Tại nhà mục sư mọi thứ đều đã được chuẩn bị sẵn sàng từ rất sớm. Edward, bồn chồn sau khi tỉnh giấc đột ngột, đã ra khỏi giường từ ba giờ sáng và hoàn tất mọi việc chuẩn bị của cá nhân, đang sẵn sàng giúp bà Marston khi bà xuống nhà trong tâm trạng vẫn còn rất lo lắng. Mỗi khi bà đi ngang qua phòng Hazel, hoặc thấy Edward mang hoa lên đó, bà lại nói, “Ôi, trời ơi!” và lắc đầu buồn bã. Bởi vì bà sợ rằng cuộc sống được Edward vạch ra sẽ không bao gồm những đứa cháu nội của bà. Mà cháu nội thì, qua nhiều bận cân nhắc cẩn thận, đã giành được vẻ quyến rũ lấp lánh của truyền thống. Bà cũng bị mất bình tĩnh vì Martha, người mà, không giống như chiếc bánh nhồi bột của cô ta, luôn có “khiếm khuyết”. Với hai người phụ nữ tức giận và phiền muộn, và trước thực tế rằng đám cưới được tổ chức chỉ với một nửa sự hoành tráng đáng ra phải có, người ta có thể nghĩ rằng tâm trạng của Edward không được hứng khởi lắm; nhưng không phải vậy. Chàng chạy lên chạy xuống, nói đùa với Martha, xoa dịu mẹ chàng, và hát cho đến khi Martha, người nghĩ rằng thái độ của một mục sư tại một đám cưới chỉ nên ít khoa trương hơn tại một đám ma một chút, phải buột miệng nói:

“Ông chú giống một tổ chim hơn là một mục sư.” Cô ta và bà Marston đang bày những chiếc cốc có họa tiết hình lông chim ra phòng khách.

Lúc đó Edward đứng ở cửa phòng Hazel, và hiểu rằng chàng không nên bước chân vào đó nữa. Chàng không được phép ngắm đám váy áo thơm tho trong những chiếc hộp đã mở ra của nàng, cũng không thể không thao thức hết đêm này đến đêm khác trong vòng tròn quyến rũ mà sự hiện diện của nàng tạo ra. Chàng cảm thấy, trong nỗi đau mất mát - mất những điều chưa bao giờ được sở hữu, sự mất mát cay đắng hơn tất thảy - rằng, nếu chàng có thể có được những điều này, thì kể cả không có những đứa trẻ tóc hung, mắt màu vàng lửa trong giấc mơ của chàng cũng được. Chàng quỳ bên giường Hazel và ngả đầu xuống gối, bị giằng xé giữa sự say đắm tinh thần và ham muốn thể xác. Tóc chàng lạnh và ẩm ướt, và kể từ hôm đó một nếp nhăn mới xuất hiện trên trán chàng. Bất cứ ai nhìn chàng cũng đều nghĩ rằng chàng đang cầu nguyện; chàng bất động. Số phận của Edward được cho là “êm ả”, bởi vì những ngọn lửa trong con người chàng không tạo ra âm thanh, mà cứ cháy với sắc trắng lặng lẽ.

Không phải chàng đang cầu nguyện. Việc cầu nguyên đã lùi xa, giống như một tấm biển chỉ đường đã bị bỏ lại phía sau từ lâu rồi. Có lẽ chàng sẽ lại quay trở lại với nó; nhưng hiện giờ chàng đang ở trên sa mạc không có đường đi. Chỉ những người phải chịu đựng đau khổ ở mức độ vừa phải mới nói về việc cầu nguyện như sự nương náu của kẻ thiệt thòi. Nhờ thế mà bạn biết họ. Những người phải chịu đau khổ thực sự nhớ rằng phần tồi tệ nhất của đau khổ là sự tan vỡ của lời cầu nguyện trong tay họ, nhức nhối, và không thể nắm giữ.

Quỳ ở đó với đôi mắt nhắm nghiền, Edward biết rõ mái tóc của Hazel xõa trên gối duyên dáng ra sao; biết rõ vòng tay ấm áp của nàng ôm quanh cổ chàng sẽ mang lại cho chàng cảm giác như thế nào; biết rõ niềm hạnh phúc hoang dại khi chàng làm nguôi bớt nỗi sợ hãi nảy sinh từ những cơn ác mộng và dịu dàng dỗ nàng đi vào giấc ngủ. Chưa bao giờ sự gần gũi tình cảm của đời sống vợ chồng lại ánh lên trong mắt chàng như lúc này. Nhưng chàng sẽ chỉ gần gũi Hazel ở mức độ như mẹ chàng đối với nàng thôi, mà có lẽ còn ít hơn. Đêm đêm chàng sẽ đứng trên ngưỡng cửa, hôn Hazel bằng cái hôn của một người anh, rồi rời đi. Tháng tiếp tháng, năm nối năm trôi qua, chàng sẽ đọc những mẩu truyện về tình yêu chân thành, ngọt ngào trong Kinh Thánh - những mẩu truyện rất thật mà nếu do một tiểu thuyết gia viết ra, sẽ bị cấm lưu hành; năm rồi năm trôi qua chàng sẽ ngắm nhìn tổ chim và những con thú non, sẽ đi tới những gia đình nơi mấy đứa trẻ nhỏ xíu được bọc trong khăn lông nhìn chàng không chớp mắt và nắm lấy những ngón tay chàng trong sự kìm kẹp của sự yếu ớt bạo ngược. Và chàng sẽ luôn có Hazel ở bên, làm chàng say đắm bởi phép mầu bất diệt, phép mầu thậm chí còn mạnh hơn cả sắc đẹp, phép mầu khiến chàng đánh mất sự điềm tĩnh mà chàng phải vất vả lắm mới có được chỉ bằng một động tác xoay cổ tay, bằng đường cong của dải thắt lưng, bằng sự bồng bềnh của mái tóc. Và khi đó thời khắc lạnh lùng của khủng khoảng sẽ tấn công chàng, và một giọng oang oang sẽ gào lên, không phải bằng sự xảo quyệt của nỗi tức giận, mà bằng sự oai nghiêm của buổi sáng trên những đỉnh núi cao:

