Thời gian ba tiếng, đổi lại là lúc bình thường thì sẽ trôi qua rất nhanh, nhưng trong ngày bay thử này, đến ba mươi phút cũng thấy dài, vô cùng sốt ruột.
Nhưng lại chỉ có thể chờ.
Bất kể là tổ kiểm soát, hay là trung tâm chỉ huy của Nam Trình, đều rơi vào trạng thái im lặng trước giờ chưa từng có. Ngoài những cuộc điện thoại cách nửa tiếng gọi một lần, ngoài những khi cần ra chỉ lệnh theo yêu cầu, không ai nói một câu thừa thãi nào, thậm chí còn chẳng uống lấy một ngụm nước.
Rốt cuộc, hai tiếng rưỡi cũng trôi qua, tổ kiểm soát nhận được thông báo của giám sát khu vực rằng, chiếc chuyên cơ bay thử sẽ tiến vào khu vực tiếp cận thành phố G trong vòng mười lăm phút nữa, bảo bọn họ chuẩn bị chỉ dẫn hạ cánh.
Nỗi căng thẳng trong lòng Nam Đình dịu xuống, cô thở phào một hơi, buông lỏng bàn tay đang nắm chặt, chỉnh đi chỉnh lại tai nghe, chỉ sợ vào đúng thời điểm mấu chốt thì điện thoại lại hỏng. Chủ nhiệm Lưu nhìn ra sự căng thẳng và nỗi bất an của cô, cũng an ủi: “Nhất định không có vấn đề gì đâu.”
Mọi người đang theo dõi chuyến bay thử đều nói như vậy, nhưng trước khi chuyên cơ chạm đất, chẳng ai có thể yên tâm được. Tuy nhiên, Nam Đình tin, anh Bảy của cô sẽ hoàn thành nhiệm vụ một cách xuất sắc, vì anh là Thịnh Viễn Thời, là phi công ưu tú nhất của ngành hàng không dân dụng, từng đảm nhận nhiệm vụ bay thử cho chiếc máy bay thương mại do Trung Quốc liên doanh với nước ngoài chế tạo. Vinh quang đó là cơ sở để anh trở thành trưởng đào tạo bay, là vầng hào quang mà người khác khó có thể theo đuổi được.
Khi Thịnh Viễn Thời lái thử chiếc máy bay mới, Nam Đình vừa tốt nghiệp Học viên Hàng không, cho đến khi thời sự đưa tin: Chuyến bay thử nghiệm cho loại máy bay Trung Nam bắt tay với doanh nghiệp nước ngoài nghiên cứu chế tạo đã thành công tốt đẹp, cô mới biết người bay thử là Thịnh Viễn Thời. Rõ ràng anh đã hạ cánh thành công từ lâu rồi, nhưng Nam Đình vẫn không nhịn khóc được, như thể trong lòng vẫn còn cảm thấy sợ hãi.
Lần đó, anh bay vì ngành hàng không dân dụng của Trung Quốc, vì tập đoàn Trung Nam, còn ngày hôm nay, anh bay vì nền công nghiệp của nước nhà, có thể cùng anh trải qua thời khắc quan trọng như vậy, Nam Đình lấy làm tự hào. Trước lời an ủi của chủ nhiệm Lưu, cô gật đầu vẻ cảm kích, rồi lại gật đầu một lần nữa, cũng tự nhắc nhở bản thân: “Phải bảo vệ chuyến bay của anh thật tốt, thì mới không thẹn với trách nhiệm của kiểm soát viên không lưu, mới có thể dẫn đường cho nhiều phi công dân dụng khác.”
Ba phút, năm phút, mười phút, đến phút thứ hai mươi, giọng Thịnh Viễn Thời rốt cuộc cũng xuất hiện trên sóng truyền.
