Nắng gắt như lửa, lá cây rợp bóng, đi trên phố có thể nghe thấy tiếng ve kêu "rì rào... rì rào..." từ những cây lớn bên đường, ồn ào mà cô quạnh.
Nguyên Diệu bị Ly Nô sai đi mua dưa hấu dưới cái nắng chói chang, khi hắn đi qua con đường giữa phường Quang Đức và Chợ Tây, thì thực sự nóng đến mức không thể đi nổi.
Nguyên Diệu đứng dưới bóng cây hoè lớn nghỉ mát, mồ hôi thấm ướt áo quần. Nghe tiếng ve kêu từ cây lớn, hắn cảm thấy càng nóng hơn, miệng rất khát, cổ họng như đang bốc cháy.
"Nếu có một ly cam lộ mát lạnh để uống thì tốt biết mấy." Nguyên Diệu buột miệng nói ra mong ước trong lòng.
"Xì xì..."
"Ha ha..."
Đột nhiên, Nguyên Diệu nghe thấy tiếng cười từ phía sau.
Nguyên Diệu quay lại, thấy sau cây xuất hiện hai cái đầu, sau đó là hai thiếu niên mặc áo xanh mắt xếch bước ra. Họ khoảng mười sáu, mười bảy tuổi, có lẽ là huynh đệ sinh đôi, khuôn mặt giống hệt nhau, trang phục cũng giống nhau, chỉ khác nhau ở chỗ một người cài trâm ngọc từ trái qua phải, người kia cài từ phải qua trái.
"Các ngươi là ai?" Nguyên Diệu kinh ngạc hỏi.
Thiếu niên cài trâm ngọc từ trái qua phải cười nói: "Ta là Sơ Không."
Thiếu niên cài trâm ngọc từ phải qua trái cười nói: "Ta là Hàn Không."
Hàn Không cầm một chiếc cốc nhỏ làm bằng lá cây, bên trong đựng chất lỏng trong suốt. Hắn đưa cốc lá cho Nguyên Diệu, cười nói: "Đây là cam lộ mát lạnh, tặng cho Nguyên công tử giải khát."
Nguyên Diệu ngạc nhiên, nói: "Sao các ngươi biết ta họ Nguyên?"
Sơ Không cười nói: "Chúng ta thường thấy ngài và Bạch Cơ đi qua dưới cây hoè lớn này. Mọi người đều biết ngài."
Hóa ra là người quen của Bạch Cơ.
Nguyên Diệu thở phào nhẹ nhõm, nhận cốc lá uống cam lộ.
Cam lộ mát lạnh, ngọt ngào, rất giải khát.
Nguyên Diệu uống xong, cảm thấy tâm trạng khoan khoái, mát mẻ hơn nhiều. Hắn hỏi các thiếu niên: "Cam lộ này làm từ gì mà ngon quá."
Sơ Không và Hàn Không cùng cười nói: "Đây là nhựa cây mà."
Nguyên Diệu cảm ơn rồi rời khỏi gốc cây hoè đi đến chợ mua dưa hấu. Khi quay lại, hắn lại đi ngang qua đó, thấy Sơ Không và Hàn Không đang hát dưới bóng cây rất vui vẻ.
Nguyên Diệu cười chào họ rồi quay về.
Buổi tối, khi Bạch Cơ, Nguyên Diệu và Ly Nô đang ngồi hóng mát ở hậu viện, Nguyên Diệu kể về việc ban ngày gặp Sơ Không và Hàn Không, hỏi Bạch Cơ họ là ai.
Bạch Cơ cười nói: "Họ không phải người, mà là phi nhân."
"Hả?!" Nguyên Diệu gãi đầu, tò mò hỏi: "Họ là loại phi nhân gì?"
Bạch Cơ cười đọc một bài thơ:
“Rót rượu sương thơm lạnh trong hương,
Dòng suối xanh vang cây thông sâu.
Âm thanh trên cao vọng xa xôi,
Không phải nhờ gió thu lả lơi.”*
* Bài thơ này là “Thiền”(Ve sầu) của Vu Thế Nam. Vu Thế Nam (558-638), tự Bá Thi, người Dư Diêu, Việt Châu (nay là Dư Diêu, Chiết Giang), là một trọng thần đầu đời Đường và cũng là một nhà thư pháp nổi tiếng.