“Hãy giành lấy nàng. Nàng là của cậu đấy.”

Chàng biết rằng đó là sự thực. Ai dám nói ngược lại chứ? Nàng là của chàng. Chỉ vài giờ nữa thôi nàng sẽ trở thành vợ chàng, trong ngôi nhà của chàng, mang đến cho chàng mọi luật lệ của tín ngưỡng và dòng dõi. Rõ ràng, bằng cách không làm hài lòng chính bản thân mình chàng sẽ xúc phạm tín ngưỡng và dòng dõi. Chiếc then cài cửa phòng nàng là của chàng, và chàng có thể nhấc nó ra bất cứ lúc nào. Căn buồng của hoa hồng và vàng, của cầu vòng và những tiếng reo lanh canh của bạc giống như tiếng chim hót lúc bình minh, tồn tại là để dành cho chàng như bông hồng nở cho ong tới tìm nhụy. Mẹ chàng cũng sẽ hài lòng. Bã đã chỉ trích mạnh mẽ “cuộc hôn nhân không phải hôn nhân này”. Chàng sẽ là người đồng hành và là nguồn cảm hứng - là tiêu chuẩn. Chàng sẽ là một trong số những người đàn ông trên thế giới rộng lớn này, những người làm việc, cưới vợ, nuôi nấng con cái, và ngắm nhìn cháu chắt, và rồi, trong niềm vinh quang của sự viên mãn, ngả đầu trên gối ngủ ngon lành. Chàng luôn yêu những điều bình dị. Chàng không phải là người có thiên tư nổi bật, người có tâm hồn bừng bừng ánh sáng hoang dại thay vì ánh sáng dễ chịu của ngọn lửa lành mạnh. Chàng là một người đàn ông bình thường, yêu những điều bình thường. Chàng không phải người đàn ông mang cung cách đàn bà, cũng chẳng phải người có thiên hướng độc thân, mặc dầu chàng không có sự nam tính mãnh liệt của Reddin. Ham muốn nhục dục chưa bao giờ trỗi dậy trong chàng mà không có sự tác động của tình yêu tâm hồn. Nhưng sự tác động đó đã xảy ra; nó đã trỗi dậy; nó nhăm nhe điều khiển chàng.

Những hình ảnh hiện ra mập mờ nhưng lại chói sáng trong sự hình dung của chàng: hình ảnh Hazel đêm nay đứng chải tóc; quang cảnh căn phòng này khi nàng tắt đèn đi, chỉ còn ánh trăng êm dịu soi rọi; mùi hương hoa dịu dàng, tiếng nàng thở khe khẽ; và trong đợt sóng trào dâng mãnh liệt, các cảm xúc mà chàng cảm thấy khi đặt tay lên then cửa là tình yêu, cảm giác hân hoan và ngây ngất.

Trông nàng sẽ như thế nào nhỉ? Nàng sẽ nói gì? Nàng không thể ngăn cấm chàng được. Có lẽ, khi bừng tỉnh trước cuộc sống hôn nhân ngọt nào, nàng sẽ yêu chàng, yêu một cách say mê nồng nàn như chàng yêu nàng.

Cảm giác quyền lực điên cuồng chiếm hữu chàng. Chàng sẽ có được những thứ chàng muốn. Vậy thì chàng phải từ bỏ những gì? Và rồi, chàng nghe thấy tiếng Hazel thì thầm bằng giọng nuối tiếc, như một hợp âm thứ khẽ khàng và ai oán.

“Tại sao anh lại làm thế?” và, “Em rất biết ơn anh.”