Tất cả các kiểm soát viên đều chuẩn bị sẵn sàng, đợi anh xin chỉ lệnh tiếp cận. Thế nhưng, anh lại nói: “Nam Trình 1226, xin dừng tiếp cận…”
Nam Đình bỗng có cảm giác khó thở, hơn nữa, lúc nghe thấy Thịnh Viễn Thời nói “Cánh tà sau bị kẹt, xin được bay vòng tại chỗ, tiến hành xử lý kẹt cánh tà sau.”, thì chỉ trong vài giây, cô có cảm giác tim đập loạn nhịp, hai tai như ù đi.
Một phút trước, Thịnh Viễn Thời đã báo cáo tình hình cho trung tâm chỉ huy, khi Kiều Kính Tắc nghe thấy “kẹt cánh tà sau”, anh ta không kiềm chế được liền chửi một câu: “Mẹ kiếp!”
Cánh tà sau là bộ phận di động trên cánh máy bay, về cơ bản được sử dụng khi máy bay hạ cánh, nhằm tăng lực nâng và lực cản, được mở ra khi thu phanh khí động lại. Một khi nó bị kẹt, không chỉ không tăng lực cản được cho máy bay, mà còn có thể gia tăng mức độ tiêu hao nhiên liệu, độ cao và tốc độ bay cũng sẽ bị ảnh hưởng, hơn nữa còn tác động rất lớn đến quá trình hạ cánh, khiến cho tốc độ tiếp cận của máy bay sẽ tăng cao, đặc biệt trong trường hợp sân bay có đường băng ngắn, hoặc gặp mưa hay tuyết, hiệu quả phanh lại trên mặt đất không cao, khả năng lao ra khỏi đường băng là rất lớn. Thế nên, nói một cách đơn giản là: Kẹt cánh tà sau sẽ gây ra nguy hiểm rất lớn cho việc hạ cánh, hơn nữa còn cực kỳ thử thách kỹ thuật bay của phi công.
Chiều dài đường băng của sân bay thành phố G khá lý tưởng, nhưng vấn đề là, vì sáng sớm mới có một trận tuyết, cho dù phía sân bay đã dọn dẹp rồi, nhưng do tác động của gió nên đường băng khó tránh có một chút tuyết đọng, việc này sẽ gây ảnh hưởng đến hiệu quả khi phanh lại trên mặt đất.
Thế nên, sau khi nhận được báo cáo rằng chuyên cơ bị kẹt cánh tà sau, chủ nhiệm Lưu lập tức liên hệ với đội kiểm tra đường băng, Nam Đình cũng nhanh chóng điều chỉnh lại cảm xúc, cố gắng giữ giọng bình tĩnh để nói với Thịnh Viễn Thời: “Nam Trình 1226, trước mắt đang có vấn đề với vị trí, hiện tại bay thẳng DSH[1], thực hiện quy trình chờ tại DSH, duy trì độ cao.”
Thịnh Viễn Thời không hề tỏ ra kinh hãi vì gặp phải đúng tình huống khẩn cấp mà Nam Đình mơ thấy, anh bình tĩnh nhắc lại, “Bay thẳng DSH, thực hiện chờ tại DSH, duy trì độ cao, Nam Trình 1226.”
Thật ra Nam Đình rất muốn gọi một tiếng “Anh Bảy”, như để mong nghe thấy một câu cam đoan của anh, nhưng cô không làm vậy, mà chỉ hỏi: “Nam Trình 1226, xác nhận ý định của anh, có cần hỗ trợ gì không?”
Đương nhiên Thịnh Viễn Thời hiểu sự lo lắng của cô vào lúc này, nhưng ở thời điểm quan trọng, anh không còn lòng dạ nào để bận tâm đến chuyện khác, chỉ báo cáo: “Chúng tôi đã thông báo cho trung tâm chỉ huy, sẽ có kĩ sư phối hợp xử lý, không cần gì cả, sau khi xử lý xong sẽ tiếp tục thực hiện quy trình tiếp cận, tuy nhiên tốc độ tiếp cận sẽ tăng cao, biên độ bay năm cạnh có khả năng sẽ lớn một chút, Nam Trình 1226.”
