Tâm Lý Những Kẻ Sát Nhân Hàng Loạt - Kỳ 1: Jack Đồ Tể
Những ác thú đầu tiên
Rất nhiều người vẫn cho rằng Jack Đồ Tể_tên sát nhân nổi tiếng ở Luân Đôn_chính là kẻ giết người hàng loạt đầu tiên trên thế giới. Quan niệm sai lầm này xuất phát từ việc điều tra và xâu chuỗi lại một loạt án mạng xảy ra tại thời điểm đó. Năm tội ác được quy cho "Jack bất trị" trong suốt sáu tuần lễ kinh hoàng của hắn ở Whitechapel, Luân Đôn; đây cũng là loạt tội ác liên hoàn đầu tiên diễn ra ở một thành phố lớn một cách quá nổi bật khiến nó thu hút sự chú ý của truyền thông trên toàn thế giới. Tuy nhiên, hãy đặt nó trong một bối cảnh phù hợp, có vậy chúng ta mới nhận thức đúng đắn về sự phổ biến của những tên sát nhân liên hoàn cũng như mức độ đa dạng trong phương thức và động cơ của chúng xuyên suốt chiều dài lịch sử. Một điểm chắc chắn là yếu tố văn hóa có ảnh hưởng nhất định đến biểu hiện của sát nhân liên hoàn, vì vậy việc nghiên cứu bối cảnh xảy ra vụ việc là vô cùng quan trọng.
Một trong những tên sát nhân liên hoàn đầu tiên mà sử sách lưu lại là Locusta, một phụ nữ chuyên giết người bằng độc dược_kẻ đã góp phần đưa bạo chúa Nero lên ngai vàng của đế chế La Mã. Năm 54 sau công nguyên, mẹ ruột của Nero thuê ả đầu độc hoàng đế Claudius, và Nero trở thành tân đế. Hắn cho phép Locusta tiếp tục những hành vi ác độc của mình, và ả ngày một điêu luyện, trở thành một ác thú giết người vì lợi ích cá nhân. Mãi tới khi Nero băng hà, ả mới nhận án tử hình thích đáng. Sau giai đoạn đó, quyền lực của các hoàng đế La Mã suy tàn dần, Cơ Đốc giáo lên ngôi và lan rộng khắp Châu Âu trung cổ. Rome và Constantinople đưa ra nhiệm vụ to lớn đầu tiên là đối đầu với những cuộc tấn công của tín đồ Hồi giáo quanh vùng Địa Trung Hải. Những quý tộc khát máu đã lợi dụng sự thiếu hụt trách nhiệm hình sự dành cho những con người đẳng cấp thấp để thỏa mãn những khao khát khủng khiếp của mình. Trong thời kì này, lãnh chúa phong kiến nắm toàn quyền và không ai dám thắc mắc gì về hành động của họ.
Gilles de Rais là một trong những người đàn ông giàu có bậc nhất nước Pháp giai đoạn nửa đầu thế kỉ 15.Hắn là một kẻ ủng hộ cuồng nhiệt của Joan of Arc, đồng thời cũng là cố vấn quân sự và bạn tâm giao. Hắn tin tưởng mạnh mẽ vào phép màu hiển nhiên của bà. Sau khi bà bị thiêu chết năm 1431, sự cuồng tín dành cho những điều huyền bí của hắn chuyển sang một hướng mới: hắn ta bị cuốn hút vào việc thực hiện những nghi lễ ma thuật liên quan tới hiến tế trẻ em. Hắn ta rõ ràng đã rất thích thú, và hắn cho người hầu thu thập trẻ em từ những gia đình nông nô để cưỡng bức và giết hại_phần lớn những hoạt động này diễn ra trong những bữa tiệc tối của hắn. Sau khi bị tra tấn và đe dọa khai trừ, hắn thừa nhận đã giết hại hơn 100 nạn nhân. Mặc dù những lời thú tội thu được khi tra tấn không quá đáng tin, sự thật là rất nhiều xương cốt được tìm thấy dưới các lâu đài của hắn.
