Lần đầu tiên xem người ta giải phẫu tử thi, người bị giải phẫu lại là cậu bạn cùng bàn hồi tiểu học. Đây nhất định chỉ là ảo giác mà thôi, ông trời kia sao có thể tàn nhẫn trêu đủa tôi như vậy chứ?

Anh Thánh Binh có lẽ đã nhìn ra biểu hiện khác thường của tôi. “Sao thế? Chịu không nổi à? Thi thể mà chịu không nổi thì định làm pháp y kiểu gì hả!”

Tôi chưa kịp điều chỉnh lại cảm xúc của chính mình. “Không, không phải… Nhiêu Bác…Cậu ấy là bạn học của em.”

“Hả? Thế sao?” Anh Thánh Binh cũng lộ vẻ mặt ngạc nhiên, “Vậy cậu có muốn về trước không?”

Tôi run rẩy mất 10 giây, cuối cùng vẫn quyết định “Em không đi, em sẽ xem các anh làm.” Nếu như cửa ải này còn không thể vượt qua, vậy tôi làm pháp y thế nào được.

Anh Thánh Binh liếc nhìn tôi bằng ánh mắt hoài nghi, “Được, xem thôi cũng được, coi như rèn luyện đi. Khi nào chịu không nổi thì lên xe về, không sao đâu.”

“Em chịu được”. Toàn thân tôi đã chết lặng, nhưng chẳng biết lấy dũng khí nào mà vẫn đứng ở đó, nhìn bàn giải phẫu chằm chằm, không hề di chuyển.

Túi bọc thi thể cuối cùng cũng được gỡ bỏ hết. Người bạn cùng bàn cũ của tôi, bây giờ nằm thẳng tắp trước mặt tôi, một cánh tay của cậu ấy vì đã cứng lại mà hơi co lên, mi mắt hơi nhếch, tựa như vẫn đang nhìn gì đó. Hóa ra chẳng giống như trong sách vở vẫn nói, rằng khi người ta chết đi như chìm vào giấc ngủ dài. Chiếc áo thun trắng trên người cậu bị máu nhuộm đỏ, máu loang xuống cả lưng quần, kéo tới tận đũng quần. Lúc loại bỏ quần áo, máu vẫn chầm chậm chảy ra khỏi miệng những viết thương. Anh Thánh Binh cùng đồng nghiệp là Trạch Thắng cẩn thận kiểm tra quần áo của người chết, vừa nhìn vừa thảo luận gì đó. Đồng thời, anh Tiểu Vương nhanh nhẹn ghi chép lại. Nhưng họ nói gì tôi đều không nghe thấy. Tôi chỉ nhìn chằm chằm thi thể ấy, trí óc trở nên trống rỗng.

Trong nháy mắt, quần áo của Nhiêu Bác đều bị cởi sạch, làm lộ ra những hình xăm tôi chưa từng thấy trên người cậu ấy, hình xăm bị máu tràn qua, chỉ có thể nhìn thấy thấp thoáng. Tôi khẽ giấu ánh mắt đi, không đành lòng nhìn tiếp, nhưng vẫn lờ mờ thấy được phần ngực bụng của cậu ấy bị đâm đến lòi cả bắp thịt. Xem ra phía trước thật sự bị thương không nhẹ.

Người mổ chính là anh Thánh Binh, anh đứng hơi chếch phía tay phải, cầm một cái thước đo, đo đạc từng vết thương trên thi thể. Tôi nghe anh Thánh Binh đọc lên từng con số một cách rõ ràng: Trên thân thể Nhiêu Bác có 7 vết thương, trong đó có 3 nhát đâm vào ngực, 4 nhát đâm vào bụng. Đo đạc hai cạnh (1)của 7 vết thương cho thấy, một bên rất sắc bén, một bên cùn, miệng vết thương dài từ 3 – 4cm, phương thức gây án rất rõ ràng. Cậu ấy bị một lưỡi dao sắc nhọn gây thương tích.