Đúng, Kiều Kính Tắc và đội kĩ sư đều túc trực, tất cả sẽ phối hợp cứu viện kịp thời, mặc dù không thể giải quyết được việc kẹt cánh tà sau, nhưng nhất định anh có thể hạ cánh bình an. Giọng nói trầm ổn của Thịnh Viễn Thời như tiếp thêm sự tin tưởng cho Nam Đình, cô hít sâu một hơi rồi nói: “Đã rõ, xử lý xong xin hãy báo cáo.”
Thịnh Viễn Thời đáp lời cô, “Dự tính cần khoảng mười phút.”
Nam Đình đáp lại: “Đã rõ.”
Kiều Kính Tắc ở trung tâm chỉ huy ra hướng dẫn cho đội bay, “Kiểm tra xem hệ thống máy tính có hoạt động bình thường không.”
Nếu là hệ thống máy tính điều khiển cánh tà sau có vấn đề dẫn đến việc kẹt cánh tà sau, thì tương đối dễ xử lý, mà trong quá trình bay, chuyện này có xác suất tương đối cao, Kiều Kính Tắc hy vọng sẽ nghe được lời xác nhận của Thịnh Viễn Thời sau khi kiểm tra là, do vấn đề từ máy tính.
Đương nhiên là thất vọng rồi.
Như vậy, là hệ thống thủy lực có vấn đề, mới khiến cánh tà sau không có lực phát động. Mà dòng Airbus có ba hệ thống thủy lực, khi hai hệ thống mất hiệu lực thì mới có thể xảy ra tình huống kẹt cánh tà sau. Hỏng hai hệ thống thủy lực là một sự cố vô cùng nghiêm trọng, mà xác suất lại cực thấp, làm việc nhiều năm nhưng đây là lần đầu tiên Kiều Kính Tắc gặp phải, như vậy, cũng chỉ có thể nói: “Thử lần lượt thả ra thu vào xem sao.”
Thịnh Viễn Thời nói với Lâm Nhất Thành: “Để tôi thao tác với ECAM[2].”
Lâm Nhất Thành lặp lại, “Cậu thao tác với ECAM.”
Thịnh Viễn Thời căn cứ vào lỗi hiển thị trên ECAM và nói: “Thao tác ECAM, điều khiển bay, sự cố cánh tà sau, thu phóng cánh tà sau bằng tay.”, nói xong, anh gạt cần điều khiển cánh tà sau đến số 1, rồi lại xuống số 2, quan sát thấy cánh tà sau không có biến chuyển, anh xác nhận sự cố: “Xác nhận sự cố cánh tà sau, kẹt giữa 1 và 2.”
Lâm Nhất Thành đáp, “Xác nhận.”
Thịnh Viễn Thời tiếp tục, “Tiếp đất… Sử dụng cánh tà sau 3, phương thức cánh tà sau GPWS[3]… OFF.”, nói xong, anh gạt cần trên nóc khoang đến vị trí OFF, sau đó tiến hành kiểm tra tốc độ tiếp cận, thông qua bảng khảo sát của QRH[4], sau khi tính toán xong thì nhập vào MCDU[5], “Tiến hành trình tự khoảng cách hạ cánh.”. Thông qua bảng khoảng cách hạ cánh, xác nhận chiều dài đường băng ở thành phố G đủ, “Động cơ kép tiếp cận chậm, tăng tiêu hao nhiên liệu, dự đoán của FMS[6] không đáng tin, hệ thống không hoạt động: Cánh tà sau, thao tác ECAM hoàn thành.”
Lâm Nhất Thành gật đầu, “Xác nhận.”
Thịnh Viễn Thời yêu cầu, “Làm lại một lần quy trình kiểm tra Hạ cánh khi kẹt phanh khí động hoặc cánh tà sau.”