Nguyên Diệu chợt hiểu ra, cười nói: "Thì ra họ là ve sầu."
"Hi hi, Hiên Chi đoán đúng rồi." Bạch Cơ cười nói.
Từ đó, mỗi lần Nguyên Diệu đi ngang qua cây hoè lớn đó đều thấy Sơ Không và Hàn Không. Họ hoặc đang vỗ tay hát, hoặc ngồi bên nhau dưới bóng cây đăm đăm nhìn lên bầu trời. Mỗi lần họ đều chào Nguyên Diệu, hắn cũng chào hỏi vài câu rồi mới đi chợ.
Một lần trời bất ngờ đổ mưa, Nguyên Diệu không mang ô, đang chạy qua cây hoè lớn trong mưa thì Sơ Không và Hàn Không gọi lại: "Nguyên công tử, xin đợi một chút."
Nguyên Diệu dừng bước.
Sơ Không đưa cho Nguyên Diệu một chiếc ô màu xanh, nói: "Nguyên công tử, dầm mưa sẽ bị cảm lạnh đấy."
Nguyên Diệu rất cảm kích, cảm ơn rồi cầm ô về.
Khi đến Phiêu Miểu các, chiếc ô xanh biến thành lá cây hoè.
Mùa hè qua, mùa thu đến, lá rụng đầy thành phố. Nguyên Diệu đi ngang qua cây hoè lớn, vẫn thấy Sơ Không và Hàn Không. Tuy nhiên họ không còn vui vẻ như mùa hè, vẻ mặt cũng tiều tuỵ hơn nhiều. Họ ít khi vỗ tay hát, phần lớn thời gian là nhìn trời mênh mông, ánh mắt u sầu nhìn những chiếc lá bay lượn.
Một ngày, Nguyên Diệu lại đi ngang qua cây hoè lớn, thấy Sơ Không và Hàn Không ngồi trên cây, buồn bã nhìn trời, Hàn Không còn đang khóc.
Nguyên Diệu hoảng hốt, vội hỏi họ có chuyện gì.
Sơ Không và Hàn Không nhảy xuống cây, kéo Nguyên Diệu ngồi xuống đất, một người ngồi bên trái, một người ngồi bên phải.
Sơ Không nói: "Nguyên công tử, ngài đã từng thấy tuyết chưa?"
"Đã thấy rồi." Nguyên Diệu đáp.
Hàn Không nói: "Tuyết trông như thế nào?"
Nguyên Diệu nghĩ ngợi một lúc, nói: "Rất trắng, rất mịn, giống như hoa liễu, giống như hoa tuyết."
Hàn Không buồn bã nói: "À, chắc chắn rất đẹp. Đáng tiếc là chúng ta không thể thấy."
Ve sầu là loài côn trùng mùa hè, không sống được đến mùa đông.
Nguyên Diệu nghĩ thế cũng thấy buồn, an ủi Hàn Không: "Hai ngày nữa là đến tiết sương giáng, rất nhanh sẽ lập đông, không chừng các ngươi có thể thấy tuyết đầu mùa ở Trường An."
Sơ Không cũng nói: "Hàn Không, chúng ta đã cố gắng sống đến bây giờ, cố thêm vài chục ngày nữa là có thể thấy tuyết."
Hàn Không buồn bã rơi lệ, nói: "Ta đã không chịu nổi nữa rồi, cánh của ta đã cứng lại trong gió lạnh, miệng cũng mềm đi, không thể hút nhựa cây nữa. Một đợt sương lạnh nữa, ta sẽ chết vì rét."
Nguyên Diệu thở dài, cảm thấy buồn nhưng không biết làm sao, hắn nói: "Côn trùng mùa hè muốn thấy tuyết mùa đông, chuyện này có hơi trái với tự nhiên."
Sơ Không nói: "Cuộc sống của chúng ta thực sự sẽ kết thúc vào mùa thu, nhưng chúng ta rất muốn nhìn thấy tuyết mùa đông một lần."