Chắn giữa chàng và mong muốn của chàng là sự yếu ớt của Hazel, cá tính của nàng, giống như một chiếc ly mỏng và chàng sẽ làm vỡ chiếc ly nếu khuấy động nó. Tín ngưỡng và tục lệ thúc đẩy chàng. Bởi vì Giáo hội và Nhà nước tồn tại vì sự công bằng về vật chất, vì cái lý trần trụi của luật pháp. Sự đơm hoa của tinh thần, những động cơ cao cả được bao bọc trong sự vô luật - hầu như không thuộc phạm vi của luật pháp bởi vì chúng dành cho những người vẫn cần đến những quy tắc thô sơ. Đối với những kẻ chép thuê, và những kẻ bán chim câu, Chúa là một người hay cãi vã.

Thay vì làm vỡ chiếc ly mỏng mảnh đó, chàng không muốn khuấy động nó. Đối với chàng dòng dõi và quan niệm của người đời làm sao có thể sánh được với tâm hồn nàng? Những giáo lý của chàng chắc chắn phải tạo ra ngoại lệ cho nàng. Chúng chẳng quan trọng. Quan trọng là bản thân chàng và Hazel; tình cảm nồng nàn của chàng, tự do của Hazel; niềm khao khát được làm chồng và làm cha của chàng, sự thiếu khả năng làm vợ và làm mẹ do tính ngây thơ, tinh nghịch của nàng. Chàng bỗng ghét cay đắng bản thân mình vì những hình ảnh tươi vui mà chàng đã hình dung ra. Chàng thấy hết sức nhục nhã khi nhận ra rằng có lúc chàng đã thực sự muốn sử dụng quyền của mình để nhấc cái then cửa lên. Đối với chàng việc sử dụng sức mạnh một cách ích kỷ dường như luôn là điều đáng khinh bỉ nhất. Chàng xem xét cơn khủng hoảng của mình từ mọi khía cạnh với nỗi hổ thẹn. Chàng đã đi đến quyết định; nhưng chàng biết đưa ra quyết định trái ngược thật dễ dàng làm sao. Thật dễ dàng và ngọt ngào biết bao! Chàng quỳ ở đó một lúc lâu, mệt mỏi đến độ không thể đứng dậy được, kiệt sức vì cuộc xung đột hầu như còn chưa bắt đầu. Rồi chàng nghe thấy tiếng mẹ chàng gọi, và chàng đứng dậy, đóng cửa phòng lại như một người từ bỏ giấc mơ. Trong tay chàng vẫn cầm bó hoa tulip mà chàng đã mua cho Hazel tại hội chợ. Những bông hoa đã rũ xuống.

“Ôi, con yêu,” bà Marston nói, “mẹ gọi con mãi mà không thấy con trả lời! Con đã ở đâu thế?”

Nếu Edward không kiềm chế, chàng có thể đã nói ra sự thật, rằng chàng đã “ở địa ngục”. Thay vì thế chàng chỉ nói: “Con đã ở thung lũng của sự bồn chồn.”

“Con yêu, thung lũng gì cơ? Ôi, không phải thung lũng, chỉ là một bài thơ thôi đúng không?” Thật lạ! Con yêu, con yêu! bà nghĩ; Mình hy vọng tất cả những chuyện này sẽ không làm thay đổi đầu óc thằng bé; Nó vừa nói gì đó nghe thật vớ vẩn. “Trông con nhợt nhạt quá, con ạ, trông như người mất trí ấy,” bà tiếp tục nói; “Mẹ nghĩ con muốn một…”

“Không đâu, mẹ ạ. Cảm ơn mẹ, con không muốn gì cả.”

Chàng phần nào nhận thức được sự mỉa mai đầy cay đắng của câu nói chàng vừa thốt ra.

Bà Marston nhìn xuống đầu gối chàng.

“Ôi, con yêu, mẹ biết rồi,” bà nói. “Mẹ xin lỗi vì mẹ đang định nói rằng có muốn một ít phấn không. Ban nãy con ở với Chúa. Chỉ việc cầu nguyện mới có thể khiến con bận tâm đến thế trong ngày cưới của mình!”

Bà rất cảm động. Edward đỏ mặt vì hổ thẹn, biết rõ mình đã bận tâm đến mức nào.

“Đấy!” bà kêu lên. “Mặt con đỏ bừng lên thế kia kìa. Con bị sốt rồi. Mẹ sẽ trộn cho con ít thảo dược và mẹ sẽ làm con trở lại bình thường ngay thôi.”

“Con ước gì mẹ có thể,” chàng thở dài.

“Những gì mẹ muốn,” bà nói, chộp lấy ý nghĩ trước đó của bà một cách liều lĩnh tựa như cách bà túm váy lên trong những ngày mưa lội - “con ạ, những gì mẹ muốn là - nó quá nặng, chiếc bánh ấy…”

“Mẹ muốn con mang bánh ra phải không ạ?”

“Phải, con yêu. Con thật tinh ý! Và hãy chú ý đừng làm hỏng lớp kem phủ nhé; khó lắm đấy, vì nó rất trắng và giòn.”

“Không, con sẽ không làm hỏng sự trong trắng đâu mẹ ạ,” chàng nói một cách sốt sắng, “dù có khó đến mấy.”

Bà không nhận thấy rằng sự sốt sắng đó thật không tự nhiên; sốt sắng quá mức trong cách giải quyết việc nhà là trạng thái bình thường của bà.