“Trình tự khoảng cách hạ cánh.”
“Đã kiểm tra, đường băng cũng đủ.”
“Lựa chọn tốc độ.”
“Tiếp theo VFE-5kt[7].”, Thịnh Viễn Thời vừa nói vừa gạt nút chỉnh cánh tà sau xuống.
“Giảm tốc độ đến VAPP[8] đã tính, vừa rồi chúng ta đã tính ra được 145 hải lý, đã nhập vào MCDU, khi AP dưới mức 500ftAGL[9], không cần thiết.”
Tiếp sau đó là các bước thiết lập chu trình bay vòng, cuối cùng, Thịnh Viễn Thời nói: “Chú ý mức tiêu hao nhiên liệu.”
Lâm Nhất Thành gật đầu, “Kiểm tra hoàn tất.”
Sắc mặt Thịnh Viễn Thời vẫn không có chút thay đổi, “Tôi tóm tắt quy trình tiếp cận nhé, hiện tại máy bay đang trong trạng thái kẹt một cánh tà sau, kẹt giữa số 1 và số 2, chúng ta sẽ dùng cánh tà sau 3 để tiếp đất, đã nhập tốc độ tiếp cận 145, đã tiến hành kiểm tra khoảng cách hạ cánh, không có vấn đề gì, nếu bay vòng, chúng ta sẽ giữ nguyên cấu hình của các cánh cản, thu càng bình thường, chọn tốc độ 190, sau khi thực hiện trình tự bay vòng sẽ thử lại một lần nữa, lượng nhiên liệu đủ, trọng tải hạ cánh không thành vấn đề, tốc độ tiếp cận sẽ cao một chút, chú ý tốc độ đi xuống, nếu có chênh lệch thì nhắc nhở kịp thời.”, cuối cùng, anh hỏi: “Có bổ sung gì không?”
Lâm Nhất Thành gật đầu, “Bảng kiểm tra tiếp cận…”
Khi họ đã hoàn tất các bước kiểm tra tiếp cận và chuẩn bị xin tiếp cận, thì đài quan sát lại nhận được một thông tin, trên chuyến bay 3312 của Nam Trình quay trở về thành phố A có một người đột ngột đổ bệnh, cần được ưu tiên hạ cánh.
Vốn dĩ, vì để đảm bảo cho chuyến bay thử được thành công, trung tâm kiểm soát không lưu đã phối hợp chuẩn bị tốt trên mọi phương diện rồi, nhưng với loại tình huống đột ngột thế này thì không thể chuẩn bị trước được. Xuất hiện tình huống này, chỉ có thể để nhóm kiểm soát viên không lưu đang trực tự phối hợp xử lý mà thôi.
Nếu Thịnh Viễn Thời bay trong trạng thái bình thường, đương nhiên sẽ phải nhường đường cho máy bay đang chở người bệnh, giành giật thời gian để cấp cứu cho người đó. Tuy nhiên, lúc này anh đang điều khiển chiếc chuyên cơ chạy thử loại nhiên liệu phản lực mới, hơn nữa còn đang rơi vào tình huống bị kẹt cánh tà, bản thân anh cũng cần được ưu tiên hạ cánh.
Chủ nhiệm Lưu cũng băn khoăn như vậy, “Cánh tà sau của chuyên cơ bị kẹt, một khi không thể hạ cánh thành công trong một lần, thì sẽ phải bay lên lại, hoặc là…”, ông nhìn Nam Đình, thật sự không đành lòng nói ra một kết quả tệ hơn.
Ngay khi nhận được thông báo, trong lòng Nam Đình cũng đã cân nhắc tình huống có thể phát sinh, cô nói: “Nếu trong quá trình chuyên cơ chạm đất, tốc độ tiếp cận quá nhanh sẽ lao ra khỏi đường băng, vậy thì sẽ phải đóng cửa đường băng lại.”
