, bên tay phải." Lúc đi đến tầng bốn, một bà lão hiền lành cười híp mắt chào hỏi Chúc Cẩn Niên: "Cháu là học sinh bị thầy phạt à? Thầy Lư dạy tốt lắm đấy!"
Chúc Cẩn Niên mỉm cười đáp lại, tiểu khu yên tĩnh, hài hòa, tràn ngập phong cách cổ xưa và mùi vị của tình người như vậy rất giống ngôi nhà mái bằng nhỏ - nơi cô sống khi còn bé, ngay cả mùi nấm mốc tỏa ra từ những bức tường ố vàng lốm đốm rêu xanh cũng trở nên quen thuộc.
"Tiểu Chúc đến rồi à? Mời vào mời vào. Tiểu Chí, đây là con gái một người bạn học cũ của bố. Chào chị đi con!" Lư Luật Minh đứng chờ ở cửa, giơ tay vẫy vẫy.
Sau lưng ông ta là một cậu con trai không cao lắm, mắt hơi nhỏ, xương gò má rất cao, nhìn tổng thể cậu ta khá giống bố mình. Cậu ta cung kính khom người: "Em chào chị. Mời chị vào ngồi."
Chúc Cẩn Niên khách sáo một phen rồi cởi giày đi vào, nhìn quanh một vòng, trong lòng lặng lẽ lắc đầu.