Nói về Lục kiện tướng đi qua hướng Tây Nam, Tôn Hành Giả nghĩ rằng:
- Nó sai thỉnh Lão đại vương ăn thịt thầy ta, chắc Lão đại vương là cha nó, cha nó là Ngưu Ma Vương. Khi trước ta với Ngưu Ma Vương hãy còn làm yêu tinh. Tuy cách xa đã lâu năm, song chẳng quên diện mạo Ngưu Ma Vương, vì đầu trâu nên dễ nhớ. Vậy thì ta giả hình cha nó, coi nó biết hay chăng?
Nghĩ rồi bay tới trước xa biến hình Ngưu Ma Vương lại nhổ ít cái lông, làm lũ tiểu yêu săn bắn đàng trước.
Khi ấy Lục kiện tướng đi trờ tới, thấy Ngưu Ma Vương giả mà thưa rằng:
- Chúng tôi vưng lịnh Thánh Anh đại vương, mời Lão đại vương gia gia qua ăn thịt Ðường Tăng cho trường thọ.
Ngưu Ma Vương giả nói:
- Thôi, các ngươi chờ dậy theo ta về nhà, đặng ta thay đổi áo xiêm sẽ qua phó yến. Lục kiện tướng thưa rằng:
- Xin Lão đại vương gia gia đừng trở về làm chi, e khứ hồi trễ nải. Bên chúa tôi thiếu chi y mão, xin đi luôn qua động sẽ đổi thay.
Ngưu Ma Vương giả cười rằng:
- Thiệt chúng bây tánh sốt sắng lắm. Thôi ta cũng y lời.
Nói rồi đồng đi theo Lục kiện tướng.
Khi về tới Hỏa Vân động, Cấp như Hỏa, Khoái như Phong chạy vào trước báo rằng:
- Lão đại vương gia gia đã đến.
Hồng Hài mầng rỡ khen rằng:
- Chúng bây giỏi lắm, đi lẹ như tên bay.
Nói rồi truyền nội động kéo cờ gióng trống, đồng nghinh tiếp Ngưu Ma Vương giả đi chẩm hẩm vào động ngồi trên.
Hồng Hài quỳ lạy ra mắt.
Ngưu Ma Vương giả cho ngồi hỏi rằng:
- Hôm trước con bắt Ðường Tăng, người ấy tu hành đã mười đời, không vợ con chi hết. Nếu ăn một miếng thịt nó, thì sống đặng ngàn năm. Bởi cớ ấy nên con chẳng dám dùng riêng, mời phụ vương đồng hưởng.
Ngưu Ma Vương giả làm bộ hơ hải hỏi rằng:
- Ðường Tăng nào đó con?
Hồng Hài thưa rằng:
- Ðường Tăng đi thình kinh đó.
Ngưu Ma Vương giả hỏi rằng:
- Phải thầy Tôn Hành Giả hay chăng?
Hồng Hài thưa:
- Phải.
Ngưu Ma Vương giả lắc đầu và khoát tay và nói rằng:
- Ðừng có chọc nó, đừng có chọc nó! Bởi con chưa biết lực Tôn Hành Giả, để cha nói cho mà nghe: Cách 500 năm trước, Tôn Hành Giả làm phản Thiên đình, Thượng Ðế sai mười vạn thần binh đánh còn không lại, con dám ăn thịt thầy nó hay sao? Mau thả ra cho rảnh nếu con khỉ ấy nó hay tin ăn thịt thầy nó, nó không thèm đánh con làm chi. Nó lấy thiết bãng đập một cái cũng nát núi nầy, thì con đã nhẹp xương và chết hết cả động, cha già cả rồi lấy ai mà trông cậy a con.
Hồng Hài thưa rằng:
- Sao cha lại sợ chí khí của chúng, mà quên oai phong của mình! Con đánh với Tôn Hành Giả hai trận rồi coi cũng tầm thường lắm. Trận thứ nhứt con đốt nó bại tẩu. Trận thứ nhì nó viện Long Vương trợ thủy mà tưới không tắt lửa tam mụi của con, nó bị thiêu gần chết. Nó sai Bát Giới đi thỉnh Quan Âm. Con giả hình Quan Âm, dắt nó về động, bắt nhốt vào túi treo lên đó. Sớm mai nầy Tôn Hành Giả đến cửa động, con sai tiểu yêu bắt nó, nó thất kinh chạy bỏ gói đồ. Nên con mời phụ vương đến coi cho biết Ðường Tăng, rồi sẽ làm thịt mà uống rượu.