De Rais có một bản sao, lần này là nữ giới, sau hắn hơn 100 năm. Đó là nữ bá tước Hungary Erzebet Bathory, sinh năm 1560. Mụ ta, cũng như De Rais, được ban một quyền hạn to lớn vì phẩm cấp quý tộc của mình. Khi mới 15 tuổi, ả được gả cho bá tước Nadasty, một kẻ tàn bạo nổi danh với cái tên "hiệp sĩ đen". Chính gã đã dạy cho ả cách đánh đập người hầu đến ranh giới sống chết. Sau khi gã chết năm 1604, Erzebet lại đưa những trận đòn tàn bạo và độc đoán đã học được tới một cấp độ mới: mụ ta bắt đầu tra tấn và xẻ thịt những thiếu nữ. Mụ ra lệnh cho hầu nữ quyến rũ trẻ con và phụ nữ trẻ đến để mụ có thể thỏa mãn ham muốn này. Mụ ta cắm ghim vào những phần nhạy cảm của cơ thể, cắt lìa từng ngón tay, lột da những cô gái đó bằng dao, hoặc đập nát khuôn mặt. Trong ngục tối, có những người còn bị trói trên những bức tường, nuôi béo rồi "vắt" lấy máu.
Truyền thuyết kể lại rằng Bathory từng tát một hầu nữ và bị dính máu lên tay. Mụ thấy chỗ da dính máu trông có trẻ trung lại hẳn. Để lấy lại tuổi trẻ, mụ ta thường xuyên tắm máu các thiếu nữ đồng trinh. Cho dù câu chuyện này có thật hay không, nữ bá tước luôn được biết đến rộng rãi như kẻ đầu tiên giết người với động cơ là máu. Nếu những ghi nhận trong hồ sơ là đáng tin cậy, mụ ta cũng là kẻ giết người có thủ pháp phong phú nhất.
Khi những kẻ giàu có, khát máu thưởng thức đặc quyền dành riêng cho đẳng cấp của mình; những điều mê tín lan truyền trong giai cấp nông nô Châu Âu lại cung cấp ý tưởng cho hành động tàn bạo của tầng lớp thấp. Nhà thờ Công giáo thống trị Châu Âu qua nhiều thế kỉ; mặc cho sự thật là khoa học đã phát hiện ra cách trái đất quay quanh mặt trời, cách cơ thể vận hành, cách trọng lực hoạt động; triết học mới được phát hành trong Kỉ Nguyên Khai Sáng, Luther dẫn đầu cuộc nổi dậy của đạo Tin Lành... Trong những khoảng thời gian đậm chất tôn giáo như thế_khoảng giữa 1573 và 1600_rất nhiều người đã bị truy tố vì tội là một "lycanthropy"_người sói.
Suốt một thời kì, 30000 vụ án như vậy được trình báo với nhà cầm quyền. Một số người còn tự cho rằng bọn họ bị nguyền rủa bởi sức mạnh của một loài vật; và các vụ án ăn thịt đồng loại hay quan hệ tình dục với xác chết, hoặc cả hai, đều rất phổ biến. Trong số những "người sói", đáng chú ý nhất là trường hợp của Gilles Garnier_kẻ đã biện bạch tại phiên xử là hắn ta nhận được một loại thuốc mỡ để biến thân thành sói, và khi đó hắn ta cảm thấy bị thôi thúc bởi khát khao đeo bám và giết hại trẻ em. Hắn xé xác bọn trẻ bằng răng và đem thịt về cho vợ mình nấu nướng. Năm 1573, hắn ta nhận hình phạt thiêu sống.
Người Đức cũng gặp vấn đề tương tự với Peter Stubbe, kẻ đã gieo rắc sợ hãi khắp đất nước suốt 25 năm dài. Theo những tài liệu để lại, hắn khai có sở hữu một cái chuông ma thuật hỗ trợ cho việc biến hình, và hắn cũng bám đuôi những đứa trẻ, bao gồm cả con trai ruột của hắn. Vợ và con gái của hắn cũng cùng tham gia, và cả ba đều bị kết tội giết người.
