Vừa thấy người phụ nữ đứng ở cửa, một ông lão tóc bạc trong đó đứng dậy trước, chào hỏi với cô: "Tiểu Nhạc về rồi đấy à?"
Vu Tri Nhạc nhận ra ông ấy, Viên Khương Nghĩa, thầy giáo dạy tiểu học của cô. Lúc cô học lớp 10, ông ấy cũng được thăng chức làm hiệu trưởng trường tiểu học."
10 năm trước lúc cô còn đi học, thầy Viên vẫn một đầu tóc đen, không thưa thớt như bây giờ, dáng người cũng rắn chắc, đôi mắt to sáng quắc chứ không hề vẩn đục.
Giờ ông đã về hưu, nhưng người trong trấn vẫn gọi ông là thầy Viên hoặc hiệu trưởng Viên.
Vu Tri Nhạc lễ phép chào một tiếng: "Thầy Viên."
"Ừ." Ông lão cười cười đáp lại.
Ngồi bên cạnh Viên Khương Nghĩa là bố cô, cô có thể cảm nhận được ánh mắt của ông ấy bắn tới, nhưng vẫn trực tiếp bỏ qua, coi như không thấy.
Hiệu trưởng Viên trở về chỗ ngồi, trưởng trấn Từ vỗ vào chỗ trống bên cạnh, gương mặt hiền từ gọi cô ngồi xuống.
Đúng là đang đợi cô, Vu Tri Nhạc đi qua, ngồi xuống.
Một lúc sau, cô phát hiện tất cả người có quyền cùng các trưởng bối đều có mặt ở đây. Cô đều biết những người này nên không thấy sợ hãi.
Vu Tri An rập khuôn chạy về phía chị mình, bị bố Vu mắng một câu: "Nhóc con tới đây làm gì" nên chạy mất.
Đưa mắt thấy con trai trở về phòng, bố Vu mới liếc mắt nhìn Vu Tri Nhạc, trầm giọng nói: "Vẫn còn biết quay về."
Trưởng trấn Từ không hiểu, hỏi: "Tiểu Vu vừa đi đâu vậy?"
Bố Vu hừ nhẹ: "Ai biết chứ."
Nghe đoạn đối thoại này, Vu Tri Nhạc vẫn không liếc mắt nhìn bố mình, cô chỉ nhìn thẳng phía trước, mặt không biểu cảm.
Phát hiện mâu thuẫn trong nhà Vu Tri Nhạc, thầy Viên chuyển lại đề tài cũ: "Tiểu Nhạc về đúng lúc lắm, mọi người đang nhắc tới cháu đấy."
Ông giơ bao thuốc lá lên, rút một điếu đưa cho Vu Tri Nhạc.
Vu Tri Nhạc lắc đầu: "Cảm ơn, cháu không hút."
"Cai rồi à?"
"Không, không hút lúc này."
Hút thuốc là thói xấu, không có mấy người phụ nữ hút thuốc lá, Vu Tri Nhạc coi như trường hợp đặc biệt, mọi người cũng không thấy lạ.
Thầy Viên không ép buộc nữa, đặt một cây thuốc vào miệng mình, sau đó để bao thuốc lá lại chỗ cũ. Bên cạnh có người mượn lửa, ông cũng tiện châm cho người đó.
Trưởng trấn Từ nhìn Vu Tri Nhạc cùng bố cô: "Vừa rồi đã nói chuyện với bố cháu, nhưng ông ấy nói chúng ta nên tự nói với cháu, vì vậy bác sẽ nói luôn. Chúng ta bên này không quan tâm tới ý của mấy người trẻ, vẫn kiên trì không cho phá bỏ. Lí do không muốn phá bỏ nơi này thì chính chúng ta cũng không nói rõ được."
Ông lão tự giễu: "Cháu cứ coi như chúng ta là một đám già cả, không chấp nhận được việc này. Người càng lớn tuổi sẽ càng cố chấp, không đành lòng nhìn nơi này sụp xuống trước chúng ta."