Ngưu Ma Vương giả cười rằng:
- Con ôi! Con nhờ có tam mụi hỏa mà thắng Tôn Hành Giả, song nó có thất nhập nhị huyền công, biến hóa vô cùng!
Hồng Hài thưa rằng:
- Dầu nó biến hóa vật chi, con cũng nhìn ra hết thảy. Chắc là nó chẳng dám gới gần động Hỏa Vân đâu.
Ngưu Ma Vương giả nói:
- Con ôi! Nhìn làm sao mà biết cho đặng! Nó có biến ra vật lớn như tây tượng hùm beo làm chi mà biết. Nó biến ra muỗi mòng ong bướm thì con ra sao? Có khi nó hóa ra hình cha, con cũng lầm nữa chớ phải chơi?
Hồng Hài thưa rằng:
- Xin phụ vương đừng lo thái quá! Dầu nó da đồng xương sắt đi nữa, cũng không dám đến gần con.
Ngưu Ma Vương giả nói:
- Như vậy thì con thịêt giỏi trên đời, cự mới lại nó, nên rước cha ăn thịt Ðường Tăng. Ngặt vì bữa nay cha ăn không đặng?
Hồng Hài thưa rằng:
- Sao bữa nay cha ăn không đặng?
Ngưu Ma Vương giả nói:
- Bởi năm nay tuổi cao tác lớn. Nên mẹ con ở nhà khuyên cha cãi ác tùng thiện. Nên cha đã ăn chay.
Hồng Hài thưa rằng:
- Chẳng hay Phụ vương ăn chay trường hay ăn chay thập?
Ngưu Ma Vương giả nói:
- Cha không phải trường chay, cũng không phải thập trai. Ấy là lôi trai mỗi tháng kiên bốn bữa.
Hồng Hài thưa rằng:
- Chẳng hay cha cử bốn ngày chi?
Ngưu Ma Vương giả nói:
- Tam tân phùng sơ lục. Nghĩa là mỗi tháng cứ ba ngày canh tân, và bữa mồng sáu. Nay nhằm ngày Tân dậu nên ăn chay. Ðể ngày mai cha tắm rữa Ðường Tăng, sẽ nấu mà ăn chung một bữa.
Hồng Hài nghĩ thầm rằng:
- Cha mình ăn thịt người từ xưa đến nay, tính đã một ngàn tuổi, lẽ nào bây giờ lại ăn chay. Dầu trì trai một tháng bốn ngày, giải sao hết oan nghiệp!
- Chúng tôi gặp giữa đường năn nỉ thỉnh về lập tức.
Hồng Hài nói:
- Ta thấy chúng bây về mau lắm, nên nghi đi chẳng đến nhà.
Lục kiện tướng thưa rằng:
- Thiệt quả như vậy.
Hồng Hài nói:
- Không xong, không xong, ấy là Lão đại vương giả!
Lục kiện tướng thuật chuyện gặp đi săn vân vân.
Rồi nói rằng:
- Lẽ nào cha con mà không biết thiệt giả?
Hồng Hài nói:
- Ta coi hình dung cốt cách một mảy chẳng sai, ngặt không giống tiếng nói, nên ta nghi Hành Giả biến hóa. Vậy chúng bây hãy dàn khí giái cho sẳn đặng ta ra hỏi thử vài lời, như nói đặng thì thiệt cha ta, bằng trả lời không xuôi, thì nghe ta hự một tiếng, phải lập tức phủ vây mà bắt.
Các yêu tinh đồng vưng lịnh.
Khi ấy Hồng Hài trở ra quì lạy.
Ngưu Ma Vương nói:
- Sách có chữ: Gia vô thường lễ, ở nhà cứ việc thiệt tình thường sự, chẳng nên thủ lễ làm chi. Muốn nói chuyện gì thì nói.
