Một chiếc xe ngựa xa hoa đi ngang qua phố, đêm qua trời đổ mưa, thanh thạch bản* chuyển sang màu xanh biếc, nhìn từ xa giống như một khối ngọc bích lớn trải dài mười dặm, nứt thành vài trăm miếng nhỏ, phản chiếu người qua đường, có phần trong trẻo nhưng lạnh lùng hiu quạnh.
*Thanh thạch bản: đá để lót đường, có màu xanh.Hai vị sư tử đá trước cửa Trần Bắc Hầu phủ một thời cực thình đã bị đập bể, không còn chút uy nghiêm khí thế nào, cửa chính mất đi bảng hiệu mới chỉ qua một thời gian ngắn đã vương đầy mạng nhện, giấy niêm phong hồng ấn bị gió thổi bay phần phật…
Thu Nguyệt đưa tay buông mành, ngăn cách Trấn Bắc Hầu Phủ bên ngoài mã xa, nhẹ nhàng bâng quơ nói: “Nhị gia không thể thấy gió.”
Sở Du chậm rãi thu tay về, không khăng khăng nữa.
Thu Nguyệt trầm mặc một lát, mới nói: “Tất cả hạ nhân Tần gia đều bán rồi, gia sản đều bị niêm phong, hai mẹ con Tần gia nương tựa người họ nội, lại không được tộc trưởng chứa chấp. Nhà họ sợ hai mẹ con Tần gia mang theo phiền phức, dù sao cũng phạm vào tội lớn trong triều, khó tránh khỏi liên lụy. Hai mẹ con Tần gia đau khổ cầu xin nhiều ngày, tộc trưởng chỉ đồng ý phân cho hai người một góc để ở, lúc này thực sự trông cậy vào nhà người ta, sợ là sau này không được như ý.”
Đâu chỉ đơn giản là không như ý đâu, một gian nhà nhỏ đơn sơ, gặp gió liền lung lay, trời mưa thì dột, một bàn trà, một giường, áo mỏng chắp vá, bị người trong tộc khinh rẻ, cuộc sống như thế đối với hai mẹ con Tần gia mà nói, mỗi ngày đều là chịu dày vò.
Chỉ là Thu Nguyệt lười nói thêm, nói thêm nữa, chẳng qua chỉ làm dơ tai Nhị gia.
Sở Du nghe xong cũng không phản ứng, chỉ thản nhiên gật đầu, kéo áo khoác trên người, nén tiếng ho khan.
Thu Nguyệt vội vàng rót ly trà nóng đưa tới, vỗ nhẹ thắt lưng Sở Du, nói: “Nhị gia chớ nên ra ngoài, mấy ngày nay hơi lạnh.”
Trên môi Sở Du không chút huyết sắc, cả khuôn mặt trắng như tuyết, duy chỉ có một đôi mắt đen sâu thẳm như đầm sâu vạn trượng, khiến người nhìn không ra tâm tình.
Thu Nguyệt không nói, nàng đương nhiên hiểu rõ Sở Du chuyến này đi là vì cái gì.
Tết Hàn thực vừa tới, vừa lúc mùa hoa bông, thanh minh mưa nhiều, cũng là lúc phạm nhân lưu đầy bị giam giữ trong ngục lên đường. Ra khỏi cửa thành, chờ bọn họ chính là đường xá gian khổ không hẹn ngày trở về cố hương.
Ra khỏi cửa thành, mấy trăm dặm đường, vòng vèo mà vô tận không có điểm cuối. Quan sai khoác áo đen, bên hông buộc thắt lưng sắt, phía sau là khóa xiềng xích lưu phạm. Hoa bụi bay bay, rơi trên đoàn người u ám, bước một bước, là rời xa nhà thêm một bước.
Trên sườn núi ngoài thành đỗ một chiếc xe ngựa nào đó, đang chờ người.
Gã sai vặt quần áo tinh quý ngăn lại quan sai nói nhỏ mấy câu, từ ống tay áo lấy ra một nén bạc nhét vào tay quan sai. Mặt mày quan sai giãn ra, cười gật đầu nhận lấy, gọi một người trong đám người phía sau, nói nói vài câu.