“Anh Thánh Binh, vẫn cần tiến hành giải phẫu ạ? Nguyên nhân cái chết chẳng phải đã quá rõ ràng rồi sao?” Tôi thấy anh Thánh Binh bắt đâu chuẩn bị dao mổ, thật sự thấy không đành lòng.

“Đương nhiên là phải giải phẫu rồi, nếu không làm sao biết được nội tạng của cậu ấy bị thương thế nào? Làm sao biết nhát dao nào gây nên cái chết?”

“Việc này…có cần thiết không?”

“Haha, có cần thiết hay không, lát nữa cậu sẽ biết.”

Anh bắt đầu tiến hành phẫu thuật. Thánh Binh nhanh nhẹn rạch từ cổ xuống đến xương mu liên hợp phía trên. Mô liên kết lập tức lộ ra, đỏ vàng rất chói mắt.

“Phương pháp rạch vùng bụng ngực hình chữ cái (2) là phương pháp giải phẫu pháp y mà nước ta hay sử dụng. Giải phẫu vùng cổ sẽ được tiến hành sau, trước hết phải giải phẫu vùng ngực bụng, làm như vậy để đề phòng khi phẫu thuật vùng cổ có thể cắt vào mạch máu, dẫn đến việc máu tràn xuống hệ thống cơ bắp. Nếu việc đó xảy ra, sẽ không thể phán đoán được là cơ thể bị xuất huyết hay là do máu từ mạch máu bị vỡ tràn xuống. Đồng thời cũng không thể xác định được vùng cổ có từng bị tác động bởi ngoại lực hay không. Cổ là bộ phận rất quan trọng, phải đặc biệt lưu tâm.”.

Anh Thánh Binh vừa bóc tách hệ thống cơ ngực, vừa giải thích. “Bóc tách cơ ngực phải sát với xương sườn, không nên chọn dùng loại dao nhỏ của bác sĩ phẫu thuật, chúng ta vốn không có nhiều thời gian để làm như vậy. Sử dụng dao mổ dứt khoát, cắt với phạm vi rộng, đưa dao phải chuẩn, bề mặt dao phải thằng, không được làm tổn thương đến xương sườn, càng không thể đâm rách lồng ngực”

Nhìn ngực Nhiêu Bác bị mở ra từng chút, từng chút một, thần kinh của tôi căng thẳng đến không thể chịu nổi, chỉ có thể cố nén cảm giác buồn nôn lại.

Màng bụng cũng nhanh chóng bị mở ra, trướng khí trong bụng “xì” một tiếng, thoát ra hết. Thánh Binh cẩn thận kiểm tra khoang bụng tử thi, lắc lắc đầu. “Bụng trúng 4 nhát dao, không có nhát nào làm ảnh hưởng đến nội tạng và mạch máu, thành ruột cũng không bị rách, lẽ ra vẫn có thể cứu được cậu ấy!”

Tiếp đến, anh nhanh nhẹn dùng dao mổ đưa dọc theo sụn sườn, tách phần tiếp giáp với xương sườn ra. Sau đó di chuyển đến xương ngực, dọc theo xương ngực, nghiêng lưỡi dao, đưa từng đường dứt khoát. Tiếng  loạt xoạt vang vọng trong hành lang tối tăm, tĩnh mịch.

Lúc lồng ngực Nhiêu Bác bị mở ra, tôi thật sự không thể chịu nổi, đành phải rời khỏi bàn giải phẫu, chỉ dám đứng xa xa. Tôi nghe thấy anh Thánh Binh nói “Thật không may, một nhát đâm vào lồng ngực, làm thủng cung động mạch chủ. Còn lại hai nhát kia đều chỉ trúng xương sườn, không đâm sâu vào lồng ngực. Thằng bé này thật thiếu may mắn, nếu như dao lệch một chút, có lẽ chỉ bị xuất huyết vùng ngực thôi.” Tôi ngoảnh đầu nhìn lại, thấy lá phổi thâm đen của cậu ấy bị đưa ra khỏi cơ thể, tôi lại thấy buồn nôn.