Hồng Hài quỳ thưa rằng:
- Con thỉnh phụ vương đến đây, một là ăn thịt Ðường Tăng, hai nữa hỏi một điều sở bức: Nguyên hôm trước con gặp thiền sư Trương Ðạo Lăng, người thấy con tướng mạo thanh tân, nên hỏi ngày sanh mà coi giùm số. Bởi con quên lửng, xin cha dạy cho rành, đặng ngày sau tới Trương thiền sư để cậy người coi số.
Ngưu Ma Vương giả nghe hỏi cười thầm rằng:
- Con quỷ khôn quá! Phải chi nó hỏi chuyện nhà chuyện cửa, thì ta kiếm thế nói bừa, nay hỏi ngày sanh của nó, mình biết đâu mà nói!
Nghĩ rồi cười chuốm chiếm nói rằng:
- Thôi con chờ dậy, bởi cha tuổi già nên lẫn, quên phức ngày sanh tháng đẻ của con. Ðể mai cha về hỏi mẹ con, sẽ trả lời cho mà biết.
Hồng Hài nói:
- Phụ vương thường nhắc bát tự của con đã liền miệng, khen rằng sống lâu sánh với đất trời. Lẽ nào nay lại quên biệt! Chắc là giả mạo rõ ràng!
Nói rồi gầm một tiếng.
Khi ấy các yêu tinh nghe Hồng Hài hú lớn, chúng nó đồng áp lại phủ vây, Ngưu Ma Vương giả hiện hình thiệt. Cầm thiết bãng đỡ và nói rằng:
- Con ôi! Chẳng nên bất hiếu như vậy. Lẽ nào con lại đánh cha, sao không sợ Thiên Lôi đã tử?
Hồng Hài hổ ngươi nổi giận, giựt giáo đâm liền, Tôn Hành Giả hóa hào quang bay ra khỏi động, nhảy nganhg qua suối về rừng, đứng cười ngặt nghẹo.
Sa Tăng mừng rở hỏi rằng:
- Anh ôi! Giông một buổi về cười ngất một hồi chắc là cứu thầy đặng?
Tôn Hành Giả nói:
- Tuy cứu thầy chưa được, song ta đặng cửa trên.
Sa Tăng hỏi:
- Cửa trên làm sao?
Tôn Hành Giả thuật chuyện lại.
Sa Tăng thưa rằng:
- Anh tuy đặng cửa trên, song sợ sư phụ không còn tánh mạng.
Tôn Hành Giả nói:
- Sư đệ đừng lo sợ làm chi, để ta thỉnh Quan Âm xuống cứu.
Sa Tăng hỏi:
- Anh còn đau mình, đi sao đặng?
Tôn Hành Giả nói:
- Hết rồi, hết rồi.
Nói rồi cân đẩu vân bay qua Nam Hải, đến gành Lạc đà, ra mắt Quan Âm.
Quan Âm thấy Tôn Hành Giả lạy khan, liền hỏi rằng:
- Ngộ Không, ngươi đến đây có chuyện chi?
Tôn Hành Giả bạch thưa hết các việc.
Quan Âm nói:
- Tam muội hỏa của nó không phải tầm thường. Sao ngươi chẳng thỉnh ta cho sớm? Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Ðệ tử muốn thỉnh tức thời, ngặt bị thiêu bịnh đi không đặng, túng phải sai Bát Giới đi thế cho tôi.
Quan Âm nói:
- Sao ta không thấy Ngộ Năng đến đây?
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Phải! Bởi Hồng Hài giả hình Bồ Tát, Bát Giới ngở thiệt mới khẩn cầu, nó gạt đi theo vào động nói giùm, chẳng ngờ nó bắt Bát Giới bỏ vào túi da treo trên trính, lại hăm làm thịt.
Quan Âm nghe nói nội giận quở rằng:
- Loài yêu mị dám giảhình ta mà gạt Bát Giái!
Nói rồi lấy Tình bình quăng xuống biển.
Tôn Hành Giả thất kinh hồn vía, đứng dậy nói thầm rằng:
- Bồ Tát còn nóng nảy quá! Chắc là giận lắm mà quăng bửu bối của mình. Uổng quá! Uổng quá! Phải chi cho mình báu ấy, còn có ơn hơn.