…
Áo tù nhân màu trắng tràn đầy dơ bẩn, tóc dài rối tung, tương đối lộn xộn, cổ tay cổ chân người nọ đều là xiềng xích, thân hình vốn cao gầy hơi hơi còng xuống, bước chân loạng choạng không biết dưới lớp áo tù là bao nhiêu vết thương. Đến lúc ngẩng đầu, mới thấy mấy phần anh tuấn suy sụp, chỉ là không át được ngây ngốc thẫn thờ, giống như không còn sức sống.
“Tần Hầu gia, chủ tử nhà ta mời ngài.” Giọng nói gã sai vặt kia có phần cung kính, nhưng tư thế lại có chút khoe khoang.
Tần Tranh chậm rãi ngẩng đầu, a một tiếng nhỏ: “Ta đã không còn là Hầu gia, không biết chủ nhà người là vị nào?”
Lưu phạm ngay cả người thân cũng không được gặp, lúc này có thể là ai cản đường…
Gã sai vặt nói: “Tần gia đi thì biết.”
Tần Tranh cũng không hỏi thêm nữa, tiếng xiềng xích theo bước chân đụng phải phát ra âm thanh lạnh băng, hắn từng bước bước lên sườn núi, lúc nhìn thấy đồ đằng bên ngoài xe ngựa là của phủ Tĩnh quốc công, dưới chân tựa như mọc rễ, không thể nhúc nhích dù một bước.
Bàn tay nhợt nhạt gầy gò đến đáng thương, tựa như một mảng da tuyết mỏng bao lấy xương khớp nhỏ bé yếu ớt, chậm rãi vén màn xe.
Trường bào tím nhạt, bụi thấm y sam, áo khoác vân trắng, mặt mày như nước, chỉ có điều giữa trán quấn khăn ba chỉ, toàn thân thanh lãnh như sương. Mày nâng lên, thiên không mây mỏng, mặt đất phủ rêu xanh, phía sau liễu biếc, tựa như họa lên những gì nổi bật nhất trong một bức tranh sơn thủy, mà hắn mới là chủ bút, không hề thiếu tao nhã.
“Thanh Từ…” Môi miệng Tần Tranh khô khốc, hầu kết gian nan nâng lên lại hạ xuống, lẩm nhẩm tên của người đối diện.
Sở Du nhìn thấy người cách năm bước chân, phảng phất tựa như đã cách cả một đời. Chuyện xưa rõ ràng trong mắt, rồi lại vút qua đầu, cuối cùng chính là dừng lại trong khoảnh khắc này, bốn mắt nhìn nhau, thế nhưng lại chẳng thể nói gì. Từ lúc tuổi còn thơ dại cho đến hiện tại, một nét bút họa ân oán tình cừu, Mạnh Hàn Y xử trảm, Tần Tranh lưu đầy, Hầu phủ bị niêm phong, cuối cùng cửa nát nhà tan, đi đến ngày hôm nay, hai bên chia cắt.
Gió thổi cành liễu, Sở Du khó chịu ho nhẹ, phá vỡ cục diện bế tắc.
Thu Nguyệt bưng lên một khay gỗ mun khắc hoa, bên trên sắp lưu li tửu một bầu, chén bạc một đôi.
Sở Du chậm rãi nhấc lên bầu rượu, rót đầy hai chén, đưa một chén cho Tần Tranh, nhìn y vươn ra đôi tay bị xiềng xích, đầu ngón tay run rẩy gần như khiến cho chén rượu sánh hết ra ngoài.
Chim đỗ quyên hót ríu rít, càng thêm hiu quạnh. Chia tay lần này, trong lòng hai người đều hiểu rõ.
Sở Du siết chặt chén vàng, đè lại tiếng ho khan, rũ mắt nói: “Tần Tranh, hôm qua xoay vần ví như hôm qua tử, hôm nay xoay vần ví như hôm nay sinh*. Vướng mắc cùng ngươi vài chục năm, cuối cùng cũng đi đến điểm tận cùng. Chỉ là đối với ngươi, rốt cục vẫn có ba phần cảm tạ trong lòng.”
