Chân của Liễu Yên đã khỏi, Liễu Tuấn và mấy người trẻ tuổi nữa phải đi thăm lại nhà Trương Quang Minh. Người ta đã đến đây trước rồi, lễ tiết này không thể bỏ qua. Sau đó Giang Hữu Tín dẫn đoàn, Nghiêm Minh, Liễu Tuấn, Liễu Yên và cả Nghiêm Phi, tất cả hùng dũng tiến đến nhà Dương Quang Minh.
Vốn chỉ cần Liễu Tuấn, Liễu Yên và Nghiêm Phi đi là đủ rồi. Nhưng Giang Hữu Tín và Nghiêm Minh đều ở tỉnh thành, thì chúng ta đến nhà tỉnh trưởng chụp bức ảnh cũng được. Những lúc khác cũng chẳng tiện đến thăm.
Con cái nhà Nghiêm Liễu đi đến Trương gia thăm, tất nhiên không thể đem những quà gì quá quý giá, Liễu Tuấn bèn chọn một vài đặc sản mang đi biêu, nào là thỏ khô, nào là thịt khô, làm quá vào cửa, có lẽ không bị Trương Quang Minh nghĩ ngợi. Ngoài ra Nghiêm Phi còn chọn một bộ váy cho vợ của Trương Gia Vĩ, đó là bộ váy co giãn. Vốn cô muốn tặng bộ váy chính cô thiết kế, nhưng không biết rằng người ta gầy béo thế nào, nên đành chọn bộ này.
Trước khi đến thăm nhà Trương, những đồ này đều phải chuẩn bị từ trước.
Khi đi, Trương Quang Minh cũng ở đó, nghe nói con của Nghiêm Ngọc Thành và Liễu Tấn Tài muốn đến chơi, ông đã ngồi ở phòng khách đợi, được xem như là nể mặt lắm rồi.
Khi khách sạn Thu Thủy xảy ra vụ việc đó, Trương Gia Vĩ đã nói với cha mình từ lâu. Công tử của tỉnh trưởng lần đầu tiên đến nhà thường ủy để thăm, nhất định phải nói trước với cha một tiếng mới được. Nếu không thì, lại không biết rằng sẽ làm cho bao nhiêu người nghĩ lung tung.
Mặc dù mọi người đều ở trong viện thường ủy tỉnh ủy, nhưng Liễu Tuấn cũng là lần đầu tiên gặp Trương Quang Minh, trước đó chỉ gặp ở trên báo chí và ti vi.
Trương Quang Minh rất khách khí, cười hà hà bắt tay với từng người một.
Đến lượt Liễu Tuấn, Trương Quang Minh cũng có phần hiếu kì nhìn từ đầu đến cuối người thanh niên này, mỉm cười nói: “Liễu Tuấn, tôi đã nghe danh cậu từ đâu, đúng là như sấm bên tai!”
Liễu Tuấn biểu lộ chút cảm kích, cẩn thận nói: “Cháu đã nghe tiếng của tỉnh trưởng Trương từ lâu rồi, rất gần gũi, hôm nay được ngày gặp mặt, quả nhiên danh bất hư truyền.”
Trương Quang Minh cười ha ha nói: “Liễu Tuấn, nịnh nọt là không tốt đâu, đừng có học mấy thói đấy.”
Một câu nói buông ra làm cho mọi người cười rộ cả lên.
Đến Nghiêm Phi, Trương Quang Minh cười nói: “Ôi chà, cháu là khuê nữ của đồng chí Nghiêm Ngọc Thành có phải không? Đã nghe nói về đứa con gái của đồng chí Ngọc Thành từ lâu, vô cùng xinh đẹp. Hôm nay được gặp, đúng là danh bất hư truyền!” Nghiêm Phi rất xấu hổ, nhẹ nhàng chào một tiếng: “Cháu chào bác Trương!”
Trương Quang Minh gật đầu lia lịa, cười nói với vợ: “Bà xem bà xem, có đứa con gái xinh xắn biết điều thế này, chẳng biết là Nghiêm Ngọc Thành nuôi dạy thế nào nữa.”