Nói vừa dứt lời, thấy biển nổi sóng, có một con rùa quạ, chở Tịnh bình trên lưng, lội vào bờ, lên gành gặc đầu 24 cái như lạy.
Khi ấy Tôn Hành Giả xem thấy cười và nói nhỏ rằng:
- Nói vậy thì con rùa nầy ve ấy. Trong thể nó không ngó thấy cái tịnh bình trên lưng, nên lạy mà hỏi chi đó?
Quan Âm hỏi:
- Ngộ Không ngươi nói nhỏ chuyện chi vậy?
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Tôi không nói chuyện chi hết!
Quan Âm nói:
- Ngươi xách tịnh bình đem lên cho ta.
Tôn Hành Giả vưng lời, bước xuống rán sức xách không nổi, túng phải trở lên quỳ lạy bạch rằng:
- Ðệ tử thiệt tình không xách nổi!
Quan Âm nói:
- Cớ gì ngươi xách không nổi cái ve nhỏ? Ðể ta cắt nghĩa cho rành: Khi nãy cái bình không thì nhẹ, nay thâu một biển nước vào đó, nên nặng mười phần, ngươi xách không nổi cũng phải.
Nói rồi bước xuống tòa sen, tay hữu xách tịnh bình để trên bàn tay tả. Con rùa quạ gặc đầu rồi chùi xuống biển.
Tôn Hành Giả nói:
- Vậy thì nó là vật giữ tịnh bình cho Bồ Tát.
Quan Âm nói:
- Nước cam lộ trong tịnh bình của ta không phải như nước biển của Long Vương, vì nó trừ đặng tam mụi chơn hỏa. Nay ta đưa cho ngươi, ngặt ngươi xách không nổi. Ta muốn cho Long Nữ cầm tịnh bình theo trợ chiến, lại e ngươi thấy tịnh bình là vật báu, Long Nữ là gái xinh. Ngươi đoạt luôn và của và người, ta biết ngươi trốn đâu mà kiếm. Vì tánh ngươi gian giảo là có tiếng, phải để vật chi làm bằng cớ, ta mới chịu cho.
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Tội nghiệp thì thôi, Bồ Tát đa nghi quá! Trong mình tôi có gia tài chi mà để lại làm tin. Có cái áo nầy, là của bà cho tôi hồi trước. Còn cây thiết bãng là vật tùy thân. Còn có cái kim cô trên đầu tôi bằng vàng, xin để lại cho Bồ Tát.
Quan Âm nói:
- Ngươi tính khôn thiệt! Ta chẳng dùng món chi hết thảy, chỉ quyết một cái lòng cứu mạng sau ót ngươi mà thôi.
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Lông cứu mạng của bà cho đệ tử giữ mình, nếu nhổ một sợi lông, e động chưng nó rụng hết.
Quan âm cười rằng:
- Con khỉ tiếc từ sợi lông, lẽ nào ta không tiếc tịnh bình và Long Nữ?
Tôn Hành Giả lạy lục và năn nỉ rằng:
- Xin Bồ Tát đừng nghi nan. Ðầu không tưởng tăng cũng tưởng Phật. Xin từ bi xuống cứu thầy tôi.
Quan Âm thấy Ngộ Không cầu khẩn hết lòng, liền ra khỏi động Triều Âm, đã tới mé biển, truyền Ngộ Không qua biển trước, Tôn Hành Giả quỳ lạy bạch rằng:
- Tôi cân đẩu vân thì lỏa thễ, nên không dám đi trước sợ thất lễ với bà.
Quan Âm sai Long Nữ ra hồ hái một kiến sen thả xuống biển, bảo Ngộ Không lên ngồi, Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Bèn sen nhỏ như vầy, chở tôi sao nổi?
Quan Âm nói:
- Ngươi nhảy xuống thử coi chìm không?
Tôn Hành Giả tới nhảy xuống, coi nó lớn như chiếc xuồng, Tôn Hành Giả mừng rỡ cười rằng:
- Không dè bè sen chở tôi nổi!
Quan Âm nói:
- Ðã xuống thuyền sao không qua biển?
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Không chèo dầm, làm sao qua đặng?