Hàn Không cũng nói: "Dù sao đi nữa chúng ta muốn nhìn thấy tuyết mùa đông một lần."
Nguyên Diệu có hơi tò mò, hỏi: "Tại sao các ngươi lại cố chấp muốn thấy tuyết mùa đông như thế?"
Sơ Không và Hàn Không nhìn nhau, kể về quá khứ.
Dưới gốc cây có hai con ve sầu, chúng ở trong bóng tối của đất, chờ đợi để biến thành ve. Xung quanh rất yên tĩnh, không thấy gì cả nhưng có thể nghe thấy giọng nói ấm áp từ thư phòng bên cây vọng ra.
Một thư sinh đang ngâm thơ do mình viết:
"Trong phòng vắng nghe tiếng rét lạnh, lò đất đun trà thanh.
Hương mai nhuộm tóc thơm, hoa lan thấm xương trong.
Tiếng tiêu ngọc như nước, hoa ngọc như băng.
Đài ngọc trồng bích ngọc, thành phố không đêm ngoài trời."
Vị thư sinh này dường như rất thích tuyết, viết rất nhiều bài thơ về tuyết.
Đông năm sau, thư sinh ngâm rằng:
"Một đêm gió đông lạnh, đẩy cửa tuyết còn bay.
Mái hiên đóng băng cứng, núi xa ẩn ngọc ngà.
Mai đỏ sắc hồng thắm, dưới sương vẫn kiều diễm.
Hương thơm nhẹ nhàng thoảng, cùng chàng qua đêm đông."
Đến mùa đông thứ ba, thư sinh ngâm rằng:
"Cỏ phòng khảy đàn tranh, một dây thanh một tâm.
Đốt đèn chờ tuyết rơi, thổi trăng uống giá băng."
Sơ Không và Hàn Không nằm ngủ trong lòng đất, năm này qua năm khác nghe thư sinh đọc thơ về tuyết. Trong bóng tối vô tận, trong sự yên tĩnh vô tận, chúng đã mơ tưởng không ngừng về tuyết.
"Sơ Không, khi lớn lên chúng ta có thể thấy tuyết không?"
"Khi chúng ta rời khỏi đất, bay lên cây, chúng ta sẽ thấy tuyết."
"Chúng ta còn bao lâu nữa mới lớn?"
"Đừng vội, chúng ta sẽ lớn lên nhanh thôi."
Đến mùa hè thứ tư, Sơ Không và Hàn Không thoát khỏi vỏ kén, chúng bay ra khỏi lòng đất, lên cây lớn.
Bên cạnh cây lớn, thư phòng đã trống vắng, thư sinh thích ngâm thơ về tuyết đã đi học rồi.
Sơ Không và Hàn Không cùng các bạn bay đến thành Trường An, chúng dừng chân ở cây hoè lớn ở phường Quang Đức. Chúng luôn hát, hy vọng tuyết sẽ nghe thấy tiếng hát của chúng mà rơi xuống. Chúng luôn nhìn lên trời hy vọng tuyết sẽ rơi. Chúng không sống được đến mùa đông, nên mong rằng sẽ có kỳ tích, để chúng có thể thấy tuyết vào mùa hè và thu.
Đáng tiếc, thế gian không có kỳ tích.
Khi mùa thu đến, các bạn của chúng lần lượt chết đi.
Chúng cố gắng giữ cho mình sống, hy vọng có thể sống đến mùa đông, thấy tuyết đầu mùa. Nhưng khi sương giáng đến chúng đã dần cảm thấy sức lực không còn, không thể chống lại tự nhiên được nữa.
Chúng rất buồn bã, không cam lòng, chúng khát khao nhìn thấy tuyết mùa đông, xem có đẹp như trong thơ của thư sinh không.
Nghe xong câu chuyện của Sơ Không và Hàn Không, Nguyên Diệu đã nước mắt đầm đìa: "Các ngươi đi với ta đến Phiêu Miểu các, để Bạch Cơ nghĩ cách, nàng nhất định có cách giúp các ngươi thấy tuyết."
Sơ Không và Hàn Không buồn bã nói: "Nếu là mùa hè thì còn có thể, nhưng bây giờ chúng ta đã không còn sức để đi đến Phiêu Miểu các nữa. Một khi rời khỏi cây hoè lớn này thì chúng ta sẽ chết."