Một thế kỉ sau đó, trong suốt một thập kỉ, Marie de Brinvilliers ở Paris thuốc chết hơn 50 người. Năm 1680, Catherine la Voison, tình nhân của vua Louis 14 bị bắt với một thầy tu trong một nghi lễ đầy tai tiếng bao gồm hành vi hiến tế trẻ sơ sinh và uống máu. Số lượng nạn nhân của họ được cho là hàng trăm, cũng có thể lên tới hơn một ngàn.
Thủ pháp hạ độc rất thịnh hành suốt thời kì trung cổ. Năm 1719 ở Ý, La Tofania được cho là dính líu tới cái chết của hơn 600 nạn nhân. Ở Đức có Gessina Gottfried, kẻ đã hạ độc trót lọt trong suốt 13 năm. Có thể đã có rất nhiều tên sát nhân liên hoàn bằng độc chưa bao giờ bị bắt hay thống kê, bởi một số kẻ đã nâng kĩ năng hạ độc thành một loại nghệ thuật và đi làm thuê cho những giai cấp thượng lưu_những người luôn có nhu cầu xử tử bất cứ ai cản trở bọn họ hưởng thụ. Mãi đến thế kỉ 19, ngành độc chất học pháp y mới phát triển đủ để tìm ra dấu vết chất Arsenic trên thi thể. Nhưng hạ độc vẫn luôn là một cách giết người dễ dàng. Dù đã có thể phát hiện được Arsenic, vẫn còn rất nhiều chất độc khác nữa. Chính vì đặc điểm này mà sát nhân liên hoàn và độc chất học đã phát triển một mối quan hệ vô cùng phức tạp.
Sát nhân hàng loạt xuất hiện ở Mỹ trong hình thức nhóm anh em. Micajah và Wiley Harpe là hai kẻ chuyên đồ sát cả họ hàng lẫn người xa lạ ở cùng chúng trong hai vùng Kentucky và Tennesse. Số nạn nhân của chúng được cho là vào đâu đó giữa 20 và 40 người, bao gồm cả con ruột của chúng_bị giết hại ngay sau khi sinh_ trước khi chúng bị bắt và hành hình.
Sát nhân trong bối cảnh hiện đại:
Trở lại Châu Âu, cùng với sự phát triển tinh vi của những phát minh khoa học, công nghệ công nghiệp, phát minh y tế... xảy ra song song với những báo động về nguy cơ khi tôn giáo thống trị một cách độc tôn; một làn sóng nghiên cứu, thực nghiệm nổi lên trong cộng đồng y khoa tạo cơ hội cho một thể loại sát nhân hàng loạt mới ra đời. Y sĩ cần tử thi cho những cuộc thí nghiệm nhằm mở rộng hiểu biết về bệnh tật và giảng dạy bộ môn cấu tạo cơ thể cho sinh viên, vì vậy bọn họ ngầm khuyến khích hành vi đào trộm mộ. Những kẻ trộm mộ đã dần lão luyện kĩ năng làm "bốc hơi" một thi thể khỏi nấm mồ, nhưng một số kẻ còn năng nổ tiến một bước xa hơn nữa. Ở Scotland, William Burke và William Hare tìm ra một cách để cung cấp những thi thể trong điều kiện nguyên vẹn, hoàn hảo không dấu vết. Chúng kinh doanh một nhà nghỉ, rồi chuốt say khách trọ và đưa bọn họ vào một dụng cụ khóa họng, hoặc trực tiếp ngồi trên ngực nạn nhân trong lúc bịt chặt mũi họ. Trong 9 tháng, bọn chúng giết hại 16 nạn nhân, bán thi thể cho những bác sĩ cho tới khi bị bắt giữ năm 1828.