Quan Âm nói:
- Chẳng dụng chèo buồm làm chi.
Nói rồi thồi một hơi đưa Hành Giả qua đến mé bờ.
Khi ấy Tôn Hành Giả nhảy lên khen rằng:
- Thiệt Bồ Tát pháp lực cao lắm, thổi tôi qua biển cả như chơi.
Quan Âm hiện hào quang bay khỏi núi Phổ đà, Long Nữ với Huệ Ngạn theo hầu tả hữu.
Quan Âm sai Huệ Ngạn về cha là Lý Tịnh, mượn ba mươi sáu ngọn đao Thiên cang, Huệ Ngạn vưng lịnh đi giây phút mượn đao đem về.
Quan Âm cầm ba mươi sáu ngọn đào quăng lên. Niệm chú ít câu, đao ấy hóa ra cái tòa sen tươi tốt. Quan Âm ngồi trên tòa sen. Chim Anh vỏ trắng bay trước, Quan Âm bay sau với Huệ Ngạn.
Khi tới núi Hiệu Sơn, Quan Âm niệm chú ám tự, thâu Sơn Thần Thổ Ðịa tới mà dạy rằng:
- Các ngươi đừng kinh hãi, ta bắt Hồng Hài mà thôi, chớ không chuyện chi lạ. Các ngươi chọn nội khoảng đất nầy rộng rãi ba trăm dặm, đừng cho cầm thú ở gần.
Thổ Ðịa Sơn Thần vưng lời dọn dẹp xong rồi trở về thưa lại.
Khi ấy Quan Âm cầm Tịnh bình chúc xuống, nước tuôn ra tiếng như sấm nổ.
Tôn Hành Giả khen thầm rằng:
- Thiệt là Quan thế Âm thần thông quảng đại.
Quan Âm truyền Ngộ Không sè bànt ay tả. Rồi lấy nhành dương liểu chấm nước cam lộ trong tịnh bình, để chữ mê trong bàn tay Hành Giả. Bảo nắm tay lại đi khiêu chiến, trá bại dụ Hồng Hài đến đây, sẽ làm phép bắt nó.
Tôn Hành Giả vưng lịnh làm theo như lời.
Nói về tiểu yêu thấy Tôn Hành Giả đến cửa động Hỏa Vân khiêu chiến. Liền trở vào báo lại, Hồng Hài nói:
- Chúng bây đóng cửa lại, đừng thèm tranh với nó làm chi.
Tiểu yêu y lời.
Tôn Hành Giả thấy vậy, liền kêu lớn rằng:
- Hồng Hài sao con đuổi cha đi, không mở cửa rước vào mà chịu lỗi?
Tiểu yêu vào báo rằng:
- Tôn Hành Giả nói nhục Ðại Vương như vậy.
Hồng Hài nói:
- Con khỉ ốm hay nói cà xốc, kể tới làm chi.
Khi ấy Tôn Hành Giả mắng nhiếc nhiều điều, thấy nó nhịn thua không thèm nói lại, tức mình phá cửa ầm ầm.
Hồng Hài nổi giận, cầm giáo nhảy ra hỏi rằng:
- Con khỉ cả gan phá cửa động, ngươi đã biết tội hay chưa?
Tôn Hành Giả nói:
- Con như đánh đuổi cha, thì tội bao lớn?
Hồng Hài nổi giận đâm nhầu.
Tôn Hành Giả đưa thiết bãng ra đỡ.
Ðánh năm hiệp, Tôn Hành Giả trá bại.
Hồng Hài nói:
- Ta trở vào ăn thịt Ðường Tăng.
Tôn Hành Giả nói:
- Xin trời làm chứng cho con tôi, nó bất hiếu như vậy!
Hồng Hài nghe nói nổi giận đuổi theo.
Tôn Hành Giả đánh ít hiệp rồi chạy nữa.
Hồng Hài không dè là kế, thấy Hành Giả sè bàn tay tả đưa ngay mặt nên mê mẩn cứ việc đuổi theo.
Lần lần gần đến chỗ Quan Âm, Tôn Hành Giả nói:
- Ta sợ mi, nên chạy đã tới Nam Hải, sao ngươi chưa trở lại, hãy còn theo Hồng Hài hoài?