Vợ Trương Quang Minh là người Nam Phương, người hơi nhỏ, nhưng rất đoan trang, có thể thấy rằng khi còn trẻ, cũng là một mĩ nữ, dù là đến tầm tuổi này, giữ được thân người thế này đã là tốt lắm rồi, khí chất rất tốt, bà ấy nghe xong cũng cười nói: “Quả nhiên khuê nữ nhà giàu điển hình, đúng là một cặp trời sinh với Liễu Tuấn.”
Nghiêm Phi cúi đầu xuống, càng xấu hổ hơn nữa, hai bên tai đã bắt đầu đỏ rực lên.
Cô ấy và Liễu Tuấn ở bên cạnh nhau, hoặc là ở nhà mình, hoặc là ở trước mặt Giải Anh, cô ấy mới không giấu giếm tình cảm của mình với Liễu Tuấn, còn khi có người ngoài cô ấy trở nên rất xấu hổ, giống như một đứa con nít vậy.
Có Trương Quang Minh ở đó, cuộc thăm nom này chỉ mang tính chất lễ tiêt mà thôi, cả đám người trẻ tuổi không ai dám nói linh tinh gì.
Trương Quang Minh rất hòa nhã, đầu tiên là hỏi về vấn đề kiến thiết kinh tế ở huyện Hướng Dương, Giang Hữu Tín đã trả lời từng câu một, câu nào cũng có số liệu rất rõ ràng, cẩn thận trong từng từ ngữ một.
Đây là điều hắn học được mấy năm nay.
Trương Quang Min bèn nhìn hắn rất cẩn thận, rồi gật đầu.
Sau đó ông lại hỏi Nghiêm Minh về vấn đề tình hình phát triển công nghiệp của khu Tú Thành thành phố Bảo Châu, Nghiêm Minh cũng trả lời rất ra đầu ra đữa, cẩn thận từng từ.
“Rất tốt mà, kiến thiết kinh tế của thành phố Bảo Châu làm rất tốt.
Trương Quang Minh rất vui.
Liễu Tuấn phát hiện rằng Trương Quang Minh toàn hỏi về những vấn đề liên quan đến kiến thiết kinh tế, không hề đề cập đến tình hình nhân sự của địa phương. Điều này rất phù hợp với thân phận của ông ấy. ông ấy là tỉnh trưởng nhưng không hoàn toàn có thể nắm trong tay quyền điều động nhân sự, chỉ có điều là buổi tối ngày hôm nay là một buổi tối gặp gỡ riêng tư, ông là tỉnh trưởng nhưng cũng là bậc tiền bối, tất nhiên sẽ không thảo luận với Giang Hữu Tín và Nghiêm Minh về vấn đề công tác cán bộ.
“Liễu Tuấn à, cái hoạt động dạy học tình nguyện lần trước của đoàn tỉnh ủy các cháu, bác đã xem rồi, rất tốt, rất sáng tạo.”
Trương Quang Minh quay sang Liễu Tuấn nói.
Thiếu gia Liễu vốn đang ăn lê, nghe thấy vậy vội vàng đặt miếng lê trong tay xuống, ngồi thẳng lưng, gật đầu đáp: “Cảm ơn bác Trương đã khen ạ.”
Trương Quang Minh xua xua tay, nói: “Đây không phải là khen, mà là bộc lộ cảm xúc thôi. Trong tỉnh của chúng ta đúng là đang có rất nhiều khu vực nghèo và lạc hậu, trình độ giáo dục không cao, tình trạng trẻ em thất học rất nghiêm trọng......”Nói đến đây, Trương Quang Minh hơi thở dài, giọng trầm xuống: “........Không có văn hóa, về sau bước vào xã hội sẽ không có sức cạnh tranh, đây không phải là vấn đề của một nhà một hộ, mà là vấn đề mang tính chất mãn tính. Phương án hoạt động của các cháu, có thể cải thiện tình hình này.”
Thấy Trương Quang Minh xúc động, Liễu Tuấn bèn nói: “Bác Trương à, những khu lạc hậu, có khi không chỉ là do nguyên nhân khách quan tạo nên đâu, trong đó cũng có cả những nguyên nhân chủ quan nữa. Đặc biệt là quần chúng khu lạc hậu, tư tưởng rất bảo thủ, không muốn tiếp nhận quan niệm mới hiện đại đâu ạ.