*昨日种种譬如昨日死, 今日种种譬如今日生: Ý của câu nói đó là, mọi chuyện ngày hôm qua rồi sẽ qua đi. Chuyện sau này tựa như ngày hôm nay một lần nữa bắt đầu. Hãy quên đi quá khứ, một lần nữa bắt đầu cuộc đời mới.Đây vốn là gia huấn của tác giả Viên Phàm sống ở thế kỉ 17, tên “Huấn tử văn” (sách dạy con). Viên Phàm lấy kinh nghiệm đời mình và các chuyện xưa trong thiên hạ để giáo dục con ông tên Viên Thiên Khải, phải không ngừng vươn lên, lấy đức để cải mệnh.Về sau, vì sức ảnh hưởng của nó nên bộ gia huấn được đổi tên thành “Liễu Phàm tứ huấn” (bốn lời răn của Liễu Phàm), hay còn gọi là “Mệnh tự ngã lập” (Mệnh tự mình tạo nên) để truyền cho hậu nhân.Câu nói trên nằm trong phần bốn của tác phẩm.Tham khảo thêm: link“Chén thứ nhất cảm tạ ngươi, thời trẻ gặp nhau, cứu tính mạng ta.”
“Chén thứ hai cảm tạ ngươi, cùng ta kết giao, cho ta nhi nữ.”
“Chén thứ ba cảm tạ ngươi, ba phần bạc tình, mộng dài một giấc.”
Ba chén rượu, Tần Tranh lệ rơi trong chén, không phải chưa từng yêu, không phải không muốn chiếu cố thật tốt người trước mặt, không phải chưa từng quyết định sẽ không cô phụ hắn… Chỉ là vì cớ gì hết lần này đến lần khác đẩy người trước mặt càng ngày càng xa, vì sao minh châu trong lòng bàn tay, bị ném vỡ vụn, mới phát hiện, nhiều năm như vậy, vẫn luôn soi rọi bước đường dưới chân y.
Chén vàng rơi khỏi đầu ngón tay, Sở Du cau mày cúi người ho đến tê tâm liệt phế, tấm thân này cuối cùng không chống nổi ba chén rượu…
Tần Tranh vô thức bước lên trước, đưa tay ra, lại thấy Sở Du chợt lui lại phía sau, ngay cả ống tay áo cũng không cho y chạm tới.
Đầu ngón tay rơi vào khoảng không, ngoại trừ sơn phong, không còn gì khác.
Sở Du lảo đảo hai bước, ổn định thân thể, hơi thở không đều, hắn ngơ ngẩn nhìn Tần Tranh một lát, mới hé miệng nói: “Nhưng Tần Tranh à, lòng ta cũng có ba điều hận. Một, hận ngươi cho tới bây giờ bạc tình chỉ có ba phần. Hai, hận ngươi rõ ràng có nữ nhi nhưng lại không dạy dỗ. Ba, hận ngươi còn trẻ lỗ mãng cứu tính mạng của ta.”
Từng chữ như dao đâm vào tim, toàn thân Tần Tranh run rẩy, ngã sụp xuống, dường như đau đến không nói ra lời, hồi lâu từ khớp hàm mới bài ra vài tiếng khóc nghẹn đắng không thành lời…
Sơn phong thổi bay tiếng nghẹn ngào, xưa nay bẻ liễu tặng ly nhân, cành liễu nhỏ bé yếu ớt kia bị bao nhiêu người ký thác tâm ý luyến lưu, thế nhưng trong tâm liễu, thì có gì để mà giữ lại.
Nếu không thể giữ lại, vậy chi bằng chẳng giữ.
Sở Du cười nhẹ một tiếng, không vui không giận, lấy ra một tờ giấy trong tay áo, cúi người bày ra trước mặt Tần Tranh.