Hồng Hài mê rồi, cứ việc rượt mãi.
Khi ấy Tôn Hành Giả nhảy đại lên hào quang của Bồ Tát mà núp.
Hồng Hài ngó trực tiếp thấy Quan Âm ngồi trên tòa sen, liền nổi giận hỏi rằng:
- Tôn Hành Giả thỉnh ngươi đến trợ chiến phải chăng?
Quan Âm làm thinh không nói lại, Hồng Hài hỏi nữa.
Quan Âm cũng làm thinh, Hồng Hài giận liền đâm một giáo.
Quan Âm hóa ra hào quang bay lên mây, Hành Giả, Mộc Tra bay theo nữa.
Còn Hồng Hài cười ngất nói rằng:
- Tôn Hành Giả thiệt là bất tài. Khi trước rước Long Vương làm mưa không tắt lửa, nay thỉnh Bồ Tát không biết nói, bị một giáo bay mất mà bỏ tòa sen. Ðể ta lên ngồi thử.
Nói rồi lên xếp bằng trên tòa sen, chắp tay nhái Bồ Tát.
Khi ấy Quan Âm cầm nhành dương chỉ xuống bảo lạy tức thì tòa sen hiện ra ba mươi sáu ngọn đao như cử Hồng Hài ngồi trên mũi đao, khó bề cục kịch!
Quan Âm sai Huệ Ngạn cầm cây hàng yêu đè đầu Hồng Hài loạn đã.
Quan Âm thấy nó liều mạng như vậy, liền cầm nhành dương phất và niệm chú,bắn rơi sáu ngọn đau dính cứng như hàm răng.
Hồng Hài nhổ không nổi, hãi kinh năn nỉ rằng:
- Ðệ tữ có mắt không tròng chẳng biết thần thông của Bồ Tát. Xin Phật từ bi quãng đại, thương xót chúng sanh, tha tôi khỏi thác. Tôi xin làm lành bỏ dữ, quy y theo phép Phật luôn luôn.
Quan Âm hiện xuống trước mặt Hồng Hài, hỏi rằng:
- Ngươi thiệt muốn tu theo phép ta chăng?
Hồng Hài gặc đầu khóc và thưa rằng:
- Nếu dung toàn tánh mạng, thì tôi chịu quy y.
Quan Âm nói:
- Như vậy ta thế phát cho ngươi.
Nói rồi lấy dao cạo đầu cho Hồng Hài, chừa ba cái vá, bới lên xong xã.
Tôn Hành Giả xem thấy cười rằng:
- Con yêu này xui quá! Bây giờ không phải là con gái, cũng không phải con trai, chẳng biết là vật chi đó!
Quan Âm nói:
- Nay ngươi đã theo phép Phật, ta chẳng nở bạc đãi. Kêu người là Thiện Tài đồng tữ có bằng lòng chăng?
Hồng Hài gặc đầu chịu hết, xin tha khỏi chết mà thôi.
Quan Âm chỉ một cái bảo lui, ba mươi sáu ngọn đao rã hết Thiện Tài không tì tích chút nào.
Khi ấy Quan Âm sai Huệ Ngạn đem đao trả cho Lý Thiên Vương. Còn Thiện Tài tánh bạo tàn chưa định, thấy thân thể lành lẻ không vết tích chi, thì giận mà nói rằng: - Ngươi có thần thông chi mà trị ta; ấy là phép thuật mà con mắt.
Nói rồi lấy giáo đâm liền.
Tôn Hành Giả sợ nhằm Quan Âm, đưa thiết bãng ra đỡ.
Quan Âm nói:
- Ngươi đừng đánh với nó làm chi, ta có phép trừng trị.
Nói rồi, lấy Kim cô trong tay áo quăng lên hô biến. Nó biến ra năm cái Kim cô. Quan Âm lấy năm cái Kim cô quăng vô mình Thiện Tài mà báo rằng:
- Ðeo vào lập tức.
Nói vừa dứt tiếng, một cái Kim cô máng trên đầu Thiện Tài, còn bốn cái tròng vào hai tay hai chơn nó, rồi niệm chú Kim cô bóp riết lại, Thiện Tài đau nhức ngã lăn.