Sân bay thành phố G chỉ có hai đường băng, một đường băng khác đang tiến hành dọn tuyết, trong vòng nửa tiếng không thể sử dụng được, ngộ nhỡ chuyên cơ hạ cánh thất bại, khiến cho một đường băng phải đóng cửa, chẳng những để lỡ mất cơ hội tốt nhất để cứu bệnh nhân, mà còn có thể gây ra tình trạng chậm chuyến cho các máy bay khác.
Sau khi phân tích như vậy, mặc dù Thịnh Viễn Thời đang điều khiển chuyên cơ, dù đang gặp phải tình huống khẩn cấp, nhưng vẫn cần phải nhường đường cho máy bay đang chở người bệnh.
Nếu nhiên liệu phản lực sinh học không có vấn đề, vậy việc kẹt cánh tà sau… Tề Tử Kiều tin là anh có thể xử trí được.
“Vậy thì…”, vậy thì bà muốn Thịnh Viễn Thời nhường đường cho chiếc máy bay kia.
Thành viên trong tổ nghiên cứu khoa học gần như đồng thanh gọi: “Tề tổng!”
Tề Diệu bước đến, “Dì!”
Có lẽ họ muốn ngăn cản, hoặc là, họ muốn mọi người suy nghĩ thêm xem còn có cách khác hay không. Nếu Tề Tử Kiều ích kỷ một chút, vì nhiên liệu phản lực sinh học, vì Thịnh Viễn Thời, bà nên để chuyên cơ hạ cánh trước. Nhưng chỉ cần mạo hiểm một chút, sẽ có thể cứu lại được một mạng người trên chuyến bay kia, bà không thể chỉ lo lắng cho con trai và thành quả nghiên cứu khoa học của mình được.
Thịnh Viễn Thời đã hiểu, anh nói: “Lượng nhiên liệu của Nam Trình 1226 đủ nhiều, chúng tôi có thể bay vòng chờ trong bốn mươi phút.”, ý là, chuyên cơ sẽ nhường đường cho chuyến bay 3312, mà bốn mươi phút, là khoảng thời gian dài nhất mà anh đánh giá rằng chuyên cơ có thể bay được, căn cứ vào lượng nhiên liệu hiện tại. Anh gần như không giữ lại đường sống cho mình.
Cố Nam Đình đích thân gọi điện cho tổ kiểm soát không lưu, truyền đạt ý của nhóm nghiên cứu khoa học. Trong điện thoại, Tề Tử Kiểu còn nói với Nam Đình: “Cứu người quan trọng hơn.”
Chỉ có thể như vậy. Nam Đình bỏ điện thoại xuống, đeo tai nghe lên, nói với Thịnh Viễn Thời: “Nam Trình 1226, báo cáo lượng nhiên liệu.”, đây là điều mà kiểm soát viên không lưu cần phải xác nhận trước khi đưa ra chỉ lệnh.
Sau khi có được câu trả lời chính xác từ Thịnh Viễn Thời, các vị trí của tổ kiểm soát viên nhanh chóng thao tác.
Lúc ấy, các máy bay trong không vực tiếp cận về cơ bản đều trong trạng thái bão hòa, đột nhiên xuất hiện hai chuyến bay xảy ra sự cố cần được ưu tiên hạ cánh, vì vậy nhóm kiểm soát viên phải ngay lập tức điều phối cho các chuyến bay khác tránh đi. Không vực nhỏ, chuyến bay nhiều, việc bay vòng chờ đợi rất dễ gây ra va chạm giữa các máy bay. Để tránh va chạm, ai nấy đều phải tập trung nhìn vào màn hình ra-đa, đồng thời phối hợp với bộ phận quản lý không vực để chuyến bay Nam Trình 3312 có thể bay thẳng ngay sau khi xả đủ nhiên liệu.