“Anh Thánh Binh này, có phải cậu ấy là người nghiện thuốc lá không? Cho nên…”

“Cậu nói phần phổi bị biến thành màu đen kia sao? Haha, không phải đâu, đây là hiện tượng xuất hiện dấu vết sau khi chết, gọi là thi ban. Người ta chết đi, vì trọng lực nên máu dồn xuống đọng ở phía dưới, vậy nên so với phía trên thì đen hơn một chút.”

“Anh xác định được nguyên nhân cái chết rồi ạ?”

“Đúng thế, cậu ấy bị đâm 7 nhát, nhưng chỉ có một nhát là trí mạng, chính là nhát dao đâm vào ngực này.” Thánh Binh vừa nói vừa nâng cơ ngực bên trái của thi thể lên, chỉ vào vết thương, nói “Nhát dao này đâm thủng động mạch chủ, dẫn đến mất máu quá nhiều gây tử vong”.

Nói xong, anh dùng một cái thìa đong, múc từng thìa máu đọng trong lồng ngực, đổ vào một bình chứa.

“Trong lồng ngực có 1500 ml máu.” Thánh Binh nói, “Cộng thêm lượng máu bị chảy ra khỏi cơ thể, cũng đủ để lấy mạng cậu ấy. Hơn nữa, độ đậm nhạt của thi ban trên thi thể cho thấy nguyên nhân này là chính xác.”

Ngay sau đó, anh Thánh Binh giải phẫu phần cổ và đầu của Nhiêu Bác, không phát hiện được điểm nào đặc biệt khác thường. Thời đó có rất ít cưa máy chạy bằng điện, bác sĩ pháp y phải dùng cưa nhỏ bằng kim loại cưa qua cưa lại, kéo đến tận khi cưa được xương sọ ra mới thôi, cái mùi bụi xương bay ra đến giờ vẫn là mùi khiến tôi sợ nhất.

Sau khi hoàn tất công đoạn khâu lại thi thể, chúng tôi chuẩn bị kết thúc công việc, thì thấy cảnh sát điều tra tên Tiểu Lý vội vã chạy tới.

“Thế nào? Thẩm vấn có tiến triển gì không?” Anh Thánh Binh rất quan tâm đến chuyện thẩm vấn.

“Đừng nói nữa” Tiểu Lý lau mồ hôi. “Ba người cầm dao, đều có chứng cứ nhất định. Nhưng cả ba người vóc dáng không quá khác nhau, cả ba đều không nhận là mình đâm vào ngực nạn nhân, tất cả đều nói mình chỉ đâm vào bụng.”

Du côn bây giờ đều biết, đâm vào bụng xác suất tử vong thấp hơn so với đâm vào ngực nhiều.

“Thế thì thẩm vấn vô ích rồi. Ba nhát dao đâm vào ngực kia giải thích thế nào?” Anh Thánh Binh nhíu mày.

Tiểu Lý buông thõng tay, tỏ vẻ bất lực.

“Dao mang đến rồi sao?” Anh Thánh Binh nhìn chằm chằm vào những vết thương trên thi thể, trong chốc lát đột nhiên mắt sáng lên, “Có thể biết những con dao này là của ai không?”

“Không thành vấn đề, chứng cứ đều đã được xác định.”

Anh Thánh Bình nhìn kỹ từng vết thương, rồi lần lượt cầm từng chiếc dao đặt trong túi nilon vật chứng lên so sánh. Sau khi xem xét kỹ lưỡi dao, anh mỉm cười, cầm một con dao có chuôi màu đỏ lên nói “Vết thương trí mạng chính là do bị con dao này đâm phải”.

Tôi cảm thấy thật thần kỳ, hỏi “Tại sao lại thế ạ? Anh có thể phân biệt được sao? Ba con dao này nhìn cũng khá giống nhau mà!”

“Hình dạng giống nhau, nhưng mọi người nhìn kỹ 7 vết thương trên thi thể đi, nhìn sơ qua sẽ thấy giống hệt nhau, nếu chỉ phân tích sơ bộ thì đều do một loại hung khí gây ra. Thế nhưng, hãy nhìn mặt cắt của vết thương, tại miệng vết thương trí mạng có một dấu xước da nhỏ, đã thấy chưa?”