Đây mới là vấn đề cốt lõi. Cứ ở một chỗ mãi, không đi ra ngoài xem thế giới xung quanh, mở rộng tầm mắt mình thêm một chú, tình trạng lạc hậu rất khó được giải quyết. Cháu và đồng chí Bạch Dương lúc đầu khi dự định làm hoạt động dạy học tình nguyện này, cũng từng nghĩ qua về vấn đề này, hi vọng những sinh viên tốt nghiệp này không chỉ mang văn hóa về đến những vừng lạc hậu, mà còn đưa đến cho họ những thông tin có ích, mang đến đó cả những tư tưởng quan niệm mới nữa, cùng với việc sửa đổi kết cấu kiến thức, cũng phải thay đổi cả kết cấu tư tưởng của người dân nữa!”
“Nói hay lắm!”
Trương Quang Minh hơi vỗ nhẹ chiếc bàn trà, mặt rất hưng phấn.
“Liễu Tuấn, tư tưởng này rất đúng đắn!”
Liễu Tuấn khiêm nhường rút người về, nói: “Cháu cũng chỉ là nói trên giấy tờ mà thôi, không xứng với lời khen này của bác Trương đâu ạ.”
Trương Quang Minh xua xua tay nói: “Liễu Tuấn, hôm nay cháu đến nhà bác làm khách, cũng chỉ là nói chuyện chút thôi, không phải là cuộc tọa đàm gì chính thức, cháu cũng không cần phải giữ phép tắc thế đâu, nghĩ gì thì nói nấy, không sao cả mà.”
Liễu Tuấn gật đầu lia lịa.
Trương Quang Minh trầm tư nói: “Trước kia chúng ta cũng đã từng tổ chức cán bộ về nông thôn, hiệu quả không được tốt lắm.”
“Bác Trương à, cán bộ về nông thôn và các sinh viên dạy tình nguyện cháu thấy hai vấn đề này về cơ bản là đã khác nhau.”
Liễu Tuấn nói.
“Ồ, cháu nói xem nào, khác nhau ở đâu?”
“Sự khác nhau về bản chất chính là thân phận không giống nhau. Các cán bộ về nông thôn, là mang thái độ của một người lãnh đạo mà về, vì thế quen với việc ra mệnh lệnh, thường sẽ không nghe và giao lưu ý kiến với bà con, và không hiểu được những suy nghĩ thật sự của quần chúng. Nếu như quần chúng của chúng ta nghĩ gì nói nấy, thì lại sợ cán bộ nghĩ linh tinh, vì thế quần chúng sẽ không nói chuyện với cán bộ đâu ạ...”
Nói đến đây, Liễu Tuấn dừng lại một lúc xem phản ứng của Trương Quang Minh.
“Ừ.....Nói tiếp đi, nói tiếp đi.....” Trương Quang Minh cười nói: “Cái thằng cháu Liễu Tuấn này, ta chẳng phải đã nói rằng cháu nghĩ gì thì nói nấy sao? Nhìn đi nhìn lại ta làm gì?”
Câu nói này lại làm cho mọi người cười ồ lên.
Trương Gia Vĩ nhìn sang Liễu Tuấn, thần thái rất phức tạp.
Tên tiểu tử này, đúng là một nhân vật khó lường!
Trước kia có rất nhiều quan viên đến đây chơi, rất nhiều cán bộ thậm chí chức và tuổi đều cao hơn Liễu Tuấn, trước mặt Trương Quang Minh cũng phải khép nép.
Còn người biểu hiện như Liễu Tuấn thật sự chẳng có mấy ai.
“Vâng ạ, bác Trương...Cháu cảm thấy lần này sắp xếp cho các sinh viên mới tốt nghiệp đi dạy tình nguyện, ít nhất thời gian ở dưới thôn quê cũng phải dài hơn các cán bộ đó đúng không ạ? Khoảng tầm một năm đó ạ. Lại còn có thể ngày ngày nói chuyện hòa nhập vào cuộc sống của người dân, rất dễ được người dân tin tưởng, những lời họ nói ra quần chúng mới tin.”
Trương Quang Minh hơi không hiểu: “Vậy trước khi những người học sinh này đến vùng nông thôn, đoàn tỉnh ủy của các cháu có để họ được đào tạo trong thời gian ngắn không? Cũng phải làm công tác tư tưởng cho họ trước mà.”