Trong khoảng thời gian này, nhiều kẻ hạ độc dần bị vạch trần: Helene Jegado_kẻ đã giết 23 người ở Pháp, trong khi ở vùng Channel, bác sĩ người Anh William Palmer hạ độc 14, và ở Đức Anna Zwanzinger giết chết 8. Mary Cotton mỹ miều dùng Arsenic để hạ sát con ruột, con riêng, chồng và mẹ. Đây cũng là thời kì nhiều người thường chết vì một căn bệnh mơ hồ gọi là "sốt dạ dày", và người thân có thể nhận tiền bảo hiểm. Vì thế, Mary Cotton dần nâng cao địa vị xã hội của mình bằng cách trục lợi hết gia đình này đến gia đình khác.
Cả trẻ con cũng có thể trở thành sát nhân máu lạnh. Toàn nước Mỹ đã thật sự kinh hãi bởi trường hợp của Jesse Pomeroy, 14 tuổi, bị bắt năm 1874 và được đặc biệt danh " Cậu bé quỷ dữ ở Boston". Sự tàn bạo của tội ác bao gồm tra tấn, cắt xẻ và giết hại những đứa trẻ khác. Cũng ở Boston, năm 1876, một kẻ tạp dịch ở nhà thờ tên Thomas Piper_sau này được đặt tên "Sát thủ gác chuông ở Boston"_ bị kết án. Hắn khai nhận 4 vụ giết người tàn bạo, một trong số nạn nhân là một đứa trẻ mới lên 5. Hắn tự bào chữa rằng hắn đã thực hiện tất cả dưới sự ảnh hưởng của loại thuốc gây ảo giác và thuốc phiện phổ biến thời đó. Lý do đó không đủ để gỡ tội cho hắn, và Piper bị treo cổ.
Cùng thời gian đó, "Ác quỷ Nebraska" cướp đi 9 mạng sống trước khi hắn bị vạch trần, bắt giữ và được biết đến với tên Stephen Richards năm 1879. Năm năm sau, ở Austin, Texas, 7 phụ nữ bị giết trong vòng một năm. Hung thủ chưa từng được tìm ra, và những bằng chứng, khi được xem xét lại, chỉ ra hung thủ có thể là một chính trị gia đầy quyền lực, kẻ tới nay chỉ được biết đến với biệt danh "Kẻ giết hại những cô hầu". Ba năm sau đó, một hiệp hội được thành lập chỉ để đối phó với một tên sát nhân khét tiếng khi những án mạng liên hoàn hắn gây ra được đưa ra ánh sáng. Những tác phẩm của Jack Đồ Tể.
Jack
Như ta đã thấy, rõ ràng là chàng "Jack đẫm máu" chẳng phải kẻ giết người hàng loạt đầu tiên. Tuy nhiên, theo các nhà "Jack Đồ Tể học", loạt án mạng được quy cho Jack là chuỗi án đầu tiên xảy ra ở một thành phố lớn một các rất thu hút sự chú ý của cảnh sát cũng như phương tiện truyền thông. Hơn 300 đầu báo khắp thế giới đã đưa tin về nó. Hắn có thể cũng là sát nhân liên hoàn đầu tiên có hành động giao tiếp với giới điều tra về tội ác của mình (nếu hắn thật sự là tác giả của những bức thư, điều mà cũng không ai chắc chắn). Vì chuỗi án mạng liên hoàn này khắc họa một cách súc tích hình ảnh một kẻ bị ham muốn cưỡng ép và liên tục lặp lại hành vi giết chóc_mà chúng ta sẽ có dịp nghiên cứu kĩ hơn ở các chương sau_bây giờ hãy xem xét kĩ chi tiết của trường hợp này.
Tại vùng Whitechapel, tận mút phía Đông của Luân Đôn, vụ việc bắt đầu vào một ngày thứ 6 , 31/8/1888, độ sau 1 giờ sáng. Polly Nichols, 42 tuổi, ra ngoài vì 4 xu lẻ. Xác cô được tìm thấy với cổ họng bị cắt đứt, váy kéo cao, chân đứt lìa và rất nhiều vết cắt ở bụng dưới. Trên cơ quan sinh dục của cô cũng có hai vết thương nhỏ. Dù vụ án rất tàn bạo, nhưng nạn nhân chỉ là gái điếm nên không thu hút sự chú ý nhiều.