"Trước Tết giám đốc Cảnh đã tới chỗ bác một chuyến, đưa tới thông báo cuối cùng." Nói tới đây, trấn trưởng buồn bã: "Cậu ấy đe dọa bác, nói năm sau không tự mình quản chuyện này nữa vì quá hao tổn tâm sức. Một là cậu ấy để chính phủ ra mặt, hai là tìm công ty phá bỏ di dời tới phụ trách, tới lúc dỡ bỏ mạnh tay mà xảy ra sự cố gì cũng đừng trách cậu ấy."
Vu Tri Nhạc: "..."
Trưởng trấn Từ chậm rãi nói tiếp: "Mọi người biết quan hệ của cháu và giám đốc Cảnh rất tốt, muốn cháu nói với cậu ấy rằng chuyện phá bỏ và di dời này không gấp được, cứ thương lượng thêm sẽ tốt hơn là quyết định qua loa."
Vu Tri Nhạc không từ chối, chỉ hỏi: "Mọi người nghe ai nói quan hệ của cháu và giám đốc Cảnh tốt?"
"Nhìn còn không biết sao." Bố Trương Tư Điềm chen vào: "Tiểu Điềm nói qua với mẹ nó rồi, bảo cháu tốt số được con nhà giàu theo đuổi."
Vu Tri Nhạc cong môi, đáy mắt chính trực: "Anh ấy theo đuổi cháu liên quan gì đến việc cháu khuyên anh ấy không phá bỏ?"
Tay cầm thuốc lá của thầy Viên run lên: "Đừng suy nghĩ nhiều, tiểu Nhạc. Không phải mọi người tới ép cháu. Nhưng cháu nhẫn tâm nhìn họ phá bỏ sao?"
Bố Vu khinh thường, nhìn con gái như có ý khác: "Mọi người để nó đi khuyên giải việc phá bỏ và di dời? Lúc trước mẹ tôi giao nhà cho nó cũng không nghĩ nó chỉ mong nơi này bị phá bỏ sớm một chút, cầm được tiền rồi, nó sẽ tự chạy ra ngoài sống cuộc sống của riêng mình. Đồ con gái bất hiếu, mấy năm trước đã muốn tự cao chạy xa bay, đừng tưởng bố mẹ không biết."
Nói xong lời này, người đàn ông trung niên nhìn cô chằm chằm, đầy tức giận. Vu Tri Nhạc nghe xong thì bật cười nhưng không phản bác.
Dù sao cũng là thành phần tri thức, thầy Viên nghe không được lọt tai: "Trung Hải, sao anh lại nói con gái thế. Nhà anh mấy năm nay đều phải nhờ vào tiểu Nhạc, mọi người ai cũng biết rõ điều này. Tri An bây giờ lên năm 2 đại học rồi, nếu không có tiểu Nhạc thì thằng bé cũng không đi học đại học được đâu."
Đúng vậy, mọi người đều đồng thanh tán thành.
"Phải, phải, nó thì giỏi rồi." Bố Vu tố khổ: "Mấy năm tôi không ở nhà, nó ngồi lên đầu lên cổ tôi luôn."
Thấy bầu không khí bí bách, trưởng trấn Từ nhanh chóng hòa hoãn: "Là người một nhà, nói lời khách khí làm gì." Ông nhẹ nhàng cười với Vu Tri Nhạc: "Tiểu Vu, bác chỉ muốn hỏi, cháu muốn dỡ bỏ nơi này sao?"
Vu Tri Nhạc không liên tiếng.
Về tình, cô không muốn phụ lòng bà nội gửi gắm.
Về lý, phá bỏ phường Trần là việc rất bình thường và sẽ xảy ra trong tương lai gần.
Khói thuốc lượn lờ quanh chóp mũi Vu Tri Nhạc. Nhiều người ghét mùi khói thuốc của người khác, nhưng Vu Tri Nhạc đã quen, mùi thuốc của người khác lại khiến cô hoàn toàn thanh tỉnh.
Cô sắp xếp lại ý nghĩ, hàng vạn nghĩ ý lộn xộn vây quanh, đột nhiên có một ý tưởng lóe lên. Vu Tri Nhạc mở miệng, hỏi ngược lại: "Mọi người ngồi đây tìm cháu có tác dụng gì? Đánh giá cháu quá cao rồi."