Nguyên Diệu nói: "Ta sẽ đi gọi Bạch Cơ đến, các ngươi đợi ở đây."
Nguyên Diệu rời cây hoè lớn, chạy về Phiêu Miểu các. Hắn khóc lóc kể lại ước muốn của Sơ Không và Hàn Không với Bạch Cơ, cầu xin nàng giúp chúng thấy tuyết.
Bạch Cơ nói: "Người ta nói, côn trùng mùa hè không thể nói chuyện với băng tuyết. Ước muốn của chúng đi ngược lại thiên đạo."
Nguyên Diệu nói: "Dù không hợp tự nhiên nhưng ước muốn của chúng không làm hại ai, chúng chỉ muốn thấy tuyết thôi. Bạch Cơ hãy nghĩ cách giúp chúng đi."
Bạch Cơ trầm ngâm một lúc, rồi nói: "Bây giờ đã là tiết sương giáng, hẳn là đến tuyết đầu mùa. Được rồi, ta sẽ kéo dài thêm tuổi thọ cho chúng một chút, giúp chúng thực hiện ước muốn."
"Tuyệt quá!" Nguyên Diệu vui mừng nói.
Bạch Cơ mang theo một giỏ tre, đựng chu sa và bút lông, cùng Nguyên Diệu đi gặp Sơ Không và Hàn Không.
Bạch Cơ và Nguyên Diệu đến dưới cây hoè lớn, Sơ Không và Hàn Không ngồi cạnh nhau trên cây, gầy guộc như hai bóng cắt, chiếc áo xanh bay trong gió.
Sơ Không cười nói: "Là Bạch Cơ! Bạch Cơ đến rồi!"
Hàn Không cười nói: "Tuyệt quá! Bạch Cơ thật sự đã đến!"
Bạch Cơ cười nói: "Ta có thể thực hiện ước muốn của các ngươi. Nhưng, đi ngược lại thiên đạo, các ngươi phải trả giá."
"Giá gì?" Sơ Không và Hàn Không hỏi.
Bạch Cơ nói: "Chỉ có thể đổi vật này lấy vật khác mới duy trì được cân bằng tự nhiên. Ta có thể kéo dài tuổi thọ của các ngươi đến khi tuyết đầu mùa rơi, nhưng các ngươi phải dùng một phần cơ thể để đổi lấy khoảng thời gian sống thêm này. Các ngươi đồng ý không?"
Sơ Không và Hàn Không nhìn nhau, cùng gật đầu.
"Chúng ta đồng ý."
Sơ Không nói: "Dù sao cũng không thể rời khỏi cây hoè này nữa, ta sẽ dùng chân để đổi."
Hàn Không nói: "Dù sao nhìn tuyết chỉ cần mắt, ta sẽ dùng giọng nói để đổi."
Bạch Cơ gật đầu, nàng lấy bút lông và chu sa từ trong giỏ tre, dùng bút lông chấm chu sa. Nàng đưa tay trái ra, nói với hai thiếu niên áo xanh trên cây: "Lại đây."
Sơ Không và Hàn Không nhảy xuống cây, hóa thành hai con ve mùa hè, chúng vỗ đôi cánh trong suốt, bay lên lòng bàn tay của Bạch Cơ.
Bạch Cơ cầm bút chu sa, lần lượt vẽ một bùa chú nhỏ lên cánh của hai con ve.
Sau khi bùa chú được vẽ xong, chu sa bỗng nhiên bốc cháy, hai con ve bị bao quanh bởi ngọn lửa. Tuy nhiên, ngọn lửa không làm chúng bị thương mà là khắc dấu bùa vào sinh mệnh của chúng.
Sau khi ngọn lửa tắt, Sơ Không và Hàn Không hồi phục sinh lực, chúng không còn cảm thấy gió lạnh thấu xương, cũng không còn cảm thấy sinh mệnh đang cạn kiệt. Nhưng để đổi lấy thời gian sống thêm, Sơ Không mất đi đôi chân, không thể đi lại; Hàn Không mất đi giọng nói, không thể hát nữa. Tuy nhiên, chúng vẫn rất vui vì sẵn sàng trả giá để thấy được tuyết mùa đông.