Nạn nhân tiếp theo là Annie Chapman, 45 tuổi, được phát hiện một tuần sau đó vào buổi sáng 8/9. Váy cô cũng bị kéo qua đầu, dạ dày bị mổ toang, ruột quấn lên vai trái. Chân cô bị kéo banh, đầu gối bẻ ngoặc ra ngoài. Hung thủ dùng một vũ khí sắc bén, như dao mổ, để cắt họng cô gái tới gần đứt lìa. Những đồng xu và phong bì được sắp quanh cái xác, một nửa âm đạo và tử cung bị tên sát nhân cắt mang đi.
Sau đó, rất nhiều là thư được gửi đến văn phòng cảnh sát vào khoảng thời gian từ 17 đến 29 tháng 9, kí tên là "Jack Đồ Tể". Kẻ viết thư kêu ca rằng hắn "thất vọng vì gái điếm" và sẽ tiếp tục sát hại họ. Những lá thư đó có thể đến từ những phóng viên muốn thêm kịch tính cho bài viết, mặc dù vài chuyên gia cho rằng chúng là những đầu mối xác thực liên kết tới hung thủ. Dù sao đi nữa, biệt danh đó cũng được công nhận rộng rãi. Và cũng từ đó vụ việc bế tắc do không có vụ án nào xảy ra nữa.
Cuối tháng đó, vào ngày 30/9, hai nạn nhân bị tấn công vào cùng một đêm. Đồ Tể rạch đứt họng Elizabeth Stride, 45 tuổi, chỉ vài phút trước khi xác cô được tìm thấy, và chỉ trong chưa tới 1 giờ sau đó hắn giết và mổ bụng Catherine Eddowes, 43 tuổi, xác cô này cũng nhanh chóng được tìm thấy (cô chỉ cách nơi Stride bị hạ sát có 5 phút đi bộ). Rõ ràng là trong đêm đó, kẻ sát nhân đã trở nên táo bạo hơn, cũng như những biểu hiện bệnh lý tâm thần của hắn càng rõ rệt. Ở trường hợp của Eddowes, ruột bị lôi ra ngoài đặt ở vai phải; tử cung, một quả thật bị cắt rời mang đi và gương mặt bị khắc hình tam giác với vết dao khứa sâu vào hai bên má. Mí mắt cô cũng bị khía dọc, chóp mũi bị cắt rời.
Sau đó một lá thư "từ địa ngục" được gửi tới cục cảnh vệ Whitechapel cùng một chứng tích rùng rợn: nửa quả thận có dấu hiệu bị bệnh Brights disease_một chứng rối loạn mà Eddowes mắc phải. Trong thư, hung thủ nói rằng hắn đã rán và ăn phần còn lại. Lá thư này được cho là của tên sát nhân, hắn thậm chí còn đề nghị sẽ gửi "con dao đẫm máu" cho giới điều tra trong thời gian sắp tới. Hắn kết thư bằng một lời chế nhạo:"Bắt tao nếu chúng mày có thể."
Cảnh sát nhận ra bọn họ có một tên sát nhân đã nổi cơn thịnh nộ. Bọn họ lúng túng. Đoán rằng sẽ có biến cố xảy ra vào cả hai ngày 8 và 30 tháng 10_vì đây là hai ngày trong tháng 9 mà hung thủ gây án_họ tăng cường tuần tra. Tuy nhiên không có vụ án nào xảy ra vào tháng đó. Tuy vậy, suy đoán về thời gian của bọn họ không sai. Họ chỉ quá sớm.