Thấy cô muốn cự tuyệt, thầy Viên trả lời: "Không phải đánh giá cháu cao, mà là muốn thử mọi biện pháp. Dù sao bây giờ cháu cũng gần gũi với bên kia, cũng coi như một cơ hội."
Vu Tri Nhạc cười nhạo: "Vậy bây giờ mọi người vẫn muốn tìm cháu cầu tình?" Cô dừng lại một chút, sắp xếp câu chữ: "Lời này có thể đả kích đến mọi người, nhưng trưởng trấn Từ đã nhờ cháu một lần, cháu cũng nói chuyện với Cảnh Thắng rồi, anh ấy vẫn giữ vững lập trường. Cháu nghĩ việc này sẽ không đổ lên đầu mình nữa, hôm nay mọi người vẫn di lại."
"Đầu xuân năm mới, tất cả những vị đức cao vọng trọng trong trấn đều chạy tới nhà cháu, chỉ muốn đổ chuyện này lên đầu kẻ hậu bối này sao?"
Cô nói rành mạch: "Cháu thấy mọi người làm sai rồi."
"Không nên như vậy."
Ông lão ngồi đối diện cô nóng nảy: "Vậy cháu nói xem, mọi người nên làm thế nào?"
"Chúng ta đều sống ở phường Trần nhiều năm như vậy, cháu ở đây 20 năm, các bác có người ở tới 50, 60 năm. Mọi người đều hiểu rõ nơi này, cũng dành nhiều tình cảm cho nó nhưng lại đem hy vọng gửi gắm tới mấy người ở phe đối đầu." Giọng cô vang vang mà có lực, dường như đánh thức tất cả mọi người.
Thầy Viên là người thông minh, ông hiểu rõ ý tứ trong lời nói của cô, sau đó nói ra suy nghĩ của mình: "Có lẽ chúng ta già rồi, không có sức khỏe và khí lực để tranh thiệt hơn, bọn trẻ cũng không ở nhà, mà dù có nhà cũng chưa chắc giữ lại được gì."
Miệng lưỡi khô tới khó hiểu, Vu Tri Nhạc hắng giọng: "Các bác tìm cháu để nói giúp với việc chờ họ phá bỏ thì có gì khác nhau? Khi người ta phá bỏ tới cửa nhà, các bác vẫn phải cúi đầu xin xỏ họ đấy thôi?"
Vu Trung Hải không nghe được nữa, trách mắng: "Nói chuyện với trưởng bối bằng thái độ gì vậy?"
Ông Biên ngồi bên cạnh bố Vu giơ tay lên can: "Để con gái anh nói cho hết, con bé nói có lý."
"Bà nội cháu từng nói phường Trần là do các bác cùng những người cùng thời với ông nội cháu xây dựng, ở đây chứa mồ hôi, máu và nước mắt của mọi người..." Vừa nói cô vừa thấy lòng chua chát, không biết là dư vị trong lòng hay tại đáy mắt: "Nếu không dựa vào sức mình để bảo vệ nơi này mà chỉ chờ đối phương mềm lòng bố thí, thì trong chốc lát phường Trần sẽ bị hủy hoại hoàn toàn. Số phận của nơi này sớm muộn gì cũng không thay đổi được."
Trưởng trấn Từ nghe xong thì hoảng sợ, mãi không tiếp lời, một lúc sau mới than thở: "Vậy có thể làm gì? Như lão Viên nói đấy, mọi người đều già rồi, có thể làm sao? Thời đại này đã sớm không phải của chúng ta nữa."
"Thời đại không phải của các bác nhưng nhà là của các bác, kí ức, tình cảm cũng là của các bác, vì sao mọi người đều nặng tình với nơi này như vậy? Vì đây là quê hương của chúng ta, muốn giữ lại nhà cho mình, chẳng lẽ không phải dùng sức của chính mình sao?" Vu Tri Nhạc duy trì sắc mặt an định, tuy vài phút trước cô còn không chắc chắn, nhưng vẫn quyết định nói ra điều này: "Các bác đã lớn tuổi, không thể cứng rắn đấu sức với họ nhưng chúng ta vẫn có thể đấu văn."