Bạch Cơ cẩn thận đặt Sơ Không và Hàn Không lên cây, nói: "Khi tuyết đầu mùa rơi ở Trường An, các ngươi sẽ chết."
Sơ Không hát lên, Hàn Không vẫy cánh, tỏ ý đã hiểu.
Bạch Cơ và Nguyên Diệu rời đi.
Sau tiết sương giáng là đến lập đông, thời tiết ngày càng lạnh hơn.
Mùa đông năm đó, trên cây hoè lớn ở thành Trường An, vẫn còn tiếng ve kêu vọng lại.
Nguyên Diệu vẫn thường đi qua cây hoè lớn, Sơ Không vẫn hát trên cây, cùng Hàn Không chờ đợi. Chúng không chỉ chờ tuyết đầu mùa, mà còn chờ cái chết của mình.
Sau lập đông, thoáng chốc đã đến tuyết đầu mùa. Thành Trường An càng lạnh hơn, nhưng vẫn chưa có dấu hiệu tuyết rơi.
Một ngày, Nguyên Diệu đi Chợ Tây mua điểm tâm, khi đi qua cây hoè lớn hắn thấy ba đứa trẻ đang chơi dưới gốc cây, chúng bắt được hai con ve, đang xé cánh của chúng.
"Thật lạ, mùa đông sao lại có ve?" một cậu bé nói.
"Xem kìa, trên cánh chúng có chữ đỏ." Một cậu bé nói.
"Xé cánh chúng ra xem có gì viết trên đó đi." một cậu bé mập nói.
Nguyên Diệu kinh ngạc, vội vàng đuổi đám trẻ ngây thơ tàn nhẫn ra: "Thả ve ra! Mấy đứa nghịch quá!"
Ba đứa trẻ thấy Nguyên Diệu đến, vội vàng thả ve ra rồi chạy đi.
Nguyên Diệu tìm hai con ve trên mặt đất, thấy một con đã mất cánh, yếu ớt nằm trên đất. Con còn lại đã bị đứa trẻ chạy trốn giẫm chết, chết rất thảm thương.
Nguyên Diệu đau buồn trong lòng, cẩn thận nhặt con ve bị thương lên, nâng niu trong tay.
Con ve bị thương nói: "Nguyên công tử, Hàn Không đâu?"
Con ve chết là Hàn Không.
Nguyên Diệu không biết trả lời thế nào, chỉ rơi lệ.
Sơ Không hiểu ra điều gì đó, nghẹn ngào nói: "Hàn Không đã chết rồi, đúng không?"
Nguyên Diệu không trả lời, chỉ rơi lệ.
Sơ Không muốn vỗ cánh bay lên đến bên Hàn Không, nhưng cánh của nó đã bị đứa trẻ xé mất một nửa, không thể bay. Nó muốn bò đến bên Hàn Không nhưng để đổi lấy một đoạn sinh mệnh nó đã mất đi đôi chân.
"Nguyên công tử, hãy để ta gặp Hàn Không lần cuối." Sơ Không nghẹn ngào.
Nguyên Diệu do dự một lúc, rồi đặt Sơ Không bên cạnh cái xác vụn vỡ của Hàn Không.
Một con ve bị thương im lặng nhìn con ve chết, xung quanh im lặng như chết.
Một lúc sau, Nguyên Diệu phá vỡ sự im lặng, nói: "Sơ Không huynh đệ, hãy chôn Hàn Không huynh đệ đi."
Sơ Không hóa thành hình người, ngồi bệt xuống đất, gật đầu đờ đẫn, nói: "Hãy chôn dưới cây hoè lớn này."
Nguyên Diệu đào một hố đất nhỏ dưới gốc cây, chôn Hàn Không vỡ nát vào trong, đắp đất lên, tạo thành một ngôi mộ nhỏ.