“Tần Tranh, nhiều năm như thế, ta sống như một câu chuyện cười.” Sở Du bình tĩnh nói: “Đã đến lúc kết thúc rồi.”
Tần Tranh ngước mắt, phía trước hoàn toàn mơ hồ, từ đầu đến cuối y vẫn không hề nói gì, bởi vì đối diện chính là Sở Du, nói lời hổ thẹn quá nhẹ nhàng, nói lời yêu thương quá hời hợt, đến cùng là không xứng, cho nên y chỉ đáp một chữ: “Được.”
Được, ta theo ngươi.
Hưu thư đóng dấu tay nhuốm máu của Tần Tranh.
Giấy trắng mực đen, từng chữ rơi lệ.
Mười sáu làm quân thê, những năm tháng khinh bạc, chưa từng hiểu quân ý, gây ra nhiều đau khổ.
Mười bảy tuổi nhận mệnh, hai trái tim lệch nhịp, mây đen lấp mặt trời, đường này không thể hối.
Mười tám tư quân lão, năm tháng đã vụt bay, lòng quân cách sơn hải, sơn hải chẳng thể bình.
Làm quân thê sáu năm, năm nào cũng hiềm khích, đã không thuộc về nhau, chỉ đành cầu ly biệt.
Triêu hoa đua sông, ngũ sắc chuyển trắng, cầm sắt còn ngân, thanh âm đã đổi.
Chu huyền đã đoạn, gương sáng vỡ tan, bình minh thôi tỏ, hồi trả thuở đầu.*
*”朝华竞泽, 五色凌素, 琴瑟在御, 新音代故. 朱弦既断, 明镜残缺, 朝露已曦, 各还本道.” Mình không tìm được nguồn tiếng Trung nào nói về xuất xứ của đoạn thơ này (hai câu cuối của đoạn hưu thư). Có bạn editor truyện nọ gặp cùng đoạn thơ với mình viết chú thích rằng đoạn thơ nằm trong bài “Quyết biệt thư” (Thư quyết tâm giã biệt) của một trong tứ đại tài nữ nổi danh Trung Quốc là Trác Văn Quân viết cho người chồng bội bạc là Tư Mã Thanh Như. Tuy nhiên sau đó mình tra lại thì thấy đây không phải “Quyết biệt thư”. Hiu hiu. (-Raph-)…
Tờ giấy nhẹ bẫng lại viết đến quyết tuyệt như vậy, chính là từ nay về sau, hai người mỗi người một ngả.
Tần Tranh nhìn bóng lưng Sở Du rời đi, áo khoác trắng, trường bào tím, y phục màu tro, mãi đến khi cửa xe sơn son chặt đứt đi ánh nhìn cuối cùng. Mắt y ngắm nghía ngọc Quan Thế Âm trong tay, nhiều năm như vậy, dung nhan vẫn hiền lành như xưa, xót thương nhìn xuống chúng sinh. Đây là vật cuối cùng Sở Du cho y lúc gần chia tay.
Xiềng xích leng keng, một hồi ly biệt trên sườn núi, sai ngay từ khi gặp gỡ.
Bước chân lưu phạm đi trên đường cái bụi mù, trăn trở một mạch tiến về phương xa.
Sở Du vốn khép mắt dựa trong xe, bỗng nhiên mở choàng mắt, tự tay mở cửa sổ xe. Kinh động mấy con chim bay ngoài cửa sổ, lướt qua bầu trời mờ sương, trên đường cái đã không còn một bóng người.
Thì ra không phải là mộng, thật sự đã kết thúc rồi.
Không yêu sẽ không đau, không cầu mà lại được, từ đây đời cô độc, sống vạn thọ vô cương.*
*”Vô ái vô thương, vô dục tắc cương, tòng thử độc cô, vạn thọ vô cương.” Cái câu này tách ý có vấn đề tí. Ý của câu là thế này: Không tình yêu, không tổn thương, không ham muốn, chỉ mong từ nay về sau sống đời cô độc (và/là sẽ) trường thọ trăm tuổi. (-Raph-)Hoàn chương 34