Thầy Viên lúc này mới tin phục đầu óc của người trẻ tuổi, mắt ông sáng lên: "Cháu nói xem, có đề xuất gì?"
Phòng khách an tĩnh tới thấu xương, có người dập tắt thuốc lá, dường như nó cũng có thể phát ra hơi thở.
Vu Tri Nhạc quét mắt nhìn tất cả mọi người, đôi mắt bọn họ đã trải qua bao xoay vần tang thương trong đời, lúc này đây lại ánh lên chút mong đợi, mà mong đợi này lại đang hướng về phía cô.
Cô hít sâu một hơi, chậm rãi nói ra ý tưởng của mình: "Cháu đang nghĩ chúng ta có thể xin công nhận phường Trần trở thành di sản."
Vừa dứt lời, tất cả mọi người im lặng, sau đó tiếp lại tục xì xào bàn tán. Chưa có ai nghĩ tới phương thức mưu cầu lớn như vậy.
"Sẽ rất phiền toái." Có người lên tiếng phản bác.
Vu Tri Nhạc đáp lời: "Không thử sao biết được? Ngõ hẻm của phường Trần có đặc tính riêng, nhưng dựa theo ngõ hẻm ở Bắc Kinh, thì khó có khả năng xin được thành di sản văn hóa vật thể. Chúng ta không cần xin di sản văn hóa vật thể, cháu nhớ Thượng Hải cũng có lối kiến trúc tương tự, họ đã xin được tới cấp quốc gia, chúng ta cũng có thể thử. Không chỉ có kiến trúc, ở đây còn có tục lệ, nghề gia truyền, trò chơi dân gian, tay nghề làm gấm, công nghệ làm đồ sơn mài... Mọi thứ đều có thể thử một lần.
Thầy Viên rất kinh ngạc: "Cháu vừa nghĩ tới sao?"
Vu Tri Nhạc đáp lại: "Phải, năm ngoái cháu tới Thượng Hải mấy ngày, đi qua phường Điền Tử, chỗ đó cũng có đường giống chúng ta, nhưng nhà ở Thượng Hải mang phong cách của phương Tây nhiều hơn, chúng ta lại theo phong cách cổ."
Nói tới đây, miệng người phụ nữ hơi cong lên, mắt cũng phá lệ ánh lên tia sáng tự tin: "Mọi người thấy không, phường Trần có nhiều vốn liếng như vậy, vì sao không xứng đáng được bảo tồn? Những tinh hoa đó đều do người thế hệ trước khổ tâm lưu lại, không lẽ chỉ vì cuộc sống hiện đại của chúng ta mà kéo dài nó một cách miễn cưỡng và mòn mỏi, chẳng lẽ không phải vì chúng ta bảo vệ nó không tốt sao?"
Mấy lời này làm thầy Viên sởn gai ốc, cũng khiến tinh thần ông phấn chấn lên: "Cháu tìm hiểu chương trình công nhận di sản chưa? Phải xin chính phủ sao? Bây giờ nhà nước và thương nhân liên hệ rất chặt chẽ, chỉ sợ sẽ khó xin."
Có cái phao cứu mạng này, trưởng trấn Từ rốt cuộc cũng tìm thấy chút hy vọng: "Dù có khó chúng ta cũng phải thử, nếu thành công thì sao?"
Vu Tri Nhạc lấy điện thoại ra, hai ông lão đều sát lại nhìn, cuối cùng cô nói: "Bộ văn hóa."
"Bộ văn hóa?" Thầy Viên đột nhiên cười to, thật khéo quá mà.
Trưởng trấn Từ bên cạnh cũng nghĩ đến: "Không phải Mộ Nhiên nhà ông làm ở bộ văn hóa tỉnh sao?"
Thầy Viên hào hứng lấy điện thoại di động ra, híp mắt bấm số: "Phải, thật trùng hợp! Giờ tôi gọi nó tới đây!"