Liễu Tuấn gật đầu lia lịa: “Bác Trương nói thật đúng quá ạ. Nhất định cháu sẽ nói với lãnh đạo của đoàn tỉnh ủy chúng cháu ạ.”
Trương Quang Minh cười.
“Cái gì mà đúng với không đúng chứ? Bác chỉ là góp ý vậy thôi.”
Liễu Tuấn mỉm cười.
Thực ra hoạt động bồi dưỡng trước khi đi dạy tình nguyện đoàn tỉnh ủy đã sắp xếp rồi. Có điều Trương Quang Minh đã nói như vậy, Liễu Tuấn cũng chẳng việc gì phải làm mất hứng ông ấy. Cũng không thể cứ khoa trương rằng anh nghĩ mọi việc đâu vào đấy mà, đúng không, phải để cho lãnh đạo ít quyền phát ngôn chứ.
Người cấp dưới quá ngu ngốc, lãnh đạo sẽ không thích, nhưng người cấp dưới quá thông minh, lãnh đạo cũng sẽ không thích.
Lãnh đạo thích có một người cấp dưới thông minh, nhưng nếu so với mình thì vẫn kém hơn một chút. Cấp dưới thế này, nếu dùng vừa thuận tay, mà lại không phải lo nó vượt mặt mình.
Vì thế, mặc dù anh thực tế thông minh hơn lãnh đạo gấp trăm lần, thì anh cũng phải biểu hiện cho khiêm nhường một chút. Đây không chỉ là kĩ xảo làm quan, mà còn là kĩ năng sinh tồn.
Liễu Tuấn khi đọc “Tam Quốc Diễn Nghĩa”, đã rút ra kết luận, người ngu ngốc nhất Tam Quốc Diễn Nghĩa lại là người hào hùng nhất.
“Nếu như những vùng núi quá xa, thì đừng sắp xếp cho sinh viên nữ về đấy dạy. Vấn đề an toàn cũng là vấn đề các cháu phải lưu ý.”
“Vâng, bác Trương, chúng cháu nhất định sẽ ghi nhớ lời dạy của bác!”
Tỉnh trưởng đại nhân đã không thích nói từ “chỉ thị”, vậy thì thiếu gia Liễu Tuấn cũng phải thay đổi một chút cho thuận hai bên, ngay lập tức hắn đổi từ “chỉ thị” thành từ “lời dạy”, nói xong rồi tự mình nghĩ lại cũng thấy thật nực cười.
..............
Khi đi đến nhà Vũ Thu Hàn, Giang Hữu Tín và Nghiêm Minh đều không di, chỉ có Liễu Yên, Liễu Tuấn và Nghiêm Phi cùng đi với nhau.
Kế hoạch trước kia là chỉ ngồi nhà Trương Quang Minh nửa tiếng đồng hồ, nói chuyện một cách hình thức với Trương Quang Minh chút thôi, không ngờ thời gian trôi nhanh đến vậy, chỉ vì một hoạt động dạy tình nguyện thôi mà đã ngốn rất nhiều thời gian, lúc đứng dậy nhìn đồng hồ đã là hơn một tiếng rồi.
Có thể nói ra quan điểm và cách đánh giá của mình trước mặt Trương Quang Minh cũng là một thu hoạch lớn.
Lái xe đi đến Vũ gia muộn hơn bốn mươi phút so với dự định, Vũ đại tiểu tư đã đợi đến độ sốt cả ruột, đi đi lại lại trong phòng, chẳng yên tâm chút nào hết. Vũ Thu Hàn đang sắp xếp công tác bảo vệ an toàn trong tết, vẫn chưa về nhà. Cô Bành ngồi ở ghế sô pha xem ti vi, bị con gái yêu làm cho chóng hết mặt mày, nói: “Viên Viên, con không thể ngồi yên một lúc được sao? Con gái lớn rồi mà cứ loạn cào cào cả lên! Con thế này về sau còn gả cho ai được nữa.”
“Hì hì, mẹ à, có phải mẹ lo không có ai đến rước con phải không? Mẹ yên tâm, đến lúc đó giảm giá bán là được rồi, nhất định sẽ có người lấy.