Nạn nhân cuối cùng của Jack, cũng là người trẻ nhất, là Mary Kelly, 24 tuổi_ người phải hứng chịu cơn điên cuồng của tên sát nhân với mức độ nặng nề nhất. Ngày 8/11, người ta thấy cô mời một người đàn ông vào phòng. Mary kéo rèm để chuẩn bị, và tên hung thủ kéo ga giường phủ lên đầu cô, rồi đánh cô qua lớp vải. Hắn rạch toác cổ họng cô gái, xẻ dọc phần thân dưới, moi ruột ra, lột da chân và ngực. Máu văng tung tóe khắp phòng. Khi cảnh sát tới, họ tìm thấy một bên ngực của cô bị xẻo ra đặt trên bàn cạnh giường, cùng chóp mũi và đôi tai. Bụng cô bị khoét sạch, nội tạng vương vãi khắp giường, có những thứ bị ném vào tường. Quả tim bị cắt mang đi, thịt đùi và mông bị xẻo tới tận xương. Những bác sĩ ước tính cơn cuồng loạn này đã kéo dài tận hai giờ đồng hồ.
Cảnh sát điều tra rất nhiều nghi phạm, nhưng cuối cùng không ai bị kết án. Vài chuyên gia tin rằng có ít nhất hai nhân cách khác nhau trong tên sát nhân, một trước cái chết của Nichols, và một sau cái chết của Mary. Bất kể kết quả cuối cùng là thế nào, sự tàn bạo của Jack Đồ Tể cũng ghi dấu hắn như một tên sát nhân nguy hiểm, loạn trí và không biết ngừng nghỉ, trừ phi bị bắt giữ hoặc tự sát (vài nghi can đã thật sự tự sát hoặc bị tống giam). Tuy vậy, những vụ thảm sát có vẻ thật sự đã dừng. Cho dù Jack là ai, hắn cũng đã trốn thoát, và sự bí ẩn về danh tính của hắn đã khiến hắn nổi tiếng liên tục trong một thế kỉ sau đó.
Jack đẫm máu cũng gợi cảm hứng cho rất nhiều kẻ bắt chước ở khắp nơi, như Moscow, Nicaragua, Vienna. Có nhà nghiên cứu tin rằng Jack đã tới Mỹ và trở thành một trong hai "Quái vật tháp chuông" ở San Francisco. Cũng vì vụ việc này, sinh viên y khoa Theodore Durrant bị bắt và kết án.
Sau khi cơn sốt Đồ Tể lắng dịu, câu chuyện về một tên sát nhân khác lại nổi lên. H.H.Holmes bị bắt vì tội ác ở Philadelphia, và cũng từ đây một chuỗi án mạng liên hoàn do hắn gây ra bị vạch trần. Herman Webster Mudgett, được biết đến với cái tên H.H.Holmes, đã xây dựng một "lâu đài" ở Chicago vào năm 1893_thời gian hội chợ thế giới đang phát triển. Hắn cho những phụ nữ trẻ thuê phòng, nhốt bọn họ bên trong rồi xông hơi gas cho tới chết trong khi hắn quan sát toàn bộ sự việc. Sau đó, hắn trượt thi thể kẻ bất hạnh trên những cái máng đặc biệt xuống hầm, nơi hắn sắp đặt sẵn một lò mổ khủng khiếp. Tại đó, hắn hoặc thiêu bọn họ ra tro, hoặc phân hủy họ trong những vại axit lớn, hoặc lọc thịt khỏi xương rồi bán hài cốt cho những trường y. Hắn tự thú đã giết 27 người, dù sau đó lại hắn chối bỏ, nhưng vài chuyên gia tin rằng số nạn nhân của hắn lên tới hơn một trăm.
Điểm đặc biệt nhất về H.H.Holmes nằm ở "lâu đài" mà hắn xây dựng. Trong đó, những nhân viên điều tra tìm thấy những buồng ngủ với lỗ nhìn trộm, tường đệm, ống gas, vách trượt, lỗ thông hơi mà Holmes có thể điều khiển từ phòng mình. Tòa nhà có những lối đi bí mật, hành lang xoay vòng, tầng giả, phòng với những công cụ tra tấn và dụng cụ phẫu thuật đặc biệt. Nhiều khách tham quan muốn mua vé để tham quan nơi này, nhưng căn nhà đã bị đốt trụi. Holmes bị xử tử.
Jack thuộc nhóm mà ngày nay chúng ta gọi là những tên sát nhân ham muốn_những kẻ bị kích thích bởi việc giết chóc.
Cre: ver1.tamlyhoctoipham.com