Mọi người đều gật đầu.

Vì sao trên miệng các viết thương khác không có dấu xước da này, mà ở đây lại có? Mặt cắt của vết thương là do cạnh dao tạo nên, mặt dao cơ bản đều trơn nhẵn, không thể hình thành vết xước da như thế. Vậy vết xước này sẽ không phải do mặt dao hay lưỡi dao bình thường gây ra được, mà có thể bởi lưỡi dao cong chẳng hạn.”

“À, đúng vậy!”. Mọi người bây giờ đã hiểu, tranh nhau nhìn ba con dao kia. Quả nhiên, chiếc dao chuôi đỏ lưỡi hơi cong đi một chút.

“Nếu chất liệu làm dao không được tốt, sau khi đâm vào xương sườn rồi rút ra, có thể sẽ khiến lưỡi dao bị cong đi. Vì thế, lưỡi dao cong này về sau sẽ tạo nên trên bề mặt vết thương một dấu xước nhỏ. Thế nên tôi nghi ngờ trong ba nhát dao đâm vào ngực, có ít nhất hai nhát là bị con dao này đâm. Cũng có khả năng con dao này vốn đã cong, kẻ hành hung chỉ đâm nạn nhân một nhát dao. Thế nhưng, tôi có thể khẳng định, vết thương trí mạng chính là do con dao này gây ra

“Có những phân tích này của anh, chúng tôi có thể yên tâm rồi.” Tiểu Lý mừng rỡ chạy đi.

Tôi sững sờ đứng một chỗ. Anh Thánh Binh nhìn tôi, bảo “Thế nào? Lúc nãy cậu nói công việc xác minh nghi can phạm tội, công tác pháp y, giám định thi thể là không quan trọng phải không nhỉ?”

Tôi liền phục hồi tinh thần, vội bày tỏ lòng kính trọng với anh Thánh Binh, “Thật sự là em chưa từng nghĩ đến, thì ra những vụ án vốn đã chắc chắn lại cũng có thể xuất hiện vấn đề, những vấn đề này đều cần chúng ta giải quyết. Trước đây đúng là em đã xem nhẹ công tác pháp y rồi.”

Trạch Thắng cũng nói “Đúng vậy, cứ suy đoán thêm một chút, lại tìm ra nhiều kẻ có liên hệ trực tiếp đến cái chết của nạn nhân, đây là chứng cứ mấu chốt để định tội và xác định mức hình phạt trong mỗi vụ án. Thi thể sẽ không bao giờ nói dối.”

Trên đường trở về, tuy rằng tôi không còn quá bi thương về sự ra đi của cậu bạn học cũ, nhưng hơn cả nỗi đau trong lòng là một cảm giác khác khó nói thành lời. Đây là lần đầu tiên tôi được tận mắt chứng kiến tầm quan trọng của ngành Pháp y. Pháp y không chỉ là điều tra cung cấp manh mối, cũng không chỉ là đưa những chứng cứ đơn giản cho thẩm phán. Nếu hôm nay không tiến hành giải phẫu, chúng tôi sẽ chẳng thể vì nạn nhân mà tìm ra hung thủ, có khi còn khiến hai người khác bị hàm oan…

Với tôi mà nói, ngày hôm đó không phải một ngày bình thường.

Tôi cuối cùng đã hạ quyết tâm.

Tôi, muốn trở thành một bác sĩ pháp y tài giỏi.
(1) Đo đạc hai cạnh của vết thương: là thông qua việc đo đạc, so sánh hai góc cạnh của vết thương mà chỉ ra hình dạng của hung khí, ví dụ như: cạnh dao đâm khác với cạnh tua-vít đâm, hoặc phân biệt những vết thương do một hay nhiêu hung khi gây ra.

(2) Phương pháp rạch vùng bụng ngực hình chữ cái: là một trong những phương pháp thường thấy trong ngành pháp y, ví dụ như có cách rạch hình chữ Y, cách rạch hình chữ T.