Vũ Viên Viên đi lại một chập, ngồi xuống bên cạnh mẹ, nắm lấy tay bà, rồi bí mật nói: “Mẹ à, con nói cho mẹ một bí mật nhé, trong số người hôm nay đến thăm chúng ta, có con dâu tương lai của mẹ đấy!”
Cô Bành ngay lập tức trừng mắt, nói: “Con chỉ biết nói linh tinh thôi! Con chẳng phải nói rằng hôm nay có Liễu Tuấn và bạn gái cậu ta đến chơi sao? Người ta đã có đôi có cặp rồi, cả con và anh con đừng có mơ tưởng gì nữa.”
“Cái gì mà anh con và còn đừng mơ tưởng nữa? Mẹ à, mẹ mới là nói linh tinh ý, chẳng lẽ mẹ còn muốn giới thiệu con với Liễu Tuấn à? Mẹ bỏ cuộc được rồi đó, cô nương nhà mẹ chẳng thèm thích hắn đâu!”
Vũ đại tiểu thư trừng mặt.
Cô Bành cười nói: “Con cứ ở đó mà bốc phét đi. Con có gì mà hơn người lại còn bảo không để mắt đến Liễu Tuấn? Người ta có nhân phẩm, có học vấn, chỗ nào kém hơn con cơ chứ? Người ta chẳng để ý đến con mới đúng!”
“Hì hì, mẹ à, con cũng đâu có nói anh ta không tốt đâu. Chỉ là cái tính cách của anh ta con không thích, anh ta chỉ thích đi dạy dỗ người đời thôi, nếu như con là bạn gái anh ta, có khi một ngày bị ba lần đánh nhau ấy chứ?”
Cô Bành liền cười.
“Ý, Viên Viên, vừa nãy con nói gì ấy nhỉ? Cái gì mà con dâu tương lai của mẹ đến đây? Con nói kĩ ra xem nào!”
“Hà hà, mẹ tin rồi đúng không? Con nói là nói chị của Liễu Tuấn, Liễu Yên kìa! Mấy ngày này anh con đi sớm về muộn, mẹ nghĩ rằng anh ấy làm gì? Anh ấy đang đi làm lao động công ích, ngày nào cũng đưa đón người ta đó.”
Vũ Viên Viên đắc ý nói.
“A? Có chuyện đó sao? Con chẳng phải nói rằng khuê nữ nhà Liễu gia bị thương không nặng sao? Sao lại cần người đưa đón đi làm?”
“Nặng thì không nặng, nhưng con trai mẹ thích đón người ta, lợi dụng cơ hội nói chuyện với người ta, ăn cơm với người ta, không được à?”
Vũ Viên Viên cười hì hfi.
Cô Bành đột nhiên vui hẳn lên. Con trai làm lính chỗ cực bắc, chịu lạnh lẽo là thứ yếu, quan trọng nhất là vấn đề cá nhân không dễ giải quyết, cũng đã từng giới thiệu cho hắn vài người, nhưng mấy người họ cứ nghe thấy đi làm lính ở khu vực đó, ngay lập tức chạy cho thật xa, chẳng chịu gặp mặt. Nếu như tìm một con gái của nhà bình thường, cô Bành lại không vui.
Quan niệm môn đăng hộ đối là việc rất quan trọng.
Đặc biệt là trong một nhà nền nếp như Vũ gia!
Để Vũ Chánh Hiên được điều về nội địa sớm, cô Bành đã nói với Vũ Thu Hàn không chỉ một lần.
Giờ đây lai nghe thấy con trai mình đang tìm hiểu khuê nữ nhà Liễu Gia, chẳng lẽ cô bành lại không vui sao?
“Mau, mau gọi anh con đến đây, mẹ phải hỏi nó cho kĩ càng......thằng nhỏ này, việc lớn như vậy mà dám giấu cả mẹ!”
Đang nói chuyện, tiếng chuông cửa bên ngoài vang lên.
Vũ Viên Viên nhảy dựng lên, cười hì hì nói với mẹ: “Mẹ ơi người ta đến rồi đấy, mẹ nhìn cho kĩ, đừng hỏi lung tung nhé, dọa người ta sợ chết khiếp đấy, chị Liễu Yên rất dễ xấu hổ.”
Cô Bành cười trừng mắt với con gái, mắng: “Nha đầu này, con nghĩ mẹ con là hổ à?