Sơ Không nhìn vào mộ của Hàn Không, thầm thì: "Tất cả đều do ta sai, đều do ta hại Hàn Không. Vì tuyết đầu mùa đã đến, gần thấy tuyết đầu mùa rồi ta quá vui mừng, quá phấn khích, hát to lên nên mới dẫn bọn trẻ nghịch ngợm đến. Chúng muốn bắt chúng ta. Ta mất chân không thể chạy trốn, Hàn Không có thể chạy nhưng nó không bỏ chạy một mình, nó cố gắng cõng ta chạy, chúng ta mới bị bắt. Tất cả là lỗi của ta, rõ ràng là sắp cùng nhau thấy tuyết đầu mùa rồi..."
Nguyên Diệu khuyên nhủ: "Chuyện đã đến mức này, tự trách cũng vô ích. Hàn Không huynh đệ liều mạng bảo vệ ngươi, không phải để nghe ngươi tự trách. Ngươi phải mạnh mẽ lên, sống thay cả phần của Hàn Không huynh đệ, dùng mắt ngươi để thay hắn ngắm tuyết mùa đông."
Sơ Không lau nước mắt, gật đầu: “Đúng vậy. Hàn Không không còn nữa, ta càng phải đợi đến khi tuyết rơi, nhìn thấy tuyết mùa đông mà chúng ta luôn mơ ước, rồi sẽ xuống dưới đất gặp hắn, kể cho hắn nghe tuyết trông như thế nào.”
Nguyên Diệu đưa Sơ Không lên cây, an ủi vài câu, rồi rời đi.
Ba ngày sau, nhiệt độ đột ngột giảm mạnh, Trường An đón trận tuyết đầu mùa năm nay. Trên bầu trời xám xịt, những bông hoa tuyết sáu cánh từ từ rơi xuống, đẹp đẽ như trong mơ.
Bạch Cơ và Nguyên Diệu ngồi bên lò sưởi, vừa uống trà vừa lắng nghe tiếng tuyết rơi.
Trong tiếng tuyết rơi, dường như có tiếng ve kêu vọng lại.
Nguyên Diệu nói: “Tuyết rơi rồi. Sơ Không huynh đệ chắc hẳn rất vui.”
Bạch Cơ cười: “Nó có lẽ là con ve mùa hè đầu tiên thấy được tuyết mùa đông.”
Nguyên Diệu cũng cười: “Côn trùng mùa hè cũng có thể nói chuyện về tuyết rồi.”
Tuyết rơi suốt hai canh giờ mới dừng lại, trên mặt đất, mái hiên và cây cối đều phủ một lớp tuyết mỏng.
Bạch Cơ cười nói: “Nguyên Diệu, ra ngoài đi dạo một chút nào.”
“Được.” Nguyên Diệu đáp.
Bạch Cơ và Nguyên Diệu khoác áo choàng có mũ, ra ngoài dạo chơi. Họ đi mãi rồi đến phường Quang Đức, đến dưới cây hoè lớn nơi Sơ Không cư ngụ.
Cây hoè lớn cũng khoác lên mình một lớp vải trắng mỏng manh như được phủ bạc. Dưới gốc cây có một con ve chết cứng trong tuyết, nó ôm một cụm tuyết nhỏ bằng móng tay, trông thật yên bình và hạnh phúc.
Thấy được tuyết mùa đông, Sơ Không cũng chết rồi.
Nguyên Diệu không cảm thấy buồn, mà rất thanh thản: “Cuối cùng cũng thấy tuyết mùa đông, Sơ Không huynh đệ chắc chắn rất vui.”
Bạch Cơ cười nói: “Nó ôm một cụm tuyết, có lẽ muốn mang xuống cho Hàn Không xem, Hàn Không chắc chắn cũng sẽ thấy.”
“Ừ.” Nguyên Diệu cũng cười, nước mắt rơi xuống.
Nguyên Diệu đào một hố bên cạnh mộ của Hàn Không, chôn xác Sơ Không vào đó. Cặp huynh đệ sinh đôi lại cùng nhau nằm ngủ dưới gốc cây như khi còn là ve sầu.
Đột nhiên tuyết lại bắt đầu rơi, cả thế gian dần dần trở nên trắng xóa.
“Ve ve...ve ve...” Trong tuyết bay, vang lên tiếng ve kêu mùa đông, như thật như ảo.