Nam Đình chỉ huy cho chuyên cơ bay vòng năm cạnh, bay thêm một vòng ở bên cạnh rồi lại quay trở về. Điều này có nghĩa là, Thịnh Viễn Thời cần bay thêm ít nhất là khoảng hai mươi phút. Anh không những phối hợp, mà còn báo cho tổ kiểm soát viên thông qua sóng truyền, ngoài sự cố kẹt cánh tà sau ra thì mọi thứ vẫn bình thường, để mọi người yên tâm chỉ huy chuyến bay 3312 hạ cánh.
Trong khi chưa nhận được tin tức về kết quả cấp cứu, Nam Đình còn phải dẫn đường cho chuyên cơ bay thử, “Ra-đa dẫn đường cho số 07 hạ cánh mù[10], rẽ phải hướng 270, hạ độ cao xuống 1200m.”
Vì tổ kiểm soát của Nam Đình ngồi trong phòng kiểm soát tiếp cận, chỉ có thể nhìn thấy máy bay qua ra-đa, không thể tận mắt chứng kiến máy bay hạ cánh như tại sảnh chỉ huy của đài quan sát, nên sau khi hoàn thành chỉ lệnh cuối cùng, Nam Đình chống hai tay lên màn hình ra-đa, trầm mặc chờ đợi.
Năm giây, mười giây, ba mươi giây… Nam Đình thầm đếm thời gian, nhưng theo một tiết tấu rối loạn, mà nhóm kiểm soát viên bên cạnh cô cũng đều nín thở chờ đợi theo.
Rốt cuộc, khi Nam Đình không chịu nổi nữa, khi mơ hồ cảm nhận thấy bụng âm ỉ đau, thì giọng nói trầm thấp của Thịnh Viễn Thời cũng vang lên trên sóng truyền, anh báo cáo: “Tiếp đất!”
Nước mắt Nam Đình rơi xuống, nhưng cô không kịp nói gì, cả người ngã sang bên cạnh. Tiếng reo hò của tổ kiểm soát viên đột nhiên ngừng lại, họ đồng thanh hét lên: “Nam Đình!”
[1] Lần trước đã xuất hiện cái DSH này rồi nhưng mình không tìm ra được nó là cái gì hợp lý với tình huống truyện. Mình chỉ tìm thấy một airline code ghi là DSH – Dash Air Charter.
[2] ECAM – Electronic centralised aircraft monitor: Là một hệ thống giám sát các chức năng của máy bay và chuyển tiếp chúng cho các phi công. Nó cũng tạo ra các thông báo chi tiết về các lỗi và trong một số trường hợp nhất định, liệt kê các quy trình cần thực hiện để khắc phục sự cố.
[3] GPWS – Ground proximity warning system: Hệ thống cảnh báo gần mặt đất
[4] QRH – Quick Reference Handbook: Là tài liệu kỹ thuật máy bay – hướng dẫn truy cập nhanh dành cho phi công
[5] MCDU – Multi-Function Control and Display Unit: Đơn vị hiển thị và kiểm soát đa chức năng
[6] FMS – Flexible Manufacture System: Đại loại là một hệ thống lưu trữ và xử lý thông tin
[7] VFE – Maximum flap-extended speed: Tốc độ tối đa mở cánh tà: kt – knot: Đơn vị đo tốc độ tương đương 1 hải lý/giờ
[8] VAPP – Approach Speed: Là tốc độ trong quá trình hạ cánh, được xác định bằng việc mở cánh tà và càng hạ cánh
[9] AGL – Above Ground Level: Trên độ cao mặt đất
[10] Hạ cánh mù là hạ cánh bằng thiết bị, hệ thống lái tự động sẽ hoàn thành việc căn chỉnh đường băng và hạ cánh sau khi trạm điều hướng mặt đất thiết lập liên lạc với thiết bị liên lạc và radar trên máy bay trong điều kiện tầm nhìn thấp.